Anlatım Özellikleri

Bir metnin daha kolay okunması, insanları sıkmaması, sürükleyici olması, okunuşu zor kelimelerin bulunmaması, uzun metinlerdense kısa metinlerin tercih edilmesi vb. nedenlerden dolayı başvurduğumuz bazı anlatım özellikleri bulunmaktadır. Anlatım özellikleri şunlardır:

1. Açıklık
2. Duruluk
3. Yalınlık/Sadelik
4. Akıcılık
5. Doğallık
6. Özgünlük
7. Özlülük
8. Sağlamlık
9. Tutarlılık
10. Sürükleyicilik
11. Kalıcılık
12. Ulusallık/Yerellik
13. Evrensellik
14. Çağdaşlık

1. Açıklık

• Açıklık, metinde anlatılandan tek bir ifade çıkmasıdır.
• Açık olmayan anlatımlar; kapalı anlatım, bulanık anlatım olarak isimlendirilir.
• Deyim ve atasözlerinin doğru yerlerde kullanılması metnin açıklığını etkiler.
• Açık anlatıma sahip metinlerde söz sanatlarına yer verilmez.
• Noktalama işaretlerinin doğru kullanımı ve mantık hatalarının olmaması açık anlatımı destekleyen özelliklerdir.

2. Duruluk

• Duru anlatımda aynı anlama gelen kelimelere, ifadelere ve gereksiz sözcük kullanımına yer verilmez.
• Gereksiz ek kullanılmamalıdır.

3. Yalınlık/Sadelik

• Yalın anlatım, süslü anlatımdan ve anlaşılması zor kelimelerden uzak bir anlatımdır.
• Anlatım, dolambaçlı ve dolaylı yollardan anlatılmamalı daha sade ve daha yalın olmalıdır.

4. Akıcılık

• Akıcı bir metinde gereksiz ekler, uzun ve ağır kelimeler olmamalıdır.
• Yazının kolay ve rahat okunmasıdır.
• Aliterasyon ve asonans kullanımı daha akıcı bir okuma için kolaylık sağlar.

5. Doğallık

• Anlatım yapmacık olmamalıdır.
• Yazar, şair; samimi, içten bir ifade takınmalıdır.
• Doğal anlatıma sahip yazıları okumak, insanlara daha inandırıcı gelir.

6. Özgünlük

• Anlatımın başka metinlerden, şiirlerden, benzer özellikler taşımaması içeriğinin farklı ve yazara ait olması gereklidir.
• Özgün anlatımda, iç kimsenin bahsetmediği bir konudan bahsetmek veya bahsedilen konuları farklı açılardan ele almak gereklidir.

7. Özlülük

• Özlülük, az kelimeyle çok şey ifade etmektir.
• Gereksiz uzun cümlelere ve paragraflara gerek yoktur.
• Özlü sözler, atasözleri, deyimler öz bir anlatım için uygun kalıplardır.

8. Sağlamlık

• Sağlam bir anlatımın özellikleri; dil bilgisi anlamında kusurlu olmaması anlamına gelmektedir.
• Öğe eksikliği, fazlalığı, çatı uyumsuzluğu gibi dil bilgisi hatalarından yoksun bir anlatıma sağlam anlatım denir.

9. Tutarlılık

• Anlatılan konunun verilen örneklerle tutarlı olması ve bir anlam bütünlüğüne sahip olması demektir.
• Mantıksal açıdan problemlere sahip olmamalıdır.

10. Sürükleyicilik

• Sürükleyici anlatımlar; okuyucu meraklandıracak, daha fazla okuma isteği uyandıracak şekilde tasarlanan yazılardır.

11. Kalıcılık

• Yazılan metnin yıllarca eskimeyip uzun zaman sonra bile hala okunabilir kalmasıdır.

12. Ulusallık/Yerellik

• Ulusal anlatıma sahip metinler, sadece bir ulusun özelliklerini, kültürünü taşımalıdır.

13. Evrensellik

• Evrensel anlatım, dünyadaki tüm insanların ilgisini çekebilecek, herkese hitap edebilecek niteliğe sahip metinlere denir.

14. Çağdaşlık

• Çağın gerisinde kalmayan, kendi çağına ayak uydurabilen yazılar çağdaş anlatıma sahiptir.

Metinlerin Sınıflandırılması Kategorisi Konu Listesi

1. Metinlerin Sınıflandırılması
2. Anlatım Özellikleri
3. Düşünceyi Geliştirme Yolları
4. Anlatım Biçimleri ve Türleri
5. Edebi Akımlar, Türler ve Özellikleri