Türkler, zaman içerisinde farklı dinlere inanmıştır. Kök Türk Devletinde Budizm, Uygurlar Maniheizm, Hazarlar Musevilik, Peçenekler, Kumanlar ve Bulgarlar gibi Türkler de Hristiyanlığı benimsemişlerdir. Bu dinler Türklerin kimliklerini kaybetmesine neden olmuştur.
Türklerin Müslüman Araplar ile ilk teması 642 Nihavend Savaşı’ndan sonra başlamıştır. Fakat sonrasında Emevilerin Türk illerini ele geçirmek istemeleri ve ırkçı Arap politikaları Türklerin Müslümanlığa yakınlaşmalarını engellemiştir.
Abbasi Devleti kurulduktan hemen sonra meydana gelen 751 Talas Savaşı’nda Araplar, Türkler ile birlikte Çinlilere karşı savaşmıştır. Talas Savaşı sonrası, Türkler İslamiyet’i benimsenmeye başlamıştır. Abbasilerin, Emevilerin mevali politikası yerine müsamaha, eşitlik, adalet ilkelerini uygulamaları ve ümmetçi politika izlemeleri, Türklerin İslamiyet’i kabulünü kolaylaştıran en önemli sebeplerden olmuştur.
İslamiyeti kabul eden ilk Türkler, Karahanlı Devleti’nin hakim olduğu yerlerdeki Türk boylarından olan Yağma, Çiğil, Karluk ve Tuhsilerdir. İslam dinini kabul eden Berberiler, Acemler ve Kürtler gibi kavimler de bulunmaktadır. Kuzey Afrika’da Berberiler, Emevilerin, Kartaca’yı fethi sonrası Hasan Numan’ın uyguladığı politika sonucunda İslamiyet’i benimsemiştir. Acemlerin de İslamiyet’i kabul etmesiyle birlikte çoğunun Araplaştığı görülmüştür. Kürtler ise Müslümanlar ile ilk defa Hz. Ömer zamanında karşılaşmıştır. Abbasiler, Kürt aşiretlerin askeri potansiyelinden yararlanmıştır.
⭐ İslamiyet’in Türkler arasında yayılmasında etkili olan nedenler;
- Tanrı anlayışları,
- Ahiret inanışları,
- Cihat anlayışı,
- Ganimet anlayışı,
- Aile ve sosyal yaşam anlayışları,
- Ruhban sınıfının olmaması,
- Abbasilerin;
- Emevilerin izlediği ırkçı Arap politikasını izlememesi,
- Türklerden özel ordu kurmaları ve Avasım adlı şehirlere yerleştirilmeleri,
- Türkler için Samara şehrini kurmaları,
- Türklerin devlet hizmetlerine getirilmeleridir.
⭐Türklerin İslamiyet’in savunulmasına katkıları;
- Avasım illerinde Bizanslılara,
- Anadolu’da Bizanslılara ve Haçlılara,
- Balkanlar’da ise Hristiyanlara karşı olan savaşlarıdır.
