Otobiyografi Türü ve Özellikleri

Otobiyografi (öz yaşam öyküsü) yazarın kendi hayatını konu edindiği yazılardır. Otobiyografi türünde de biyografide olduğu gibi yaşamı konu edinilen kişinin başarıları, olumlu yönleri açık, sade bir dil ile anlatılmaktadır.

Biyografideki belge ve tanık göstermeye karşın otobiyografide anılara ve hafızaya dayanılır. Bundan dolayı otobiyografi yazarları, biyografi yazarları gibi nesnel olmayabilir. Bazı hikaye ve roman türleri zaman zaman biyografi, otobiyografi türlerinden faydalanmaktadır. Bunlara Oğuz Atay’ın “”Bir Bilim Adamının Romanı“, Peyami Safa’nın “Dokuzuncu Hariciye Koğuşu” eserlerini örnek olarak gösterebiliriz.

Otobiyografinin Genel Özellikleri

• Bütün iyi niyetlerine rağmen otobiyografiler öznel olarak kabul edilmektedir. Çünkü kişi kendini anlatırken tarafsız olamaz.
• Otobiyografiler ne kadar öznel olursa olsun gerçekleri göz ardı etmememiz gerekmektedir.
• Otobiyografi yazarı çoğu zaman kendisiyle birlikte çevresinden veya ailesinden söz etmektedir.
• Otobiyografilerde yazar, doğumundan itibaren anlatılmaya değer olan hikayelerini anlatmaktadır.
• Kişinin kendi hayatını roman biçiminde yazması ile ortaya çıkan esere “otobiyografik roman” denilmektedir
• Amerikan edebiyatında Paul Auster’in “İç Dünyamdan Notlar” ve Isaac Asimov’un “Dolu Dolu Yaşadım“, Fransız edebiyatında Andre Gide’nin “Tohum Ölmezse” dünya edebiyatının tanınmış otobiyografileridir.
• Türk edebiyatında Abidin Dino’nun “Kısa Hayat Öyküm”, Şevket Süreyya Aydermir’in “Suyu Arayan Adam” adlı eserleri otobiyografi türündedir.

Biyografi ve Otobiyografi ile Benzerlik Gösteren Türler

öz geçmiş, hal tercümesi ve portre türleri biyografi ve otobiyografi türü ile yakınlık göstermesiyle bilinir.

Öz geçmiş/ Cv

Öz geçmiş, kişinin bilgi ve becerilerini, yeteneklerini, tecrübelerini kendi ağzından anlattığı bir yazı türüdür. Bu yazılar iş başvurusu yapılan kurum veya kuruluşa verilmek için hazırlanılmaktadır. Özgeçmiş içeriğinde mutlaka kişinin öğrenim durumunu, iş tecrübelerini, özelliklerini eksiksiz bir şekilde bulundurmalıdır.

Hal Tercümesi

Bu tür daha çok Osmanlı döneminde kullanılmakta olup öz geçmiş özelliği taşımaktadır.

Portre

Portre, bir kişiyi ayırt edici özellikleri ile tanıtmayı amaçlamaktadır. Portre kendi arasında 2 türe ayrılmaktadır.

• Fiziksel Portre: Konu edinilen kişi yalnızca dış görünüşü ile tanıtır.
• Ruhsal Portre: Bu tür portrede ise kişinin iç dünyası, duygu ve düşünceleri anlatılmaktadır.

Monografi

Monografi: bilim, sanat, edebiyat gibi alanlarda veya bu alanlarda çalışma yapan bir insan hakkında detaylı bir inceleme yapılmasına denir. Monografide kişinin eserleri, sanat anlayışı, edebi topluluğu, çalışmaları incelenir. Monografiler oldukça detaylı bir araştırma gerektiren eserlerdir.

Biyografik Monografi: Sadece tek bir kişinin hayatı hakkında yapılan incelemeye biyografik monografi denir. Biyografik monografilerde kişinin özel yaşamı, eğitimi, çalışmaları, çevresi gibi konular incelenir. Monografinin temel amacı o kişi hakkında bilinmeyen bilgilerin araştırılması ve bu bilgilerin su yüzüne çıkartılmasıdır.

Türk Edebiyatında Monografi Örnekleri

• Mehmet Fuad Köprülü:
  • Türk Edebiyatında İlk Mutasavvıflar
  • Pertev Naili Boratav
  • Köroğlu Destanı
  • M. Nihat Özön
  • Türkçede Roman

Türk Edebiyatında Monografik Roman Örnekleri

• Şevket Süreyya Aydemir: Tek Adam, İkinci Adam
• Tahir Alangu: Ömer Seyfettin- Ülkücü Bir Yazarın Romanı
• Nezihe Araz: Dertli Dolap-Yunus Emre
• Oğuz Atay: Bir Bilim Adamının Romanı

Kişisel Hayatı Konu Alan Metinler Konu Listesi

1. Mektup
2. Günlük
3. Anı
4. Biyografi
5. Otobiyografi
6. Gezi Yazısı