Necip Fazıl Kısakürek Kimdir? Necip Fazıl Kısakürek Biyografisi

Necip Fazıl Kısakürek’in Hayatı

Necip Fazıl Kısakürek, 26 Mayıs 1904 tarihinde İstanbul’da dünyaya geldi. Asıl adı Ahmet Necip olan yazar, varlıklı bir ailenin çocuğu olarak rahat bir çocukluk geçirdi. Babası Abdülbaki Fazıl Bey, Kahramanmaraş’ın tanınmış ailelerinden birinin oğluydu ve devlet memuru olarak çalışıyordu. Annesi Mediha Hanım ise İstanbullu köklü bir aileden geliyordu. Necip Fazıl’ın dedesi Hilmi Efendi, II. Abdülhamid döneminde önemli görevlerde bulunmuş bir devlet adamıydı.

Necip Fazıl, ilk eğitimini özel hocalardan aldıktan sonra Fransız Saint Joseph Lisesi’ne başladı. Daha sonra Bahriye Mektebi’ne girdi ancak denizcilik mesleğine ilgi duymadığı için buradan ayrıldı. Eğitim hayatına Darülfünun Felsefe Bölümü’nde devam etti. 1924 yılında devlet bursuyla Paris’e gitti ve Sorbonne Üniversitesi’nde felsefe eğitimi aldı. Paris’te geçirdiği yıllar, onun düşünce dünyasının şekillenmesinde önemli rol oynadı. Burada Bergson’un derslerine katıldı ve Batı felsefesini yakından tanıma fırsatı buldu.

Necip Fazıl Kısakürek’in Hayatındaki Önemli Anlar

Necip Fazıl’ın hayatında birçok dönüm noktası vardır. 1934 yılında Abdülhakim Arvasi ile tanışması, belki de en önemli dönüm noktasıdır. Bu tanışma, onun düşünce dünyasında köklü değişikliklere yol açtı. Daha önce Batılı yaşam tarzını benimseyen ve bohemlik yapan Necip Fazıl, bu tanışmadan sonra İslami değerlere yöneldi. Kendisi bu değişimi “ruhsal bir inkılap” olarak tanımlamıştır.

1943 yılında “Büyük Doğu” dergisini çıkarmaya başlaması, onun fikir hayatındaki önemli adımlardan biridir. Bu dergi, dönemin en etkili yayın organlarından biri haline geldi. Dergi, siyasi baskılar nedeniyle defalarca kapatıldı ancak Necip Fazıl her seferinde farklı isimlerle yayın hayatına devam ettirdi. Ayrıca 1980 yılında Türk Edebiyatı Vakfı tarafından “Üstün Hizmet Ödülü”ne layık görülmesi ve 1983’te “Devlet Sanatçısı” unvanını alması da hayatındaki önemli anlar arasındadır.

Necip Fazıl Kısakürek’in Edebi Kişiliği

Necip Fazıl, Türk edebiyatının en özgün şairlerinden biri olarak kabul edilir. Şiirlerinde mistik temalar, varoluşsal sorgular ve derin felsefi düşünceler ön plandadır. İlk dönem şiirlerinde sembolist akımın etkisi görülürken, daha sonraki dönemlerinde İslami mistisizm ağır basar. “Kaldırımlar”, “Otel Odaları”, “Çile” gibi şiirleri Türk şiirinin klasikleri arasına girmiştir.

Tiyatro alanında da önemli eserler veren Necip Fazıl, “Bir Adam Yaratmak”, “Reis Bey”, “Para” gibi oyunlarıyla Türk tiyatrosuna yeni bir soluk getirmiştir. Eserlerinde bireyin iç dünyası, toplumsal çelişkiler ve ahlaki değerler üzerinde durmuştur. Nesir alanında da başarılı olan yazar, deneme ve fikir yazılarıyla geniş kitleleri etkilemiştir. Üslubu güçlü, etkileyici ve coşkuludur. Kelime seçimindeki titizliği ve cümle yapısındaki ustalığı ile tanınır.

Necip Fazıl Kısakürek’in Siyasi Fikirleri

Necip Fazıl’ın siyasi düşünceleri, İslami değerler üzerine kurulu bir devlet ve toplum düzeni etrafında şekillenmiştir. “Başyücelik Devleti” adını verdiği ideal devlet modelinde, İslam’ın temel prensiplerinin modern devlet yapısıyla birleştirilmesini savunmuştur. Batılılaşma hareketlerini eleştiren yazar, Türk toplumunun kendi öz değerlerine dönmesi gerektiğini vurgulamıştır.

