Yeryüzünde sıvı ve katı halde bulunan suyun meteorolojik faktörlerin etkisi ile atmosfere gaz halinde dönmesine buharlaşma denir. Yeryüzünde su bulunan her şey atmosferdeki su buharının kaynağını oluşturur. Buharlaşma yere ve zamana göre değişiklik göstermektedir.
Sıcaklık
Sıcaklık ile buharlaşma doğru orantılıdır. Ekvator’dan uzaklaştıkça (enlem etkisi), yazdan kışa geçildiğinde, gündüzden geceye geçildiğinde, yükseklik arttıkça buharlaşma azalır.
Türkiye’de ise enlem etkisi ile güneyden kuzeye doğru gidildikçe buharlaşma azalır.
Buharlaşma Yüzeyinin Genişliği
Buharlaşma yüzeyi, buharlaşma ile doğru orantılıdır. Yüzeyi geniş olan okyanus ve denizlerden atmosfere karışan su buharı göl ve akarsulara göre daha fazladır.
Türkiye’de enlem etkisi ve yüzey genişliği etkisi ile Akdeniz’deki buharlaşma Karadeniz’e göre daha fazladır.
Yükselti
Yükselti ile buharlaşma ters orantılıdır. Yükselti arttıkça sıcaklık düşer, sıcaklık düştükçe buharlaşma azalır.
Türkiye’de batıdan doğuya doğru gidildikçe yükselti arttığı için buharlaşma azalır.
Atmosfer Basıncı
Atmosfer basıncı ile buharlaşma ters orantılıdır. Basınç arttıkça buharlaşma azalır.
Hava Hareketleri
Durgun bir hava ortamında buharlaşma azdır. Rüzgar buharlaşmayı arttıran bir etkendir. Rüzgar hızı ne kadar fazla ise buharlaşma o kadar fazladır.
Bağıl Nem
Bağıl nem ile buharlaşma ters orantılıdır. Nem oranı fazla olan havada buharlaşma azdır. Bağıl nem arttıkça buharlaşma azalır.
Okyanus Akıntıları
Sıcak su akıntılarının etkili olduğu yerlerde buharlaşma fazladır. Bu tür yerler nemli ve yağışlı alanlardır. Soğuk su akıntıları ise tam tersi bir etki yapmaktadır.
