Hal Değişimi

Konu Özeti

Maddenin fiziksel özelliğinin değiştiği ancak kimyasal özelliğinin sabit kaldığı değişimlere hal değişimi denilmektedir. Hal değişimi moleküller arasındaki etkileşimin (zayıf etkileşimlerin) değişmesinden kaynaklanır. Taneciklerin yapısında kimyasal değişim olmadığı için hal değişimi fiziksel değişimdir.

Maddenin fiziksel özelliğinin değiştiği ancak kimyasal özelliğinin sabit kaldığı değişimlere hal değişimi denilmektedir. Hal değişiminde meydana gelen değişim moleküller arasındaki etkileşimin (zayıf etkileşimlerin) değişmesinden kaynaklanmaktadır.

Su katıdan sıvıya geçerken hidrojen bağlarının kuvveti zayıflar, bu durumun tersinde ise hidrojen bağlarının kuvveti artar. Taneciklerin yapısında kimyasal değişim meydana gelmediği için hal değişimleri fiziksel değişimlerdir. Hal değişimlerini şu şekilde sınıflandırabiliriz.

Eski Hal\Yeni Hal	Katı	Sıvı	Gaz
Katı	*	Erime	Süblimleşme
Sıvı	Donma	*	Buharlaşma
Gaz	Kırağlaşma	Yoğunlaşma	*

Sıcaklık ve ısının hal değişme evrelerindeki grafikleri

Katı – Sıvı Hal Değişimleri

Katı halde tanecikler sıkı bir yapıdadır. Sıvı veya gaz hallerinde ise moleküller arası etkileşim daha gevşektir. Bu yüzden katıların ısı alarak bu yapılara geçmesi gerekmektedir.

Erime

Katının ısı alarak sıvı hale geçme olayına erime denir. Erimenin gerçekleştiği sıcaklığa erime noktası denir. Saf bir maddede sıvısının donma noktası ile katısının erime noktası aynı değerdir. Erimekte olan bir katı ısı aldığı zaman erimeye devam eder ve sıcaklığı değişmez.

Donma

Sıvının ısı vererek katı hale dönmesine donma denir. Donmanın gerçekleştiği sıcaklığa donma noktası denir. Saf bir maddede sıvısının donma noktası ile katısının erime noktası aynı değerdir. Donmakta olan bir sıvı ısı verdiği zaman donmaya devam eder ve sıcaklığı donma olayı sonlanıncaya kadar değişmez.

Sıvı – Gaz Hal Değişimleri

Sıvı molekülleri arasındaki etkileşim şiddeti katılardan zayıf gazlardan ise kuvvetlidir. Bu yüzden sıvılar ısı alarak gaza veya ısı vererek katıya dönüşebilir.

Buharlaşma

Sıvıların ısı alarak gaz haline geçmesine buharlaşma denir. Buharlaşma ile kaynama farklı terimlerdir. Buharlaşma her sıcaklıkta meydana gelebilir. Örnek 20 derecede asılan çamaşırlar da kurur, 40 derecede asılan çamaşırlar da kurur.

✍ Detaylı Ders Notu => Buharlaşma ve Kaynama Karşılaştırması