Kavimler Göçü

Bikifi Instagram'da

📚 EK BİLGİ: Göç; bir topluluğun farklı nedenlerle yaşadıkları topraklardan ayrılarak başka yerlere gitmeleri ve oralarda yaşamaya başlamalarıdır.

Kavimler göçü; Büyük Hun Devleti’nin dağılması ile birlikte Hazar Denizi ve Aral Gölü arasında toplanan Hunların, çoğalan nüfus ve kabileler arası kavgalar sebebiyle batıya doğru hareket etmeleri ile başlayan ve Vandallar, Süebler, Gotlar, Germenler gibi kavimlerin birbiri ardına yer değiştirmeleri ile Doğu Avrupa’dan İspanya’ya ve Kuzey Afrika’ya kadar Avrupalı kavimlerin yer değiştirmelerine sebep olan ve bugünkü etnik yapının ortaya çıkmasına sebep olan büyük göç olayına denir.

Avrupa Hun Devleti (370-496)

• Kurucusu Balamir’dir.
• Macaristan bölgesinde kurulmuştur.
• Roma ve Anadolu’ya akınlar düzenlemişlerdir.
  • Bunlar Anadolu’ya düzenlenen ilk Türk akınlarıdır.
• Balamir’den sonra hükümdar olan Uldız, Hun dış politikasının ana hatlarını belirlemiştir.
  • Doğu ve Batı Roma İmparatorluğu ile diğer Avrupa Devletleri ile mücadele etmişlerdir.
• En önemli hükümdar Atilla’dır.
  • Rua’dan sonra hükümdar olmuştur.
• Roma’yı vergiye bağlayarak batıdaki hakimiyetini pekiştirmiştir.
• Doğu Roma’nın isteği üzerine “Margos Antlaşması” imzalanmış ve Doğu Roma da vergiye bağlanmıştır.
• Verdiği sözleri yerine getirmediği için 441 yılında Doğu Roma üzerine I. Balkan Seferi’ni düzenlemiştir.
• Attila, 447 yılında Doğu Roma’nın barış şartlarına yine uymaması üzerine II. Balkan Seferi’ne çıkmış ve Doğu Roma’yla “Anatolios Antlaşması’nı” imzalamıştır.
• Balkan seferlerinden sonra Attila yönünü Batı Roma’ya dönmüştür. Batı Roma’ya üstünlük sağlamıştır.
• İrnek Dönemi’nde Avrupa’da tutunamayacağını anlayan Hunlar, Karadeniz’in kuzeyine çekilmiştir.

Orta Çağ’da Türk Devletleri

Hazar Devleti

• VI. yüzyılda Don-Volga bölgesinde ve Kafkasya’da hakimiyet sürmüşlerdir.
• Sabar Türklerinin devamı olarak bilinirler.
• Bizansla Sasanilere karşı ittifak yapmışlardır.
• Ticaretle uğraşmışlardır.
• Hazar denizi adı onlardan kalmadır.
• Ruslarla kültürel ve ticari ilişkiler kurmuşlardır.
• Musevilik dini kabul etmişlerdir.
• Din konusunda çok hoşgörülü davranmışlardır.
• Başşehirlerinde Cami, Sinagog, Kilise bulunmaktadır.
• Hz. Osman döneminde İslam ordularının bölgeye gelişlerini engellemişlerdir.
• Kiev Rus prensliği tarafından yıkılmışlardır.

Karluklar

• Kök Türklerin hakimiyeti altında yaşamışlardır.
• Orta Asya tarihinde önemli rol oynamıştır.
• 751 Talas Savaşı’nda Çinlilere karşı Müslüman ordusunun yanında yer almıştır.
• Karluk Devleti değişiklik geçirerek aynı zamanda Orta Asya’da ilk Türk İslam devleti olan Karahanlılar’a dönüşmüştür.

Avar Hakanlığı

• Avrupa’ya Köktürkler etkisiyle göç etmişlerdir.
• Bugünkü Romanya’da yaşamışlardır.
• Orta Avrupa’ya hakim olmuşlardır.
• 560 yılında Avrupa ve Bizans için tehlikeli hale gelmişlerdir.
• Ünlü hükümdarları Bayan Kağandır.
• İstanbul’u kuşatmışlar fakat alamamışlardır.
  • İstanbul’u kuşatan ilk Türk topluluğudur.
• Germen ve Slavları yönetim, askerlik ve sanat alanlarında etkilemişlerdir.
• Slavlara teşkilatçılığı öğretmişlerdir.
• Hrıstiyanlaşmışlardır.

