Zamirler, isimlerin yerini tutar, uzun isimleri daha kısa söylememize yardımcı olur. Zamirler isim çekim eklerini alabilir. Zamirler: şahıs (kişi), işaret, soru, dönüşlülük, ilgi zamirleri ve belgisiz zamir olmak üzere 6 başlıkta incelenir.
| Şahıs (Kişi) Zamirleri | İşaret Zamiri | Belgisiz Zamir | Soru Zamiri | Dönüşlülük Zamiri | İlgi Zamiri |
|---|---|---|---|---|---|
| “ben, sen, o, biz, siz, onlar” | i “bu, şu, o, bunlar, şunlar, diğeri, öteki, beriki” | “biri, birkaçı, hepsi, pek çoğu, pek azı, herkes, bazısı, bazıları, tümü, tamamı, bütünü, bir kısmı, kimi, her biri, başkası, kimisi, kimse, hiçbiri” | “ne, neyi, neye, neler, nesi, neyin, kim, kimi, hangisi, hanginiz, hangimiz, hangileri, kaçı, nereye, nerede, nereden” | “kendi” | “-ki” |
Şahıs (Kişi) Zamirleri
Şahıs zamirleri, insanların isimleri yerine kullanılır. Kişi zamirleri “ben, sen, o, biz, siz, onlar” kelimelerinden oluşur.
Örnekler:
- Ben bu işten çok sıkıldım.
- Onların projesi çok daha iyiydi.
- Sizin aldığınız ürünler bizim pek işimize yaramayacak gibi gözüküyor.
- Onunla da konuştum ama ikiniz de aynı konudan bahsediyorsunuz.
- Esas problemi anlamayan bir tek sen kaldın.
İşaret Zamiri
İşaret zamirleri isimleri kullanmadan onları ifade etmek, işaret etmek amacıyla kullanılır. İşaret zamirleri “bu, şu, o, bunlar, şunlar, diğeri, öteki, beriki” gibi kelimelerinden oluşur. “o” kelimesini cümlenin anlamına göre şahıs zamirlerinden ayırmalıyız.
Örnekler:
- Bunlara gerçekten de evde ihtiyacın var mı?
- Bu değil de diğeri daha çok hoşuma gitti.
- Bizim ofise diğer masa daha çok uyar.
- Şunları yan odaya taşımama yardım eder misin?
- O koltuğu pek beğenmedim.
Belgisiz Zamir
Belgisiz zamirler kesin olmayan, belirli olmayan isimlerin yerine kullanılır. Belgisiz zamirlere “biri, birkaçı, hepsi, pek çoğu, pek azı, herkes, bazısı, bazıları, tümü, tamamı, bütünü, bir kısmı, kimi, her biri, başkası, kimisi, kimse, hiçbiri” gibi kelimeler örnek verilebilir.
Örnekler:
- Herkes anlattıklarını dinledi.
- Çekmecedeki kalemleri biri almış olmalı.
- Kimsenin ödevden haberi yok mu?
- Her birine tek tek soruları sordum, hepsi de doğru cevap verdi.
- Bu problemi pek çoğu yapamadı.
Soru Zamiri
Soru zamirleri isimlerin yerini soru yoluyla tutar. Soru zamirleri “Ne, neyi, neye, neler, nesi, neyin, kim, kimi, hangisi, hanginiz, hangimiz, hangileri, kaçı, nereye, nerede, nereden” gibi kelimelerden oluşur. Sorulara cevap vererek soru zamirlerini daha kolay bulabiliriz.
Örnekler:
- Senin yanına kimler geldi bugün?
- Ali, Ayşe geldi.
- İş yerine giderken neyi almayı unuttun?
- Dosyaları almayı unuttum.
- Hangilerini yanlış yaptın?
- İkinci ve dördüncü soruyu yanlış yaptım.
- Metrodan indikten sonra nereye gideceğiz?
- Ataşehir’e gideceğiz.
- Bu minibüsler nereden geliyor?
- Kavaklı’dan geliyor.
Dönüşlülük Zamiri
Dönüşlülük zamiri “kendi” kelimesinden oluşur. Dönüşlülük zamiri hem ismin yerini tutmak için hem de isim ile birlikte kullanılarak anlamı pekiştirmek için kullanılır.
Örnekler:
- Kendi de not tutmamış.
- Bu listenin hepsini ben kendim hazırladım.
- Bırakalım da kendi yapsın.
- Kendine zarar vermeni istemiyorum.
- Bu yemeklerin hepsini sen kendin mi yaptın?
İlgi Zamiri
İlgi zamiri “-ki” ekidir. İlgi zamiri bitişik yazılır.
Örnekler:
- Bendekinin camı kırıldı.
- Seninki daha güzel pişmiş sanki.
- Onunki ne kadar da pürüzsüz gözüküyor.
- Bence benimki daha okunaklı duruyor.
Ki Ekleri ve Bağlacının Farkları
| İlgi Zamiri “-ki” | Sıfat “-ki” | Bağlaç “ki” |
|---|---|---|
| Bitişik yazılır. | Bitişik yazılır. | Ayrı yazılır. |
| Bence seninki daha güzel yazıyor. | Şuanda çantamdaki kalemleri arıyorum. | Çantam o kadar küçük ki telefon bile sığmıyor. |
