Alkanların en önemli kaynakları petrol ve doğal gazdır. Petrol birçok alkan ve sikloalkan olan organik bileşiklerin bir karışımı olarak karşımıza çıkmaktadır. 34 karbon sayısına kadar olan alkanlar petrolden elde edilebilmektedir. Alkanlar aşağıda verilen teknikler ile laboratuvar ortamında da elde edilebilmektedir.
Würtz sentezi
İki alkil halojenür (R-X) molekülünün sodyum metali (Na) ile tepkimesinden alkanlar elde edilebilmektedir.
Reklam
Würtz sentezi ile aynı alkil halojenürlerden alkan elde edilebileceği gibi farklı alkil halojenürlerden de alkanlar elde edilebilmektedir. Elde edilen alkanın karbon sayısı tepkimeye giren alkil halojenürlerin karbon sayıları toplamına eşittir. Farklı alkil halojenürler kullanıldığında birden fazla alkan elde edilebilir başka bir değişle bir ana ürün ve ana ürünün yanında yan ürünler oluşur. Würtz sentezi ile metan elde edilmez. Würtz sentezi bir redoks tepkimesidir. Tepkimede metalik sodyum atomu yükseltgenirken (elektron sayısı 0’dan +1’e) alkil halojenürdeki halojenin bağlı olduğu karbon atomu indirgenir.
Grignard Bileşiklerinden Alkan Eldesi
Alkil halojenür kuru eterli ortamda metalik Mg (magnezyum) parçaları ile tepkimeye sokulursa şiddetli bir tepkime olur ve bunun sonucunda grignard bileşiği elde edilir.
Daha sonra grignard bileşiğinin su veya halojen asitleriyle tepkimesinden alkan elde edilmektedir.
Katılma Tepkimelerinden Alkan Eldesi
Doymamış hidrokarbonlara paladyum, platin ve nikel gibi katalizörler yardımıyla hidrojen katılması sonucunda alkanlar elde edilebilmektedir.
Kraking
Kraking kelimesinin kelime anlamı “çatlama” veya “çatlatma”dır. Kelime anlamından da anlaşılabileceği gibi büyük yapıları parçalama işlemi olarak basite indirgeyebiliriz. Çok karbonlu alkanların yüksek basınç ve sıcaklık altında katalizörlerle ısıtılması işlemine “Katalitik Kraking” işlemi denilmektedir. Bu işlem genellikle petrol ve türevlerinin işlenmesinde ve yakıt elde edilmesinde kullanılmaktadır.
