Haçlı Seferleri Hristiyanların, Müslümanlara karşı yaptıkları saldırılara verilen isimdir. Haçlı Seferleri ya da Haçlı Akınları olarak adlandırılır. Haçlı Seferleri genellikle Müslümanların hakimiyetindeki kutsal toprakları almak için düzenlemişlerdir. Anadolu’da Haçlılar ile mücadeleye girişen ilk devlet, Türkiye Selçukluları olmuştur.
1096-1270′ yılları arasında pek çok haçlı seferi yapılmıştır. Her sınıftan insanın katıldığı öncü sefer 1096’da başlamıştır. Keşiş Pierre l’Hermitt öncülük edenlerden biridir.
Haçlı Seferlerinin Nedenleri
Haçlı Seferleri’nin dini, siyasi ve ekonomik nedenleri bulunmaktadır. Bunlar:
- Bizans, Türklerin Anadolu’ya gelişinden dolayı yardım istemiştir.
- Papalar, nüfuzlarını genişletmek istemiştir.
- Kudüs Müslümanların hakimiyetinden alınmak istenmiştir.
- Kluni tarikatının çalışmaları neden olmuştur.
- Hristiyanlar, doğunun zenginliklerini ele geçirmek istemiştir.
- Senyör ve şövalyelerin beklentileri doğrultusunda hareket edilmiştir.
- Hristiyanların ticaret yollarına hakim olma düşüncesi vardır.
Seferler Başlıyor
I. Haçlı Seferi (1096-1099)
- Türkler, Malazgirt Zaferi ile Bizans’ı bozguna uğrattıktan sonra Bizans İmparatoru I. Aleksios, Papa‘dan yardım istemiştir. Papa bu isteği kabul etmiştir. Ancak Papa’nın asıl hedefi Kudüs‘ü Müslümanların hakimiyetinden almaktır.
- I. Kılıç Arslan’ın çabaları önemlidir.
- Anadolu Selçuklu Devleti’nin 2. sultanı I. Kılıç Arslan, kardeşi Davud Kulan Arslan’ı Haçlıları durdurması için görevlendirmiştir.
- Urfa, Antakya ve Trablusgarb’da Haçlı kontlukları kurulmuştur.
- İznik ve Batı Anadolu Bizans’ın eline geçmiş, Türkiye Selçukluları başkentlerini İznik’ten Konya’ya taşımışlardır.
- Haçlılar 1099 yılında Fatımilerin hakimiyetinde bulunan Kudüs’ü kuşatmıştır.
- Haçlılar 15 Temmuz 1099 tarihinde Kudüs’te Müslümanları katletmiştir.
- Kubbetü’s-Sahra’yı yağmalamış ve Mescid-i Aksa’ya sığınanları kılıçtan geçirmişlerdir.
- Haçlı Seferi sonucunda 1098’de Urfa’da ilk Haçlı Devleti kurulmuştur
📚 EK BİLGİ: Urfa Kontluğu’na 1144 tarihinde Musul Atabeyi İmadeddin Zengi, Antakya Prensliği’ne ise 1268’de Memlûk Sultanı Baybars son vermiştir. Ayrıca 1109 yılında kurulan Trablus Kontluğu da 1289 yılında yine Memluklular tarafından ortadan kaldırılmıştır.
II. Haçlı Seferi (1147-1149)
- Büyük Selçuklu Devleti’nin Musul Atabeyi olan I. İmadeddin Zengi, 1144 yılında Haçlı devleti olan Urfa Kontluğu‘na son vermiştir. Ardından Haçlılar, Avrupa’dan yardım istemiştir.
- II. Haçlı Seferi’nin diğer nedenleri ise; Kudüs, Urfa, Antakya bölgesindeki Haçlıların Türkler ve Müslüman devletlerce yıpratılmasıdır.
- II. Haçlı Seferi’nde ilk defa krallar da savaşa katılmıştır.
