Plazma: (fizik, kimya) Plazma kelimesinin sözlük anlamı “elektrik yükü nötr olan gaz moleküllerinden, pozitif iyonlardan ve negatif elektronlardan oluşan akışkan yapı”anlamına gelmektedir. Daha basit bir dilde anlatılmak istenirse “iyonize olmuş gaz” anlamına gelmektedir.
Katı bir maddeye ısı verilince sıvı hale geçer, aynı şekilde sıvı maddeye ısı verilince gaz hale geçer; gaz halindeki maddeye ısı verildikçe madde iyonize olmaya başlar bu duruma maddenin “plazma” hali denilmektedir. Normal atomlarda elektronlar çekirdekteki protonların çekim etkisi altındadır, plazma halinde ise elektronlar serbest elektron bulutları haline dönüşebilmektedir.
Mikroskobik açıdan plazma, sürekli hareket eden ve etkileşen yüklü parçacıklar topluluğu olarak ifade edilmektedir. Plazma maddenin en sıcak halidir ve elektronların çekirdek ile olan bağları zayıftır.
Plazmaların Özellikleri
- Serbest dolaşan elektronlardan dolayı elektriği iyi iletir.
- Yüksek sıcaklık ve basınçta maddelerin iyonize olmasıyla oluşur.
- Plazmalar ısıyı iyi iletirler.
- Elektrik ve manyetik alandan etkilenmektedirler.
Plazma Çeşitleri
Doğada kendiliğinden oluşan plazmalara doğal plazmalar (güneş, kutup ışıkları, şimşek, yıldırım, lav), insan tarafından oluşturulan plazmalara yapay plazmalar (neon lamba, floresan lamba, plazma tv vb.) denir. Plazmalar sıcak ve soğuk olmak üzere iki ana başlık altında incelenebilir.
Sıcak Plazmalar: Yüksek sıcaklıklarda maddelerin iyonlaştırılmasıyla elde edilen plazmalardır. Güneş, yıldızlar, yıldırımlar, lav.
Soğuk Plazmalar: Düşük sıcaklıkta maddenin iyonlaştırılması ile elde edilen plazmalardır. Floresan lambalar, Neon Lambalar, Plazma Televizyonlar, Aurora (kuzey ışıkları).