Komünizm ve kapitalizm gibi ideolojilere karşı eleştirel bir tutum sergileyen Necip Fazıl, üçüncü bir yol olarak İslam’ı göstermiştir. Milliyetçilik anlayışı da İslami temeller üzerine kuruludur. Türk milletinin İslam medeniyetinin öncüsü olması gerektiğini savunmuştur. Siyasi yazılarında cesur ve tartışmalı fikirleriyle tanınan yazar, bu yüzden birçok kez mahkemelik olmuş ve hapis cezaları almıştır.

Necip Fazıl Kısakürek’in Vasiyeti

Necip Fazıl Kısakürek, 25 Mayıs 1983 tarihinde vefat etmeden önce manevi bir vasiyet bırakmıştır. Bu vasiyetinde, gençlere ve gelecek nesillere öğütler vermiştir. İslami değerlere sıkı sıkıya bağlı kalınmasını, Batı taklitçiliğinden uzak durulmasını ve milli kimliğin korunmasını istemiştir. Eserlerinin doğru anlaşılması ve yorumlanması konusunda da uyarılarda bulunmuştur.

Cenaze namazının Fatih Camii’nde kılınmasını ve Eyüp Sultan Mezarlığı’na defnedilmesini vasiyet etmiştir. Vefatından sonra vasiyeti doğrultusunda cenaze namazı Fatih Camii’nde kılınmış ve Eyüp Sultan Mezarlığı’na defnedilmiştir. Mezarı bugün de ziyaretçi akınına uğramaktadır. Fikir ve sanat mirasının gelecek nesillere aktarılması için Necip Fazıl Kısakürek Kültür Merkezi kurulmuştur.

Necip Fazıl Kısakürek’in Eserleri

Necip Fazıl Kısakürek, şiir, tiyatro, roman, deneme ve fikir kitapları olmak üzere birçok alanda eser vermiştir. Yaklaşık 80’e yakın kitabı bulunan yazarın eserleri, Türk edebiyatı ve fikir hayatında önemli bir yer tutar. Eserlerinin büyük çoğunluğu defalarca basılmış ve geniş okur kitlelerine ulaşmıştır.

Necip Fazıl Kısakürek’in Şiir Kitapları

Necip Fazıl’ın şiir kitapları Türk şiirinin önemli yapıtları arasındadır:

Örümcek Ağı (1925): İlk şiir kitabıdır. Gençlik döneminin coşkulu ve romantik şiirlerini içerir.
Kaldırımlar (1928): En tanınmış şiir kitaplarından biridir. Modern kent yaşamının yalnızlığını ve bunalımını anlatır.
Ben ve Ötesi (1932): Varoluşsal sorgulamaların yoğun olduğu felsefi şiirler içerir.
Sonsuzluk Kervanı (1955): Dini ve mistik temaların ağır bastığı olgunluk dönemi şiirleridir.
Çile (1962): En hacimli şiir kitabıdır. Tüm şiir serüveninin bir özeti niteliğindedir.
Esselam (1971): Son dönem şiirlerini içerir. İslami duyarlılığın en yoğun hissedildiği eserdir.

Necip Fazıl Kısakürek’in Romanları

Necip Fazıl’ın roman türündeki eserleri azdır ancak etkilidir:

Aynadaki Yalan (1980): Otobiyografik unsurlar taşıyan bu roman, bir aydının iç hesaplaşmalarını konu alır.
Sahte Kahramanlar (1976): Toplumsal eleştiri içeren bu romanda, değer yozlaşması ve sahte kahramanlık eleştirilir.

