Türkçede “ki”nin üç farklı görevi bulunmaktadır.
⭐Bunlar;
- Bağlaç olan Ki (Ayrı yazılır.)
- Sıfat olan -Ki (Bitişik yazılır.)
- İlgi zamiri -Ki (Bitişik yazılır.)
Bağlaç Olan Ki
Bağlaç Olan Ki Nasıl Yazılır?
“ki” bağlacı başlı başına bir sözcüktür. Bu nedenle kendisinden önce gelen kelimelerden her zaman ayrı yazılır. Bağlaç olan “ki” ses değişimine uğramamaktadır. Bu nedenle her zaman aynı şekilde yazılır. Bazen de bağlaç olan ki cümleye “şaşma, şüphe ve pekiştirme” anlamları katar.
⭐Örnek vermek gerekirse;
- O kadar beğendim ki...
- Biliyorum ki sende benim gibi düşünüyorsun.
- Anlaşılıyor ki bu işin sorumlusu sizsiniz.
- O kadar sıkıldım ki bir an önce gitmek istedim.
- Her gün spor yapmalıyız ki sağlıklı kalabilelim.
📌ÖNEMLİ BİLGİ: Bağlaç olan ki’nin kalıplaşmış kullanımları bulunmaktadır ve bu kalıplaşmış kullanımlarda bağlaç olan ki kelimeye bitişik yazılmaktadır. Örneğin;
- Meğerki,
- Sanki,
- Oysaki,
- Mademki,
- Halbuki,
- Belki,
- Çünkü,
- İllaki
📚 EK BİLGİ: “Yeter ki, öyle ki, yazık ki, demek ki, tabii ki, kaldı ki, bilmem ki, diyelim ki, tut ki, varsayalım ki, ne var ki, neyse ki…” sözcüklerinde “ki”ler ayrı yazılır.
İlgi Zamiri Olan “-ki”
İlgi Zamiri Olan “-ki” Nasıl Yazılır?
İlgi zamiri olan “-ki” aynı zamanda aitlik zamiri olarak da bilinir. İlgi zamiri olan -ki, bir ismin yerini karşılar ve eklendiği kelimelere bitişik yazılır.
Genel olarak kullanımı şu şekildedir; isim tamlamalarındaki tamlananın düşmesi sonucunda tamlanan yerine tamlayana getiren ektir. Kısacası isim tamlamalarında tamlananın yerine getirilerek ait olma anlamı katar.
⭐Örnek vermek gerekirse;
- Seninki bugün işe gelmedi. (senin arkadaşın veya sevgilin anlamında kullanılmıştır)
- Senin yazın güzel, benimki değil. (benim yazım anlamında kullanılmıştır)
- Çocuğunkini de alalım. (çocuğun ilacı, oyuncağı vb. anlamında kullanılmıştır)
Sıfat Yapan “-ki”
Sıfat Yapan “-ki” Nasıl Yazılır?
İsim soylu sözcüklerden sonra getirilerek bu sözcükler yer veya zaman bildiren işaret sıfatı haline getiren yapım eki olan “-“ki”dir. Her zaman getirildiği sözcüğe bitişik yazılır. Yer bildiren işaret sıfatı üretirken “-de” eki ile birlikte kullanılır. Kullanıma göre ses değişikliğine uğrayabilir.
⭐Örnek vermek gerekirse;
- Yarınki sınav hayatını belirleyecek. (Hangi sınav? = Yarınki ➡ İşaret sıfatı)
- Çantandaki kitabı masaya bırak. (Hangi kitap? = Çantandaki ➡ işaret sıfatı)
- Ocaktaki yemeğin altını kapatmayı unutma! (Hangi yemek? = Ocaktaki ➡işaret sıfatı)
- Yarınki maçı izlemelisin. (Hangi maç? = Yarınki ➡ işaret sıfatı)
“ki”nin Yazımını Kolaylıkla Nasıl Ayırt Edebiliriz?
“ki”nin yazımını ayırt etmenizi sağlayacak pratik yöntem şudur;
- “ki”ye “-ler” çokluk ekini getirmelisiniz. Eğer getirdiğiniz çokluk eki ile cümlede bir anlam bozukluğu oluşmuyorsa bitişik, anlam bozukluğu oluşuyorsa bağlaç olan “ki”dir diyerek ayrı yazmalısınız.
⭐Örnek vermek gerekirse;
- Aslan’ın yazısı güzel değil, Nil’inki güzeldi. (Nil’inki sözcüğüne “-ler” ekini getirin. “Nil’inkiler güzeldi” dediğiniz zaman anlam bozulmuyor. Bu nedenle “ki” bağlaç değildir ve bitişik yazılmalıdır)
- Öyle kimseler var ki iyiliğe dair umutlarımızı diri tutuyor. (Var ki sözcüğüne “-ler” ekini getirin. “var kiler” dediğiniz zaman anlam bozuluyor. Bu nedenle “ki” bağlaçtır ve ayrı yazılmalıdır)
📌 ÖNEMLİ BİLGİ:Fiillerden sonra gelen “ki” bağlaçtır ve her zaman ayrı yazılır. Örneğin; açmadı ki, gelmedi ki gibi.
