Mülakat (Görüşme) Türü Özellikleri

Mülakat; edebiyat, sanat, tarih, spor, felsefe, gündem, siyaset vb. konularda tanınmış ünlü kişilere onları tanımak için sorular sorduktan ve cevap aldıktan sonra bu konuşmanın yazıya geçirilmesiyle oluşan bir öğretici metin türüdür.

Mülakat Türünün Özellikleri

Mülakat, soru-cevap esasına dayanan bir türdür.
Açıklayıcı, tartışmacı, söyleşmeye bağlı ve öyküleyici anlatım türlerinden yararlanılır.
Mülakatta sade, açık bir dil kullanılır.
Amaç okuyucuya bilgi vermektir.
Konuların detayına fazla girilmez.
Mülakat yazıya geçirilirken, soruları cevaplayan kişinin sözleri kesilmemeli, değiştirilmemelidir.

Mülakata Hazırlık Aşamaları

Öncelikle mülakat yapılacak kişi ve konular hazırlanır.
Mülakata çağrılacak kişi hakkında bilgi toplanır, araştırma yapılır.
Mülakatta sorulacak sorular belirlenir.
Mülakata çağrılan kişi ile randevu ayarlanır.
Mülakat başlar ve kayda alınır.
Kayıt yazıya geçirilir.
Metnin görsel tasarımı ayarlanır.

Mülakat (Görüşme) Yaparken ve Yazarken Dikkat Edilecek Unsurlar

Mülakatın konusunun ilgi çekici olmalıdır.
Mülakata davet edilen kişinin mülakat konusunda uzman bir kişi olmalıdır.
Mülakata davet edilen kişi ile ön görüşme yapılmalı ve mülakatın konusu, içeriği ve sorular hakkında bilgilendirilmelidir.
Mülakat; ses kaydına veya videoya alınmalıdır.
Mülakata davet edilen kişinin konuşmaları aynen aktarılmalıdır.

Mülakat Çeşitleri

İçerik Bakımından Mülakat:
1. Ünlü kişileri tanıtan
2. Önemli bir konuyu açıklayan
Konu Özelliği Bakımından Mülakat:
1. Bilgi edinme amacına yönelik
2. Bir işe yönelik
Yapı Bakımından Mülakat:
1. Haber Mülakatı
2. Telefon ile Mülakat
3. Hazırlıklı Mülakat
4. Şahsiyet Mülakatı
5. Biyografik mülakat
6. Sempozyum mülakatı

Türk Edebiyatında Mülakat

Tanzimat döneminde Ziya Paşa “Rüya” adlı eserinde mülakat tekniğini kullanmıştır ancak bu eser tam anlamıyla bir mülakat eseri değildir. Eserde yazar anlattıklarını gördüğü bir rüya şeklince kurgulamıştır. Kurmaca bir metindir.
Türk edebiyatında mülakat türünün ilk yetkin örneği Ruşen Eşref Ünaydın‘ın “Diyorlar Ki” adlı eseridir.
Ruşen Eşref Ünaydın‘ın “Anafartalar Kumandanı Mustafa Kemal ile Mülâkat” adlı eseri Mustafa Kemal Atatürk’ü kamuoyuna tanıtan ilk eser özelliği taşımaktadır.
Cumhuriyet döneminde gazete ve dergilerin çoğalmasıyla mülakat türündeki eserlerin sayısı artmıştır.
Cumhuriyet dönemindeki önemli mülakat örnekleri:
- Hikmet Feridun Es “Bugün de Diyorlar ki”
- Mustafa Baydar “Edebiyatçılarımız Ne Diyorlar”
- Gavsi Ozansoy “40 Yıl Sonra Diyorlar ki”
- Yaşar Nabi Nayır “Edebiyatçılarımız Konuşuyor”
- Sermet Sami Uysal “Yahya Kemal’le Sohbetler”
- Nurullah Berk “Ustalarla Konuşmalar”
- Abdi İpekçi “Liderler Diyor ki”