Türgişler

• Kök Türk Hakanlığı’nın batıdaki kalabalık boylarından biri olarak İli Nehri dolaylarında yaşamıştır.
• Köktürklerin bir kolu durumunda iken bağımsız olmuşlardır.
• Maveraünnehir bölgesinde İslam ordularına engel olmuşlardır.
• Bağa Tarkan döneminde kendi adlarına para bastırmışlardır.

Başkırtlar

• Güney ve Orta Urallarda yaşamışlardır.
• Yaşadıkları bölgeye Başkırdistan olup buranın başşehri Ufa’dır.
• Başkırtların aslı Türkistan’ı terk ederek kuzeye yönelen ve sonra batıya geçen Kıpçak Türklerine dayanmaktadır.

Bulgarlar

• II. yüzyılda Orta Asya’dan Avrupa’ya başlayan göçle Hazar Denizi-Karadeniz arasındaki topraklara yerleşmiştir.
• Kubrat’ın (Kurt) liderliğinde Büyük Bulgar Devleti kurulmuşlardır.
• Bulgarlar, 453’te Kafkasların kuzeyindeki Büyük Bulgar Devleti’nin yıkılmasından sonra 680’de Otuz Ogurlar’dan bir grup İtil (Volga) Bulgar Devleti’ni kurmuştur.
• X. yüzyılın ilk yarısında İslamiyet’i kabul etmişlerdir.
• Doğu Avrupa’da Türk İslam kültürünün temsilcisi olmuşlardır.
• Dobruca’nın güneyinde Asparuh (679-702) tarafından kurulan Tuna Bulgar Devleti ise Boris Han Dönemi’nde Hristiyanlığı resmen kabul etmiştir.
• Slavlaşmışlardır.
• Tuna Bulgarları ve İtil Bulgarları olarak iki gruptur.
  • Tuna Bulgarları Simeon zamanında Çar unvanı kullanmıştır.
  • İtil Bulgarları Müslümandır.
• 1237’de Altınordu Devleti tarafından yıkıldı.

Oğuzlar

• En kalabalık Türk topluluğudur.
• 630-682 yılları arasında Dokuz-Oğuz Kağanlığı altında toplanmışlar.
• Oğuzlar, X. yüzyılda Oğuz Yabgu Devleti’ni kurmuşlardır.
• X. yüzyılın sonlarına doğru İslamiyet’i kabul eden Oğuzlar, Büyük Selçuklu ve Osmanlı gibi cihanşümul devletler kurmuşlardır.

Peçenekler

• Köktürklere bağlı olarak Aral gölü çevresinde yaşamışlardır.
• 1050’de Bizans hakimiyetine girmişlerdir.
• Bizans ordusunda paralı askerlik yapan Peçenekler, Malazgirt Savaşı’nda Bizans ordusundan ayrılarak Alp Arslan’ın ordusuna katılmıştır.
• Balkanlarda çeşitli kültürler içinde erimişlerdir.

Kıpçaklar

• Batı Kök Türk topluluklarındandır.
• Bizans’a karşı akınlar düzenlemişlerdir.
• Doğu Avrupa-Batı Sibirya bozkır bölgelerinde etkili olmuşlardır.
• 1250’de Mısır’da kurulan Memlüklular Devleti kısa bir süre sonra Kuman-Kıpçak Türklerinin eline geçmiştir.
• Zaman içerisinde Hristiyanlığı benimsemiştir.

Kırgızlar

• Uygurlardan sonra Ötüken’e sahip olmuşlardır.
• Moğollarla mücadele etmişledir.
• Kırgızlar, 1991 de bağımsız oldular.
• 920 yılında Kitanlar tarafından bu bölgeden çıkarılacaklardır.
• En önemli özellikleri Manas Destanı meydana getirmiş olmalarıdır.

Macarlar

• Fin-Ugur kavimlerinin bir bölümü Karadeniz’in kuzeyindeki bozkırlara inerek Onugurlarla kaynaşmıştır.
• IX. yüzyılın başlarında Hazar egemenliği altında olan Macarlar, Peçeneklerin baskısıyla batıya doğru göç etmiştir.
• 896’da Macaristan’a yerleşen Macarlar, Hristiyanlığı benimseyerek Türk kimliğini kaybetmiştir.