Abdülhak Hamit Tarhan, 1852’de İstanbul’da doğmuş, 1937’de ölmüştür. Türk edebiyatının Tanzimat ve Servet-i Fünun dönemlerinde önemli bir şairi ve dram yazarı olarak tanınır. Batı edebiyatından etkilenerek, klasik Türk şiirine modern bir soluk getirmiştir. Hayatı boyunca birçok büyükelçilik görevinde bulunmuş, uzun yıllar yurtdışında yaşamıştır. Döneminde “Şairi Azam” sıfatıyla anılmıştır.
Abdülhak Hamit Tarhan’ın Yaşamındaki Önemli Anlar
- 1852 – İstanbul’da doğumu.
- Genç yaşlarında Batı edebiyatıyla tanışması.
- 1879 – İlk drama eseri “Eşber”i yazması.
- 1898 – “Makber” isimli şiir kitabının yayımlanması.
- 1899-1912 arası Londra’da büyükelçilik yapması.
- 1937 – İstanbul’da vefatı.
Abdülhak Hamit Tarhan’ın Edebi Kişiliği
Abdülhak Hamit, Tanzimat döneminin özgün şairlerindendir. Klasik Türk edebiyatı ile Batı edebiyatının unsurlarını birleştirerek kendi tarzını yaratmıştır. Özellikle dram türünde eserleriyle tanınır. Doğa, ölüm, aşk ve hüzün temalarını işler. Toplumsal konulardan uzak durmuştur. Şiirlerinde bireysel duygulara, iç dünyaya dikkat çeker. Dilinin zenginliği, imgeleri ve mecazlarıyla dikkat çeker. Şiirlerinde ağır bir dil kullanmıştır. “Sanat için sanat” anlayışını benimsemiştir. Divan şiirini bitiren sanatçıdır. “Tezatlar şairi” olarak da bilinmektedir. Romantizm akımından etkilenmiştir.
Abdülhak Hamit Tarhan’ın Eserleri
Şiir Kitapları
Abdülhak Hamit Tarhan’ın şiir kitapları şunlardır:
- “Ruhlar” – 1870: Yazarın ilk şiir kitabıdır.
- “Sahra” – 1885: Yazarın Doğu ile Batı arasındaki estetik ve kültürel farklara dair izlenimlerini içeren bir eserdir.
- “Makber” – 1898: Abdülhak Hamit’in en ünlü eserlerinden biridir. Şiirde yaşamın anlamını, ölümü ve insanın kozmik yalnızlığını işler.
- “Bala Hatun” – 1914: Şairin, eşi Bala Hatun’a duyduğu sevgi ve özlemi anlattığı bir eserdir.
- “Umumi Harpte Kadınlar” – 1917: Birinci Dünya Savaşı sırasında kadınların yaşadığı zorlukları ve savaşın getirdiği acıları anlatan bir eserdir.
- “Garam” – 1911
- “Oya” – 1930: Yazarın son şiir kitabıdır.
Tiyatro Eserleri
Abdülhak Hamit Tarhan, Türk tiyatrosunda önemli bir yere sahip olan dramalarıyla bilinir. İşte yazarın tiyatro eserlerinin bir listesi:
- “Eşber” – 1879: Abdülhak Hamit’in ilk dramıdır.
- “İbrahim Müteferrika” – 1885: Türkiye’de matbaanın kurulmasını ve İbrahim Müteferrika’nın yaşamını konu alan bir eserdir.
- “Tarık” – 1892: Endülüs’ün İslam orduları tarafından fethedilmesini anlatan bir tarihi drama.
- “Finten” – 1895: Aşk ve ihanet temalarını işleyen bir drama.
- “Duhter-i Hindu” – 1901: Bir Hindu kızının yaşamını anlatan eser.
- “Yadigar-ı Harp” – 1901
- “Nesteren” – 1909
- “İzmir Bozgunu” – 1922: İzmir’in işgalini ve Yunan ordularının geri çekilmesini konu alan bir tarihi drama.
- “Liberte” – 1924
- “Madalya” – 1926
Abdülhak Hamit Tarhan Zamanındaki Edebi Ortam
19. yüzyılın sonlarına doğru Osmanlı İmparatorluğu’nda Tanzimat Fermanı ile birlikte başlayan Batılılaşma hareketleri edebiyata da yansımıştı. Tanzimat edebiyatı, toplumsal sorunlara eğilirken, Servet-i Fünun edebiyatı daha bireysel ve estetik kaygıları ön planda tutan bir edebiyat anlayışıyla ortaya çıkmıştır. Abdülhak Hamit Tarhan da bu dönemin edebi hareketlerinden etkilenmiş, ancak kendi özgün tarzını oluşturmayı başarmıştır. Bu dönemde edebiyatta realizmden sembolizme geçiş yaşanmış, bireysel duygular ve estetik kaygılar ön planda olmuştur.
