Aromatik bileşikler organik kimyada çok geç keşfedilmiştir. Aromatik bileşikler düşük C/H oranına sahip ve hoş kokulu bileşiklerdir. Adlarını hoş kokuya sahip olmalarından gelmektedir (Yunancada aroma hoş koku anlamınagelmektedir). Aromatik bileşikler halkalı yapıdadır ve bağlar tek-çift olmak üzere sırasıyla dizilmiştir. Aromatik bileşiklerin en küçük üyesi benzendir. Benzen, C€€_6€€H€€_6€€ formülüyle gösterilen kararlı bir bileşiktir.
Benzenin özelliklerini şöyle sayabiliriz;
Benzenden bir hidrojen atomu çıkarılmasıyla oluşan yapıya fenil denilmektedir. Fenile bir atom veya grup bağlandığında bunların adı okunur ve sonuna benzen eklenir. Örneğin;
Benzen halkasına birden fazla atom veya grup bağlanırsa isimlendirme konum belirtmesi açısından “-para”, “-meta” ya da “-orto” ön ekleri kullanılarak yapılır. Grupların birbirini takip eden karbonlara bağlanması halindeki izomeri orto, bir atlayarak karbonlara yerleşmesi meta, karşılıklı karbon larına yerleşmesi halindeki izomeri para olarak isimlendirilir.
Aynı isimlendirme numaralandırılarak da yapılabilir. “meta”, “para” ve “orto” ön ekleri sadece 2’li bağlanmalarda kullanılır. 2 den fazla gerçekleşen bağlanma durumunda sayılar en küçük olacak şekilde numarayla isimlendirilir.
Benzen kullanılarak naftalin, anilin, fenol ve piridin gibi bir çok farklı aromatik bileşik elde edilebilir.
İki benzen halkasının bağlanmasıyla naftalin oluşmaktadır. C€€_{10}€€H€€_8€€ olarak formülüze edilir. Süblimleşme özelliği gösterir ve zehirlidir. Keskin kokusu sayesinde güveleri ve böcekleri uzak tutar.
Yayınlanan Son 3 Yazı
Güncellenen Son 7 Yazı