Bir metnin daha kolay okunması, insanları sıkmaması, sürükleyici olması, okunuşu zor kelimelerin bulunmaması, uzun metinlerdense kısa metinlerin tercih edilmesi vb. nedenlerden dolayı başvurduğumuz bazı anlatım özellikleri bulunmaktadır. Anlatım özellikleri şunlardır:
Açıklık
- Açıklık, metinde anlatılandan tek bir ifade çıkmasıdır.
- Açık olmayan anlatımlar; kapalı anlatım, bulanık anlatım olarak isimlendirilir.
- Deyim ve atasözlerinin doğru yerlerde kullanılması metnin açıklığını etkiler.
- Açık anlatıma sahip metinlerde söz sanatlarına yer verilmez.
- Noktalama işaretlerinin doğru kullanımı ve mantık hatalarının olmaması açık anlatımı destekleyen özelliklerdir.
Duruluk
- Duru anlatımda aynı anlama gelen kelimelere, ifadelere ve gereksiz sözcük kullanımına yer verilmez.
- Gereksiz ek kullanılmamalıdır.
Yalınlık/Sadelik
- Yalın anlatım, süslü anlatımdan ve anlaşılması zor kelimelerden uzak bir anlatımdır.
- Anlatım, dolambaçlı ve dolaylı yollardan anlatılmamalı daha sade ve daha yalın olmalıdır.
Akıcılık
- Akıcı bir metinde gereksiz ekler, uzun ve ağır kelimeler olmamalıdır.
- Yazının kolay ve rahat okunmasıdır.
- Aliterasyon ve asonans kullanımı daha akıcı bir okuma için kolaylık sağlar.
Doğallık
- Anlatım yapmacık olmamalıdır.
- Yazar, şair; samimi, içten bir ifade takınmalıdır.
- Doğal anlatıma sahip yazıları okumak, insanlara daha inandırıcı gelir.
Özgünlük
- Anlatımın başka metinlerden, şiirlerden, benzer özellikler taşımaması içeriğinin farklı ve yazara ait olması gereklidir.
- Özgün anlatımda, iç kimsenin bahsetmediği bir konudan bahsetmek veya bahsedilen konuları farklı açılardan ele almak gereklidir.
Özlülük
- Özlülük, az kelimeyle çok şey ifade etmektir.
- Gereksiz uzun cümlelere ve paragraflara gerek yoktur.
- Özlü sözler, atasözleri, deyimler öz bir anlatım için uygun kalıplardır.
Sağlamlık
- Sağlam bir anlatımın özellikleri; dil bilgisi anlamında kusurlu olmaması anlamına gelmektedir.
- Öğe eksikliği, fazlalığı, çatı uyumsuzluğu gibi dil bilgisi hatalarından yoksun bir anlatıma sağlam anlatım denir.
Tutarlılık
- Anlatılan konunun verilen örneklerle tutarlı olması ve bir anlam bütünlüğüne sahip olması demektir.
- Mantıksal açıdan problemlere sahip olmamalıdır.
Sürükleyicilik
- Sürükleyici anlatımlar; okuyucu meraklandıracak, daha fazla okuma isteği uyandıracak şekilde tasarlanan yazılardır.
Kalıcılık
- Yazılan metnin yıllarca eskimeyip uzun zaman sonra bile hala okunabilir kalmasıdır.
Ulusallık/Yerellik
- Ulusal anlatıma sahip metinler, sadece bir ulusun özelliklerini, kültürünü taşımalıdır.
Evrensellik
- Evrensel anlatım, dünyadaki tüm insanların ilgisini çekebilecek, herkese hitap edebilecek niteliğe sahip metinlere denir.
Çağdaşlık
- Çağın gerisinde kalmayan, kendi çağına ayak uydurabilen yazılar çağdaş anlatıma sahiptir.
