Röportaj Özellikleri ve Türleri

Konu Özeti

Röportajlar bir konuyu açığa çıkarmak veya bir olayın perde arkasını öğrenmek için yapılan araştırma sonucu insanlara soru yöneltilerek bilgi alınan bir türdür. Röportajların tarihi niteliği bulunmaktadır. Röportajlar resim, fotoğraf, ses veya video ile zenginleştirilebilir.

Bu konuda
  • Röportaj türünün tarihsel gelişimini, türlerini ve özelliklerini
  • Röportaj türünün Dünya ve Türk edebiyatındaki eserlerini ve yazarlarını
öğreneceksiniz.
Instagram Logo
Bikifi Instagram'da

Röportaj; bir olayı açıklamak, bir durumu ortaya koymak, bir konu hakkında insanları aydınlatmak amacıyla oluşmuş gazete ve dergi yazılarına denir.

Röportaj Türünün Özellikleri

  • Röportajlar tarihi belge niteliği taşımaktadır.
  • Genellikle kısa cümlelerden oluşurlar ve bu şekilde anlatıma hareketlilik katılmış olur.
  • Açık, yalın ve çarpıcı bir dil kullanılır.
  • Örneklendirme, tanık gösterme ve karşılaştırma gibi düşünceyi geliştirme yollarından yararlanılır.
  • Betimleyici, öyküleyici, açıklayıcı, tartışmacı anlatım biçimleri sıkça kullanılır.
  • Yazar, olayı yerinde gördükten sonra farklı kişilere sorarak yazar.
  • Yazar bilgi ve belge toplar, resim ve fotoğraflarla röportajı zenginleştirir.
  • Yazar olayı detaylarıyla anlatır, kendi fikirlerini ve yorumlarını katar.
  • Röportajın dayandığı unsurlar:
    • Araştırma
    • İnceleme
    • Somut Olgular
    • Gezip Görme
    • Soruşturma
  • Farklı kişiler ile görüşülüp soru-cevap şeklinde karşılıklı konuşmalara yer verilmesi yönüyle mülakata benzese de mülakat, röportajın sadece bir bölümüdür. Röportaj daha kapsamlı bir yazı türüdür.
  • Araştırılma yapılan yerleri anlatan röportajlar gezi yazısına benzemektedir. Fakat röportajda gezip görülen yeri tanıtmak gibi bir amaç bulunmamaktadır.

Röportaj Türleri

Röportajlar birçok farklı açıdan sınıflandırılabilir. Röportajlar; sunuş biçimi, yazarın izlediği yöntem, uzunluk ve konularına göre olmak üzere 4 başlıkta sınıflandırılır.

Sunuş Biçimi Bakımından Röportajlar

Alman Röportajı: En eski röportaj biçimlerinde biri olan Alman röportajında yazar, yazıya kendini katar ve yazıyı kendisinin etrafında döndürür.

Amerikan Röportajı: Amerikan röportajlarında okuyucuya en son verilmesi gerekenler ilk paragrafta verilerek okuyucu şaşırtılır.

Yazarın İzlediği Yöntem Bakımından Röportajlar

Konuşmaya Dayalı Röportaj: Mülakat şeklinde yapılan röportajlardır. Tanınmış, ünlü kişilere soru sorma esasına dayalı bir röportaj türüdür.

Belgesel Röportaj: Sözlü ve yazılı kaynaklardan araştırma yapılması ve bilgi toplanmasıyla oluşan röportajlardır.

Uzunluk Bakımından Röportajlar

Tek Röportaj: Gazete veya dergilerde çokça yer alan röportaj türüdür. Tek röportajlar, tek bir yazı ile oluşturulan röportajlardır.

Dizi Röportaj: Bir konuyu farklı açılardan ele alarak daha detaylı bir araştırma ve inceleme sonucu oluşan uzun görüşmelere dayanan bir röportaj türüdür.

