Avrasya’da İlk Türk İzleri
Ders Notuna git →
Boylardan Devlete
Ders Notuna git →
Türklerde Coğrafya ile Oluşan Yaşam Tarzı
Ders Notuna git →
Kavimler Göçü
Ders Notuna git →
İlk Türk Devletleri ve Komşuları
Ders Notuna git →
✍ PDF Çalışma Kaynakları
📘 Kurum: MEB – OGM Materyal
🔗 İndirme Linki: PDF Linki
📘 Kurum: MEB – OGM Materyal
🔗 İndirme Linki: PDF Linki
📝 Ünite Kazanımları
- 9.4.1. Türklerin Asya’da tarih sahnesine çıktıkları ve yaşadıkları alanlar ile başlıca kültür çevrelerini tanır.
- a) İlk Türk devletleriyle ilgili başlıca siyasi gelişmeler tarih şeridi üzerinde gösterilir. Başlıca siyasi gelişmeler olarak Asya Hun Devleti’nin kuruluşu (MÖ 220), Asya Hun Devleti’nin yıkılması (216), Avrupa Hun Devleti’nin kuruluşu (370), Kavimler Göçü (375), Avrupa Hun Devleti’nin yıkılması (496), I. Kök Türk Devleti’nin kuruluşu (552), I. Kök Türk Devleti’nin yıkılması (630), II. Kök Türk Devleti’nin kuruluşu (682), II. Kök Türk Devleti’nin yıkılması (742), Uygur Devleti’nin kuruluşu (744) ve Uygur Devleti’nin yıkılması (840) verilir. Burada verilen kronolojik sıralama, öğrencilerin kronolojik düşünme becerilerini desteklemeye yöneliktir. Sıralanan olay ve olgulara ilişkin bir konu anlatımı yapılmamalı ve bunların ezberletilmesi yoluna gidilmemelidir.
- b) Türk adının anlamı açıklanarak İlk Türk devletlerinin hâkim oldukları alanlar harita üzerinde gösterilir.
- 9.4.2. İslamiyet öncesi dönemde Türklerin yaşadığı coğrafyalar ile hayat tarzları arasındaki ilişkiyi analiz eder.
- a) Tarıma uygun olmayan bozkır coğrafyasının Türk topluluklarının konar-göçer hayat tarzına yönettiği vurgulanır.
- b) Öğrencilerin, askeri kültürün Türk hayat tarzındaki yeri ve öneminden hareketle Türk topluluklarının geliştirdiği ve dünya askeri tarihinde mal olmuş teşkilat, teşcizat ve taktikleri (süvari, yelek, okçuluk, at, ok ve yay, üzengı, Turan taktiği) çağdaş olan diğer güçlerle mukayeseye etmeleri sağlanır.
- 9.4.3. İlk ve Orta Çağlarda iç Asya’daki Türk siyasi teşekküllerinin güç ve yönetim yapısını açıklar.
- a) Asya Hun, Kök Türk ve Uygur Devletleri’nin meşruiyet kaynakları, sosyal yapıları ve devlet teşkilatları arasındaki ilişkiye (Kök Tengri ve Kut inancı, coğrafi yapı, kongreler, askeri teşkilat, toy dayaması ve siyasi şûra, kurultay, ikili teşkilat yapısı ve ülüş ilkesi) derinlemesine değinilir.
- b) Öğrencilerin, “töre”nin Türk toplum yapısı ve hukuk sistemindeki önemini açıklamaları sağlanır.
- c) Orhun Kitabelerinden örnekler verilir.
- 9.4.4. Kavimler Göçü’nün sebepe ve sonuçları açıklanır.
- a) Öğrencilerin, Türklerin yaptıkları kitlesel göçlerin, onların yaşam tarzlarının medeni ve gerekliliği değişimiyle ilişkili olduğunu anlamaları sağlanır.
- b) Göç hareketleri ile Asya ve Avrupa’daki yerleşim alanlarının ve devlet ilişkileri hakkında harita üzerinde gösterilerek devlet ve kültür toplulukları (Avarlar, Bulgarlar, Hazarlar, Macarlar, Oğuzlar) incelenmesi anlatılır.
- c) İlk Çağlarda yaşanmış toplulukların kitlesel göçleri sebepleri ve olası sonuçları bakımından Kavimler Göçü ile ilişkilendirilir.
- d) Avrupa Hun Devleti’nin kuruluşunu ve bu sürecin Avrupa’ya etkilerini inceleyiniz.
