Edebiyatın Bilim ve Güzel Sanatlarla Olan İlişkisi

Edebiyatın Bilim ile İlişkisi

Edebiyat ile bilim arasında çeşitli düzeylerde ilişki bulunmaktadır. Bilim ve teknik insan yaşamını etkileyen, kolaylaştıran, değiştiren yenilikleri yaratır ve insanlığın hizmetine sunmaktadır. Gelişen yaşam insanı da değiştirdiği gibi çağını anlatan edebi metinlere de yansır. Bilim ve teknik alanında kaydedilen gelişmeler doğrudan edebiyatı da etkilemiştir. Örnek vermek gerekirse; matbaanın bulunması. Kitapların çoğalmasını sağlamış ve her insan ulaşmasına sebep olmuştur. Aynı zamanda edebiyat da bilim ve tekniğin gelişmesini sağlamıştır. Öyle ki; edebiyatın düş gücüne dayanması ve hayal dünyalarını geliştirmesi sonucunda bazı buluşların yapılmasına neden olmuştur. Örnek vermek gerekirse; Jules Verne “Ay’a Seyahat” romanını yazdığı tarihte henüz Ay’a yolculuk yapılmamıştır.

Ayrıca edebiyat da bilim de insana yöneliktir. Edebiyat kendi alanında öznel bir bakışla güzelliğe ulaşmayı, kişiye estetik zevk kazandırmayı amaçlarken; bilim ise deney, gözlem, araştırma vb. yöntemlerle gerçeğe ve doğru bilgiye ulaşmayı amaçlar. Bu aralarındaki en büyük farktır. Fakat edebiyat ve bilim çoğu zaman da iç içedir. Şöyle ki; Edebiyat öncelikle psikoloji, sosyoloji, tarih, felsefe gibi sosyal bilimlerle doğrudan ilişki içindeyken fizik, kimya, biyoloji gibi deneysel bilimlerle de dolaylı bir ilişki içindedir. İnsanı anlatmayı amaçlayan edebiyat; roman, tiyatro vb. türlerde kimi zaman insan ruhunu derinlemesine inceler ve böylece edebiyat ile psikoloji bilimi ilişki içerisine girmiş olur. Bazı edebi eserler, insanın dünyadaki varlığının nedenini, amacını sorgulayarak felsefeyle ilişki içinde olur. Tarihi bir olayı konu edinen eserler de tarih biliminden yararlanır. Edebiyat ile diğer bilim dalları arasında da farklı ilişkiler kurulabileceği de açıktır.

Sanat Eseri ve Bilimsel Eser Karşılaştırması

Edebiyatın Güzel Sanatlar ile İlişkisi

Güzel sanatlar, kullandıkları malzemeye, seslendikleri duyulara göre görsel sanatlar, işitsel sanatlar ve dramatik sanatlar olmak üzere üçe ayrılır.

Bütün güzel sanat dalları kendilerine, insanda güzel duygular uyandırmak, insana coşku, heyecan, sevinç kazandırmak, insanın duygu ve düşünce dünyasını geliştirmek gibi amaçlar edinmiştir. Edebiyat da güzel sanatlar da aynı amacı taşımaktadır. Her iki alanda da ortaya konulan eserlerde estetik kaygısı bulunmaktadır. Edebiyat duygu, düşünceleri, olayları dil ile süslü, estetik güzellik taşıyan bir biçimde ifade etmek iken güzel sanat ise içinde güzellik ve estetik zevke hitap eden sanat alanlarıdır. Dolayısıyla ikisi de birbiri ile iç içedir.

Hatta yukarıdaki tabloda da görüldüğü üzere; edebiyat içinde bir estetik barındırdığı için güzel sanat dallarından birisidir. Çünkü sanat bir duyguyu, düşünceyi dışa farklı materyallerle sunmaktır. Edebiyatta ise dil ve sözcükler kullanılarak sanat yapılmaktadır. Bu nedenle yazılan her edebi eser toplum tarafından bir sanat eseri olarak görülmektedir.

Ancak her güzel sanatın kullandığı malzemeler ve ifade ediliş tarzında bazı farklılıklar bulunmaktadır. Edebiyat da diğer güzel sanat dallarından kullandığı malzeme ve ifade ediş tarzı bakımından ayrılmaktadır:

• Edebiyatın ana malzemesi; dildir. Bu nedenle diğer güzel sanat dallarına göre daha soyut kalmaktadır.
• Edebi eserlerin korunması, çoğaltılması kolay olmasından dolayı geleceği aktarımı diğer güzel sanat eserlerine göre daha kolaydır.
• Edebiyat en çok müzik ve resim ile yakındır. Çünkü edebi eser içerisindeki sözler, ahenk ve betimlemeye oldukça açıktır.
• Edebiyat güzel sanatların her dalına kaynaklık edebilmektedir.
• Edebiyatın tiyatro ve sinemaya ise doğrudan katkısı bulunmaktadır. Örneğin; klasikleşmiş edebi eserlerin uyarlaması yapılmaktadır.