- II. Haçlı Seferi Türk ordularının direncinden dolayı başarısız olmuştur.
III. Haçlı Seferi (1189-1192)
- Eyyubi Hanedanı’nın kurucusu olan Selahaddin Eyyubi, 1187 yılında Hıttin Savaşı ile Kudüs‘ü ele geçirmeyi başarmıştır. Bu da III. Haçlı Seferi’ni başlatmıştır.
- Kudüs’ün tekrar Müslümanların eline geçmesiyle, Haçlılar tekrardan Kudüs’ü ele geçirmek için harekete geçmiştir.
- Alman İmparatoru Friedrich Barbarossa Fransa Kralı II. Philippe ve İngiltere Kralı Aslan Yürekli Richard bu sefere katılmıştır.
- Haçlı ordusu, Selahaddin Eyyubi’nin savaş taktikleri sayesinde başarısız olmuştur.
- Suriye alındı.
IV. Haçlı Seferi (1202-1204)
- Selahattin Eyyubi’nin vefatından sonra Haçlılar tekrardan Kudüs‘ü geri almak istemiştir.
- Konstantinopolis’te Latinlerden dolayı isyan vardı. IV. Haçlı Seferi’nin asıl amacı Kudüs iken Venedik Dükü Konstantinopolis‘e yöneltildi. Bunun sonucunda Konstantinopolis işgal edildi ardından yakıldı, yıkıldı ve talan edildi.
- Değerli eserler Avrupa’ya götürüldü ve burada bir Latin İmparatorluğu kuruldu.
📌NOT: IV. Haçlı Seferinden sonra da haçlı seferleri yapıldı. Fakat bu seferlerin hiç birinde başarı sağlanamamıştır.
Haçlı Seferlerinin Sonuçları Nelerdir?
- Haçlı Seferleri’nin sonucunda derebeyler zayıflamıştır.
- Türk birliği geç sağlanmıştır.
- Bizans büyük zarar görmüştür.
- Yeni sosyal yapılar ortaya çıkmıştır.
- Hümanizm akımı ortaya çıkmıştır.
- Doğu ile Batı arasındaki ticaret artmış ve Venedik, Ceneviz, Napoli Limanları zenginleşmiştir.
- Kilise ve Papa’nın güveni sarsılmıştır.
- Türk-İslam Medeniyeti Avrupa’ya taşınmıştır.
- Haçlı Seferleri, Rönesans, Reform ve Coğrafi keşiflerin doğmasına etki eden faktörlerdendir.
- Kağıt, matba, pusula barut ve dokuma Avrupa’da yaygınlaştı.
- Türkler İslam’ın koruyuculuğunu üstlenmiştir.
Haçlı Seferlerinin Hangisinde Kudüs Ele Geçirilmiştir?
Haçlılar, I. Haçlı Seferi’nde Kudüs’u Fatımilerin elinden almıştır.
İlk Haçlı Seferi Kimler Arasında Olmuştur?
I. Haçlı Seferi Bizans İmparatoru I. Aleksios ile, Anadolu Selçuklu Devleti’nin 2. sultanı I. Kılıç Arslan arasında gerçekleşmiştir.
İkinci Haçlı Seferi Kimler Arasında Olmuştur?
Almanya İmparatoru III. Konrad ve Fransa Kralı VII. Louis ile Anadolu Selçuklu sultanı I. Rükneddin Mesud ve Halep Atabeyi Nureddin Mahmud Zengi baştan olmak üzere Türkler ile karşılaşmışlardır.
Üçüncü Haçlı Seferi Kimler Arasında Olmuştur?
Alman İmparatoru Friedrich Barbarossa Fransa Kralı II. Philippe ve İngiltere Kralı Aslan Yürekli Richard ile Eyyubi Hanedanı’nın kurucusu olan Selahaddin Eyyubi karşılaşmıştır.
