Karbon atomu çok çeşitli bağlar yapabilmektedir. Bu bağların çeşitliliği bazı organik bileşiklerin kapalı formüllerinin aynı ancak açık formüllerinin farklı olduğu durumlar meydana getirmektedir. Bu şekilde kapalı formülleri aynı, yapı formülleri farklı olan bileşiklere yapıizomeri bileşikler denir. Zincir-dallanma izomerliği, konum izomerliği ve fonksiyonel grup izomerliği olmak üzere 3 çeşit izomerlik bulunmaktadır. Örneğin; sikloalkanlar ile alkenler birbirlerinin izomerleridir.
Zincir – Dallanma İzomerliği
Normal bir karbon zincirine, uçları dışındaki karbonlara eklenen alkil grupları dallanma olarak adlandırılan bir yapıyı oluşturur. Alkanlarda; oluşan dallı bileşikler, aynı karbon sayılı dallanmamış bileşiğin izomerleridir. Örneğin, oktan ile metilheptan birbirlerinin zincir – dallanma izomerleridir.
- Zincir – dallanma izomerliğinde, karbon sayısı arttıkça molekülün izomer sayısı da artar.
- 1-2 ve 3 karbonlu alkanların zincir – dallanma izomerleri yoktur.
- Sikloalkanlar ile alkanlar birbirlerinin izomerleri değildir.
Ek Bilgi: Konum İzomerliği
Organik bileşiklerde, fonksiyonel grubun farklı karbonlara bağlanmasıyla oluşan izomerliğe konum izomerliği denmektedir. Konum izomerliği aromatik bileşiklerde de meydana gelebilir. Aşağıda 2 tane konum izomerliği örneği görebilirsiniz.
Ek Bilgi: Fonksiyonel Grup İzomerliği
Bileşiklerdeki fonksiyonel grup farklı biçimlerde düzenlenebilir. Molekül formülü aynı, fonksiyonel grup atomlarının diziliş biçimi farklı olan izomerlere fonksiyonel grup izomerliği denir.
- Monoalkoller (2 karbonludan itibaren) ile eterler fonksiyonel grup izomeridir.
- Aldehitler (3 karbonludan itibaren) ile ketonlar, fonksiyonel grup izomeridir
- Karboksilik asitler (2 karbonludan itibaren) ile ester bileşikleri fonksiyonel grup izomeri oluştururlar.
- Fonksiyonel grup izomerliği aromatik bileşiklerde de görülmektedir.
