Zarflar: fiilleri, fiilimsileri, sıfatları veya zarfları belirtir. Zarflar isimleri nitelemez, bu yönüyle sıfatlardan kolayca ayırt edilir. Zarflar isim çekim ekleri almaz. Zarflar durum, zaman, yer-yön, miktar ve soru zarfları olmak üzere 5 başlıkta incelenir.
| Durum Zarfı | Zaman Zarfı | Yer-Yön Zarfı | Miktar Zarfı | Soru Zarfı |
|---|---|---|---|---|
| “Nasıl, Neden, Niçin?” | “Ne zaman?” | “Nereye?” | “Ne kadar?” | “Ne, Nasıl, Neden, Niçin, Niye, Ne Zaman, Nereye, Ne Kadar?” |
Durum Zarfı
Durum zarfı bir eylemin nasıl yapıldığını, eylemin durumunu belirtir. Durum zarflarını bulmak için “nasıl, neden, niçin” soruları kullanılır.
Örnekler:
- Lütfen benimle bağırarak konuşma.
- Nasıl konuşma? Bağırarak konuşma
- Kardeşim yanımdan sessizce gitti.
- Nasıl gitti? Sessizce gitti
- Yanımıza gülerek gelip yanımızdan ağlayarak gitti.
- Nasıl gelip? Gülerek gelip
- Nasıl gitti? Ağlayarak gitti
- Sizce şiirleri güzel okuyor muyum?
- Nasıl okuyor? Güzel okuyor
- Geçen haftaki olayları detaylıca tartışmalıyız.
- Nasıl tartışmalıyız? Detaylıca tartışmalıyız
Zaman Zarfı
Zaman zarfları bir eylemin ne zaman yapıldığı belirten zarflardır. Zaman zarflarını bulmak için “Ne zaman?” sorusu kullanılır.
Örnekler:
- Sizin dükkanın önünden sabah geçmiştim.
- Ne zaman geçmiştim? Sabah geçmiştim
- Bugün gerçekten de çok çalıştım.
- Ne zaman çalıştım? Bugün çalıştım
- Ocak’ta iş başı yapılacak.
- Ne zaman yapılacak? Ocak’ta yapılacak
- Akşamüzeri Edirne’ye varmış oluruz.
- Ne zaman varmış oluruz? Akşamüzeri varmış oluruz
- Hava kararınca gökyüzü ayrı bir güzel oluyor.
- Ne zaman güzel oluyor? Hava kararınca güzel oluyor
Yer-Yön Zarfı
Yer-yön zarfları eylemin yönünü belirten zarflardır. Yer yön zarfı olarak “aşağı, yukarı, içeri, dışarı, ileri, geri, öte, beri, doğru” gibi kelimeler sıklıkla kullanılır. Yer-yön zarflarını bulmak için “Nereye?” sorusu kullanılır.
Örnekler:
- Kuşları görmek için yukarı bakıyor.
- Nereye bakıyor? Yukarı bakıyor
- Arabayı park etmek istiyorsan geri gelmelisin.
- Nereye gelmelisin? Geri gelmelisin
- Voleybol oynayan çocuklar topu dışarı attı.
- Nereye attı? Dışarı attı
- Eczaneyi bulmak için bu caddeden ileri gitmelisin.
- Nereye gitmelisin? İleri gitmelisin
- Biz de oturmak istiyoruz az öte git.
- Nereye git? Öte git
Miktar Zarfı
Miktar zarfları eylemin miktarını belirtir. Miktar zarfı olarak “az, çok, daha, çokça, kadar, bu kadar, biraz, oldukça, pek, pek çok, en, en çok, fazla, epey, epeyce, bayağı” gibi kelimeler örnek verilebilir. Miktar zarflarını bulmak için “Ne kadar?” sorusu kullanılır.
Örnekler:
- Bu hafta iş yerinde çok yoruluyorum.
- Ne kadar yoruluyorum? Çok yoruluyorum
- Bol bol su içmelisin.
- Ne kadar içmelisin? Bol bol içmelisin
- Epey güzel kitabın varmış.
- Nasıl kitap? Güzel kitap (Sıfatı bulduk)
- Ne kadar güzel? Epey güzel (Zarfı bulduk)
- Bu aralar reklamını en çok gördüğüm filmdi.
- Ne kadar gördüğüm? En çok gördüğüm
- Bugün bayağı bir yol kat ettik.
- Ne kadar kat ettik? Bayağı kat ettik
Soru Zarfı
Soru zarflarına örnek olarak “ne, nasıl, neden, niçin, niye, ne zaman, nereye, ne kadar?” gösterilebilir.
Örnekler:
- Bu süs eşyalarını nereye götürüyorsun?
- İkinci raftaki tabaklar ne kadar eder?
- Bugün yüzün niçin gülmüyor?
- Üst kattaki eşyaları ne zaman toplayalım?
- Sen bu soruları nasıl çözüyorsun?
NOT: “ne” sorusu “neden” anlamında kullanılıyorsa soru zarfıdır.
- Bana ne bakıyorsun ki ben bir şey yapmadım.
- Neden anlamında kullanılmıştır. Bu yüzden soru zarfıdır.