Konularına Göre Röportajlar

Bir Yeri Konu Alan Röportaj: Yazarın bir bölgeye gidip o bölgedeki olayı kendisinin görüp incelemesi, araştırması, yerel halka danışmasına dayalı bir röportaj türüdür. Yazar o bölge hakkında edindiği bilgileri resim, fotoğraf veya videolarla destekleyebilir.

İnsanı Konu Alan Röportaj: Tanınmış, ünlü kişilerle soru-cevap şeklinde oluşturulan bir röportaj türüdür. Yazar ünlü kişiye insanların merak edeceği, ilgilerini çekeceği türde sorular sorar.

Eşyayı Konu Alan Röportaj: Yazar bir eşya hakkında detaylıca araştırma yapmalı ve o eşyayı tüm açılarıyla ele almalıdır. Açıklayıcı ve betimleyici anlatım özelliklerinin sıkça kullanıldığı bir röportaj türüdür. Amaç o eşya hakkında insanları bilgilendirmektir.

Dünya Edebiyatında Röportaj

  • Röportaj, 20. yüzyılda Amerika‘da ortaya çıkmış gazete çevresinde gelişen bir türdür.
  • Röportaj türünde eser vermiş yazarlar:
    • Jack London
    • Ernest Hemingway
    • Maksim Gorki

Türk Edebiyatında Röportaj

  • Türk edebiyatında röportajın gerçek anlamda gelişmesi 1950‘li yıllarda gerçekleşmiştir.
  • Türkiye’deki çok partili siyasi hayata geçiş ve köyden kente göç sonucunda oluşunda toplumsal konular röportajların konusu olmuştur.
  • Cumhuriyet döneminde önemli röportajlar ve yazarları:
    • Yaşar Kemal “Çukurova Yana Yana”, “Bir Bulut Kaynıyor”, “Peri Bacaları”, “Bu Diyar Baştan Başa”
    • Fikret Oytam “Ha Bu Diyar”, “Topraksızlar”
    • Necmi Onur “Mezarlarında Yaşayanlar”
    • Halil Aytekin “Doğuda Kıtlık Vardı”
    • Tahir Kutsi Makal “İç Göç”, “Acı Yo”
    • Celalettin Çetin “Büyük Göç”
  • Türk edebiyatında röportaj türünde eser vermiş önemli sanatçılar:
    • Yaşar Kemal
    • Fikret Otyam
    • Bekir Yıldız
    • Dursun Akçam
    • Yılmaz Çetiner
    • Halit Çapın
    • Hikmet Çetinkaya
    • Işıl Özgentürk
    • Refik Durbaş
    • Ruşen Eşref Ünaydın
    • Hikmet Feridun Es
    • Mete Akyol

Karşılaştıma: Mülakat ve Röportaj Türleri Karşılaştırması

Benzer İçerikler
Mülakat (Görüşme) Türü Özellikleri | Mülakat Nedir?
Güncel
Edebiyat

Mülakat (Görüşme) Türü Özellikleri | Mülakat Nedir?

İçeriğe Git>
Şiirde Ahenk Unsurları
Güncel
Edebiyat

Şiirde Ahenk Unsurları

İçeriğe Git>
Anlatım Biçimleri ve Türleri
Güncel
Edebiyat

Anlatım Biçimleri ve Türleri

İçeriğe Git>
Şiir Türleri ve Şiirin Özellikleri, Şiir Nedir?
Güncel
Edebiyat

Şiir Türleri ve Şiirin Özellikleri, Şiir Nedir?

İçeriğe Git>
Roman Türleri ve Özellikleri
Güncel
Edebiyat

Roman Türleri ve Özellikleri

İçeriğe Git>
Söz Sanatları (Edebi Sanatlar)
Güncel
Edebiyat

Söz Sanatları (Edebi Sanatlar)

İçeriğe Git>
Copyright © 2024 Bikifi
Star Logo
tiktok Logo
Pinterest Logo
Instagram Logo
Twitter Logo