Yüzey Gerilimi

Konu Özeti

Yüzey gerilimi, sıvılar da gözlemlenen kohezyon özelliği sayesinde meydana gelir.

Bu konuda
  • Yüzey geriliminin tanımını, oluşma sebeplerini ve etkileyen faktörleri
  • Kılcallık ile yüzey gerilimi arasındaki ilişkiyi
öğreneceksiniz.

Yüzey gerilimi, sıvılar da gözlemlenen kohezyon özelliği sayesinde meydana gelir. Sıvının sınırında bulunan sıvı molekülleri iç kısımlardaki moleküller tarafından çekilir. Bu da çok sayıda molekülün sıvı içine gitmesini, az sayıda molekülün yüzeyde kalmasını sağlar. Bunun sonucunda birbirine daha sağlam tutunan moleküller yüzeyde dirençli ve esnek bir katman oluşturur. Bu olaya yüzey gerilimi denir.

Yüzey Geriliminin oluşumu

Havada bulunan bir su damlası yüzey geriliminin etkisiyle küresel olur, çünkü yüzeysel gerilimin oluşturduğu etki sıvıyı en düşük yüzey alanına sahip olacak yapıya sokar, bu yapı da küresel bir yapıdır. Yer çekiminin etkisiyle küresel şekil hafifçe düzleşebilir.

Yüzey Gerilimine Etkiyen Faktörler

Yüzey gerilimi sıvının sıcaklığı, saflığı ve cinsine göre değişebilmektedir. Bu nitelikler doğrudan sıvının kohezyon gücüne etki eder. Bu etkiden dolayı da yüzey geriliminin değişimi gerçekleşir.

Reklam

Sıvının Sıcaklığı

Sıcaklık arttıkça sıvı molekülleri hareketlenir ve hareket arttıkça kohezyon etkisi zayıflar. Kohezyon etkisi zayıfladığı için de yüzey gerilimi zayıflar. Örneğin 20°C sıcaklıkta suyun yüzey gerilimi 0,0773 N/m iken 100°C sıcaklıkta (aynı saflığa sahip) suyun yüzey gerilimi 0,059 N/m olur.

Sıvının Saflığı

İçerisine herhangi bir madde karışmayan sıvıya saf sıvı denir. Sıvıya karışan bazı maddeler sıvının yüzey gerilimini arttırırken bazı maddeler sıvının yüzey gerilimini azaltır.

Yüzey gerilimi düşük olan su daha çok köpürür ve daha çok kir çözme gücüne sahip olur. Deterjanlar, sabunlar, şampuanlar ve diğer temizlik malzemeleri etkilerini arttırmak için suyun yüzey gerilimini azaltır.

Suya tuz eklendiğinde ise tuzlu-suyun yoğunluğu artar ve yüzey geriliminde artış meydana gelir.

Sıvının Cinsi

Sıvının sahip olduğu moleküller arası bağın kuvveti kohezyonu dolayısıyla yüzey gerilimini etkiler. Örneğin 20°C sıcaklıkta suyun yüzey geriliminin (0,0773 N/m) yüksek olmasının nedeni yapısında bulunan hidrojen bağlarıdır. 20°C sıcaklıkta bulunan cıva da ise metalik bağ bulunur ve yüzey gerilimi ( 0,48 N/m), suyun yüzey geriliminden çok daha yüksektir,

Kılcallık ile Yüzey Gerilimi Arasındaki İlişki

Kılcallık (veya diğer bir adıyla kapiler etki) sıvıların ince borular içinde yükselmesi ya da alçalmasına denir. Sünger gibi maddelerin suyu emmesi kılcallık etkisi sayesinde gerçekleşir. Silindirik bir boruda bir sıvının ne kadar yükseleceği ya da alçalacağı sıvının yüzey gerilim kat sayısı ile doğru orantılı; sıvının yoğunluğu, yer çekimi ivmesi ve borunun yarıçapı ile ters orantılıdır.

Kılcallığın su iletimine etkisi. Boru çapı ile kılcallık arasındaki ilişki

Kılcallık, adezyon ve kohezyon kuvvetleri sayesinde gerçekleşir.

Reklam

  • Adezyon: Benzer olmayan moleküller arasındaki çekim kuvvetlerine  adhezyon kuvvetler denir.
  • Kohezyon: Benzer tanecikler arasındaki çe­kim kuvvetlerine kohezyon denir.
Benzer İçerikler
Enzim
Güncel
BiyolojiKimya

Enzim

İçeriğe Git>
Plazma Hali
Güncel
Kimya

Plazma Hali

İçeriğe Git>
Bayer Testi
Güncel
Kimya

Bayer Testi

İçeriğe Git>
Aerosol
Güncel
Kimya

Aerosol

İçeriğe Git>
Faz Diyagramı
Güncel
FizikKimya

Faz Diyagramı

İçeriğe Git>
Kolloid
Güncel
Kimya

Kolloid

İçeriğe Git>
Copyright © 2023 Bikifi
Star Logo
tiktok Logo
Pinterest Logo
Instagram Logo
Twitter Logo