Doğal Kaynakların Sürdürülebilir Kullanımı

📅 28 Şubat 2023|28 Şubat 2023
Doğal Kaynakların Sürdürülebilir Kullanımı

Konu Özeti

Çevre sorunu; doğal ve beşeri nedenlerle çevrenin zarar görmesi, kirlenmesi ve doğal dengenin bozulmasıdır. hava kirliliği, sera etkisi, ozon tabakasının seyrelmesi ve asit yağmurları küresel çevre sorunlarıdır. Çevre sorunlarının yaşanmaya başlanması daha çok nüfus artışı ve sanayileşme süreci ile olmuştur.

Bu konuda
  • Atıkların özelliklerini
  • Geri dönüşümün önemini
öğreneceksiniz.
Instagram Logo
Bikifi Instagram'da

Atıklar

Herhangi bir faaliyet sonucu çevreye atılan veya bırakılan zararlı maddelere atık denir. Sanayi Devrimi ile birlikte nüfus artışı, yaşam standartların gelişmesi, şehirleşme, tüketim malzemelerinin artması gibi nedenlerle atık maddeler de artmaktadır. Günümüzde doğaya bırakılan atıklar, miktar ve zararlı içerikleri nedeniyle ekolojik dengeyi bozarak çevre sorunlarına neden olmaktadır.

Atıklar genel olarak katı, sıvı ve gaz atıklar şeklinde sınıflandırılmaktadır.

Atıkların sınıflandırılması

Katı Atıklar

Katı atık; kullanılma süresi dolan ve bulunduğumuz ortamdan uzaklaştırılması gerekilen her türlü katı malzemedir. Katı atıklar, birçok faaliyet sonucu ortaya çıkmakta ve genel anlamda çöp olarak
nitelendirilmektedir.

Bu atıklar; oluştukları yere göre gruplandırıldığında evsel, endüstriyel, tehlikeli, özel, tıbbi ve tarımsal atıklar ile bahçe, inşaat ve moloz atıkları şeklinde alt sınıflara ayrılmaktadır. Katı atıkların çevreye etkileri biyolojik, kimyasal ve fiziksel olabilmektedir. Veba, kolera, dizanteri, kuduz gibi hastalıklar biyolojik etkilerine örnekken çöp alanlarında oluşan sızıntı sular ve gazlar kimyasal ve biyolojik olumsuzlara yol açar ve insanlara fiziksel zarar verebilir.

Katı atıkların çevreye ve insan sağlığına yönelik zararlarını önlemek için bu atıklar toplanmalı, taşınmalı,
uzaklaştırılmalı, ayıklanmalı ve imha edilmelidir.

Sıvı Atıklar

Sıvı atık; kanalizasyon atıklarına denilmektedir. Fakat sıvı atıkların büyük bölümünü atık sular oluşturmaktadır. Atık sular; evsel, endüstriyel, zirai vb. kullanımlar sonucu kirlenmektedir. Endüstri kuruluşları, ticari binalar, konutlar, kentsel bölgeler, hastaneler, tarımsal alanlar sıvı atıkların en önemli kaynaklarıdır.

Sıvı atıkların oluşturduğu kirlilikler ve etkileri;

  • Fiziksel Kirlilik= Suyun sıcaklık, tat, koku vb. özelliklerini değiştirir. Çevreye bırakılan yüksek sıcaklıktaki fabrika suları karıştıkları nehirlerin sıcaklığını artırır. Yüksek sıcaklıktaki suyun oksijen miktarı azalır.
  • Kimyasal Kirlilik= Kurşun, civa gibi ağır metaller suda birikir. Organik ve inorganik maddeler suda birikir.
  • Biyolojik Kirlilik= Organik atıkların etkisi ile su kaynaklarında üreyen algler, küfler ve bakteriler oluşur. Oksijeni tüketir.

Atık sular, çevreyi kirletmeyecek şekilde arıtılmalıdır. Son yıllarda geliştirilen atık su arıtma yöntemleriyle arıtılan sular, çevrenin sulanması ve sanayide kullanılmaktadır.

Gaz Atıklar

Gaz atıklar; sanayi tesisleri, konutlar, taşıtlar, çöp depolama alanları, fosil yakıt kullanımı ile
yangınlardan kaynaklanmaktadır. Hava, su ve toprak kirliliğini beraberinde getiren gaz atıklar, bazen
sera etkisi ile küresel iklim değişikliğine, asit yağmurlarına ve ozon tabakasının seyrelmesine neden olmaktadır.

Gaz atıkları insanlarda çeşitli sağlık problemlerini meydana getirir. Yalnızca insan üzerinde değil tüm canlılara zarar vermektedir.

Atıklardan Korunma Yöntemleri

Atıklar neden oldukları görüntü kirliliğinin yanında ekolojik döngünün bozulmasına da neden olurlar.

Atıklardan korunmak için alınabilecek tedbirler;

  • Atıkların insan sağlığına zarar verecek şekilde doğrudan doğaya bırakılması engellenmelidir.
  • Atıkların taşınması kontrol edilmelidir.
  • Atıkların en aza indirilmesi için gerekli önlemler alınmalıdır.
  • Atıklar üretim alanlarına yakın yerlerde zararsız hâle getirilmelidir.
  • Atıkların zararsız hâle getirilmesi için gerekli tesisler kurulmalıdır.
  • Havayı kirleten yakıtlar yerine alternatif kaynaklar kullanılmalı ve fabrika bacalarına filtre takılmalıdır.
  • Atık sular doğaya bırakılmadan arıtılmalıdır.

