Tevfik Fikret’in Yaşamı Hakkında Kısa Özet
Tevfik Fikret (asıl adıyla Mehmet Tevfik), 26 Aralık 1867’de İstanbul’da doğmuş, 19 Ağustos 1915’te yine İstanbul’da vefat etmiştir. Edebiyatımızın en önemli şairlerinden biridir. Tevfik Fikret, eğitim hayatına Fatih’teki sıbyan mektebinde başlamış, daha sonra Galata Sarayı’nda eğitim görmüştür. Galatasaray Lisesi’nden mezun olduktan sonra aynı okulda Fransızca öğretmeni olarak göreve başlamıştır.
Edebi hayata erken yaşlarda atılan Tevfik Fikret, 1885’ten itibaren “Malumat” dergisinde yazılar yazmaya başlamıştır. Ardından “Sabah” gazetesinde çalışmıştır. 1896’da Ahmet İhsan ve Hüseyin Cahit ile birlikte “Servet-i Fünun” dergisinin edebiyat sayfalarını yönetmeye başlamıştır. Servet-i Fünun edebiyatının oluşmasında büyük katkıları olan Fikret, dergide şiir, makale, hikaye ve romanlarını yayımlamıştır. 1901’de dergiyle olan ilişkisini kesene kadar burada yazılarını sürdürmüştür.
Tevfik Fikret’in Yaşamındaki Önemli Anlar
- 1867 – İstanbul’da doğumu.
- Genç yaşlarda Galatasaray Lisesi’nde eğitim görmesi.
- 1896 – “Servet-i Fünun” dergisinin kurulmasında yer alması ve dergi etrafında oluşan edebi topluluğa liderlik etmesi.
- 1901 – “Haluk’un Defteri” adlı şiir kitabının yayımlanması.
- 1906 – Beşiktaş’ta “Aşiyan” adını verdiği evini inşa etmesi.
- 1915 – Ölümü.
Tevfik Fikret’in Edebi Kişiliği
Tevfik Fikret, Servet-i Fünun döneminin ve dilde sadeleşme hareketine öncülük eden isimlerden biridir. Şiirlerinde bireysel duygulara ve doğaya dair derin gözlemler bulunur. Aynı zamanda toplumsal sorunlara da değinen Fikret; adalet, özgürlük ve eşitlik kavramları üzerine yoğunlaşır. Batı edebiyatından etkilenerek kendi özgün tarzını oluşturmuş, Türk şiirinin batılı bir kimlik kazanmasında büyük rol oynamıştır. “Sanat, sanat içindir“anlayışını benimsemiştir.
Şiirlerini aruz ölçüsü ile yazmıştır. Hece ölçüsü ile yazdığı birkaç şiirini ise “Şermin” adlı kitabında toplamıştır. Nazmı nesre yaklaştırmıştır. Beyit bütünlüğünü kırmıştır. Parnasizm etkisinde kalmıştır.
Tevfik Fikret’in Eserleri
- “Rübab-ı Şikeste” – 1896: Tevfik Fikret’in ilk şiir kitabıdır. Bu kitabında “aşk, hayat, tabiat, çocuk” gibi bireysel temaları işlemiştir.
- “Haluk’un Defteri” – 1901: Şairin oğlu Haluk’a yazdığı şiirlerden oluşur.
- “Sis” – 1902: Edebiyatımızın ilk özgün sonelerini içerir.
- “Pinhan” – 1903: Tevfik Fikret’in çocuklara yönelik yazdığı hikayelerden oluşur.
- “Rübâb-ı Şikeste ve Târîk-i Siyâh” – 1910: Bu eserinde bireysel duyguların yanı sıra toplumsal konulara da eğilir.
- “Hikmet-i Beşer ve Mücella” – 1911
- “Şerâre” – 1911
Tevfik Fikret Zamanındaki Edebi Ortam
Tevfik Fikret’in yaşadığı dönem, Servet-i Fünun edebiyatının hakim olduğu bir dönemdir. Bu dönemde edebiyatta Batılılaşma ve modernleşme hareketleri başlamıştır. Bireysel duyguların ve estetik kaygıların ön planda olduğu bu dönem, aynı zamanda dilde sadeleşme hareketinin başlamasıyla da dikkat çeker. Tevfik Fikret, Servet-i Fünun edebiyatının en önemli temsilcilerinden biri olarak bu dönemin edebi hareketlerinde önemli bir role sahip olmuştur.