Necip Fazıl Kısakürek’in Oyunları

Türk tiyatrosuna önemli katkılar sağlayan oyunları şunlardır:

Tohum (1935): İlk tiyatro eseridir. Aile dramı üzerine kurulu psikolojik bir oyundur.
Bir Adam Yaratmak (1938): En ünlü oyunudur. İdeal insan arayışını felsefi bir perspektifle ele alır.
Künye (1939): Hapishanede geçen ve adalet sistemini sorgulayan dramatik bir eserdir.
Para (1942): Paranın insan ilişkileri üzerindeki yıkıcı etkisini işleyen toplumsal eleştiri oyunudur.
Reis Bey (1964): Abdülhamid dönemini konu alan tarihî oyundur.
Ahşap Konak (1965): Osmanlı’nın son dönemini ve değer kaybını anlatan nostaljik bir eserdir.
Nam-ı Diğer Parmaksız Salih (1948): Halk kahramanı Parmaksız Salih’in hayatını anlatan epik oyundur.
Yunus Emre (1970): Büyük mutasavvıf şairin hayatını ve öğretilerini sahneye taşıyan eserdir.

Necip Fazıl Kısakürek’in Deneme, İnceleme ve Hatıra Kitapları

Düşünce dünyasını yansıtan önemli nesir eserleri:

Babıali (1976): Basın dünyasıyla ilgili anılar ve gözlemler içerir.
Benim Gözümde Menderes (1977): Adnan Menderes’le ilgili hatıralar ve değerlendirmelerdir.
O ve Ben (1974): Abdülhakim Arvasi ile olan manevi ilişkisini anlatan hatıra kitabıdır.
Düşünce ve Sanat Atlası (1982): Sanat ve edebiyat üzerine yazılmış denemelerdir.
Konuşmalar (1981): Çeşitli konularda yaptığı konuşmaların derlemesidir.
Edebiyat Mahkemeleri (1980): Edebî eleştiri yazılarını içerir.

Necip Fazıl Kısakürek’in Fikir ve İdeoloji Kitapları

Siyasi ve sosyal görüşlerini anlattığı eserler:

İdeolocya Örgüsü (1968): Temel ideolojik görüşlerini sistemli şekilde anlattığı başyapıtıdır.
Başyücelik Devleti (1975): İdeal devlet modelini açıkladığı siyasi manifestosudur.
Türkiye’nin Manzarası (1979): Türkiye’nin sorunlarını ve çözüm önerilerini içerir.
Batı Tefekkürü ve İslam Tasavvufu (1982): Batı ve İslam düşüncesinin karşılaştırmalı analizidir.
Ulu Hakan II. Abdülhamid Han (1981): Abdülhamid’i savunan tarihî-siyasi bir eserdir.
Moskof (1970): Komünizm eleştirisi içeren ideolojik bir kitaptır.

Necip Fazıl Kısakürek’in Dini Kitapları

İslami konuları işlediği eserleri:

Allah’a Asi Olmayalım (1979): İman ve ibadet konularını ele alan dinî nasihatler kitabıdır.
Cenab-ı Hakk’a Asi Olmayalım (1980): İslami ahlak ve maneviyat üzerine yazılardır.
Hz. Ali (1968): Hz. Ali’nin hayatı ve kişiliğini anlatan biyografik eserdir.
İman ve İslam Atlası (1981): İslam inancının temel esaslarını açıklayan kapsamlı bir çalışmadır.

Necip Fazıl Kısakürek Zamanındaki Edebi Ortam

Necip Fazıl’ın yaşadığı dönem, Türk edebiyatında önemli değişimlerin yaşandığı bir zamandı. 1920’li ve 30’lu yıllarda Cumhuriyet’in ilanıyla birlikte edebiyatta da yenilik arayışları başlamıştı. Ahmet Haşim, Yahya Kemal gibi ustalar şiirde güçlü eserler verirken, Necip Fazıl genç bir şair olarak dikkat çekiyordu. “Yedi Meşaleciler” hareketi içinde yer alan şair, modern Türk şiirinin öncülerinden biri oldu.

1940’lı yıllarda Garip akımının ortaya çıkışı ve Orhan Veli, Oktay Rifat, Melih Cevdet’in şiirde yaptıkları yenilikler edebiyat dünyasını hareketlendirmişti. Necip Fazıl ise bu dönemde kendi çizgisinde ilerlemeyi sürdürdü ve mistik-felsefi şiir anlayışını derinleştirdi. Aynı dönemde Peyami Safa, Ahmet Hamdi Tanpınar gibi yazarlarla fikir tartışmaları yaptı. Büyük Doğu dergisi etrafında toplanan Sezai Karakoç, Nuri Pakdil gibi genç yazarlar onun etkisinde kaldılar ve İslami duyarlılığı edebiyata taşıdılar.