Doğal Kaynakların Sürdürülebilir Kullanımı

Doğal kaynaklar sınırsız değildir ve tükenebilir durumdadır. Bu nedenle hayat standartlarını yükseltme çabaları ve ortaya çıkan enerji krizi ile bu gerçeği gören gelişmiş ülkeler, atıkların tekrar kazanılması için yöntemler geliştirmişlerdir. Örneğin; Avrupa Birliği üye ülkelere atıkların kazanılması şartı getirmiştir.

Atıkların birtakım işlemlerden geçirildikten sonra ikinci bir ham madde özelliği kazanmasına geri dönüşüm denilmektedir. Geri dönüşüm faaliyetlerindeki amaç; kaynakların gereksiz kullanılmasını engellemek ve çöp miktarını azaltmaktır. Gerçekten de geri dönüşüm sayesinde doğadaki kaynaklar korunmakta, enerji tasarrufu sağlanmakta, atık miktarı azalmakta, çöp alanlarının ömrü uzamakta ve ekonomiye katkı sağlanmaktadır.

Geri dönüşebilen maddeler;

  • Metaller
  • Piller
  • Kağıt
  • Plastik
  • Cam
  • Yağlar
  • Akümülatörler
  • Araç lastikleri
  • Beton
  • Röntgen filmleri
  • Elektronik atıklar
  • Organik atıklar
  • Tekstil ürünleri
  • Ahşap ürünlerdir

Geri Dönüşüm Basamakları

Geri dönüşümün ilk basamağı; atıkların kaynağından ayrı ayrı toplanmasıdır. Böylece aynı tür atıkların
çöple karışarak kirlenmesi önlenerek bir yerde toplanması sağlanmaktadır.

  • Plastik ambalajlar; özellikle gıda, meşrubat, deterjan, kozmetik ürünler gibi evsel atıklar içerisinde yer
    alan ambalajlardır. Plastik ambalaj atıkları eritilerek granül haline dönüştürülmektedir. Granüllerden
    ikincil ürün imalatında ham madde olarak plastik torba, marley, pis su borusu, elyaf, dolgu malzemesi,
    çerçeve ve sera örtüsü imalatı ile otomotiv sektöründe yeni ürünler elde edilmektedir.
  • Metal ambalajlar; günlük hayatta en çok kullanılan yağ, peynir, salça, meşrubat vb. ürünlere ait kutulardır. Metal ambalajların eritilerek geri dönüştürülmesi, enerji ve ham madde tüketiminde tasarruf sağlar.
  • Cam ambalajlar, en sağlıklı ve geri dönüşüm oranı en yüksek ambalaj çeşididir. Cam atıklar renklerine
    göre ayrılarak cam tozu haline getirilir. Cam tozu; kum, kireç taşı ve soda külü ile karıştırıldıktan sonra
    yüksek sıcaklıkta şekillendirilerek yeni ürünlere dönüştürülür.
  • Kağıt atıklar içerisinde yer alan gazete kağıtları, evsel atıkların önemli bir bölümünü oluşturmaktadır.
    Kullanılmış kartonlar; masa, sandalye, dolap gibi mobilya üretiminin yanı sıra kağıt ham maddesi olarak
    da kullanılmaktadır.

Geri dönüşümün ikinci basamağı; ayrı toplanan değerlendirilebilir atıkların uygun araçlarla geri dönüşüm
tesislerine taşınmasıdır.

Geri dönüşümün üçüncü basamağı ise bu atıkların geri dönüşüm tesislerinde işlenmesidir.

Kısaca geri dönüşüm basamakları;

  • Atıklar, meskenlerde (ev, okul, iş yeri) cam, metal, plastik ve kağıt şeklinde sınıflandırılarak biriktirilir.
  • Ayrı olarak biriktirilen bu atıklar, ayrı poşetlere konulmuş şekilde ilgili kurum ve kuruluşlar tarafından toplanır.
  • Bu atıklar, geri dönüşüm tesislerinde cam, metal, plastik ve kağıt şeklinde sınıflandırılır ve üretim
    alanlarında ham madde olarak kullanılır.
  • Elde edilen yeni ürünler, tekrar kullanıma sunulur.

Geri dönüşümün faydaları;

  • Doğal kaynaklar korunur.
  • Enerji tasarrufu sağlanır.
  • Ekonomik katkı artar.
  • Atık miktarı azalır.
  • Çevre kirliliği azalır.
  • Görüntü kirliliği azalır.
Benzer İçerikler
Türkiye’de Sanayi
Güncel
Coğrafya

Türkiye’de Sanayi

İçeriğe Git>
Doğal Kaynaklar ve Ekonomi
Güncel
Coğrafya

Doğal Kaynaklar ve Ekonomi

İçeriğe Git>
Madenler ve Enerji Kaynaklarına Ait Kullanımın Çevresel Etkileri
Güncel
Coğrafya

Madenler ve Enerji Kaynaklarına Ait Kullanımın Çevresel Etkileri

İçeriğe Git>
Küreselleşen Dünya
Güncel
Coğrafya

Küreselleşen Dünya

İçeriğe Git>
Üretim, Dağıtım ve Tüketimi Etkileyen Faktörler
Güncel
Coğrafya

Üretim, Dağıtım ve Tüketimi Etkileyen Faktörler

İçeriğe Git>
Türkiye’de Madenler ve Enerji Kaynakları
Güncel
Coğrafya

Türkiye’de Madenler ve Enerji Kaynakları

İçeriğe Git>
Copyright © 2024 Bikifi
Star Logo
tiktok Logo
Pinterest Logo
Instagram Logo
Twitter Logo