Hikaye Anlatım Teknikleri

Hikayeler, olay çerçevesinde oluşturulan edebi eserlerdir. Yazarlar, hikayede olayları anlatırken bir takım anlatım teknikleri kullanırlar.

Anlatma Tekniği

En çok kullanılan tekniktir.
Okuyucuyu olayın içine çekmek ve olay içinde yaşatmak amacı ön plandadır. Bu nedenle olaylar, kahramanlar, zaman ve mekan unsurları bir bütün olarak anlatılır.
Olay, durum, kişi, yer kavramları art arda verilir ve okuyucunun canlandırmasına kolaylık sağlanır.

Gösterme Tekniği

Hikayedeki olayların, eylemlerin, hareketlerin, davranışların dil aracılığı ile gösterilmesi tekniğidir.
Eylemlerin oluş biçimleri ve nasıl sonuçlandıkları gösterilir.
Amaç, okurun dikkatini çekmek ve okuru o kurmaca dünyanın bir parçası haline getirerek okurun o eylemleri yaşıyor gibi hissetmesini sağlamaktır.
Olaylar aracı ile değil, direkt olarak anlatılır. Anlatıcı, okuyucu ile olaylar arasına girmez.
Okurun dikkatinin olaylar üzerine çeken bir anlatım tekniğidir.

Bilinç Akışı Tekniği

Edebi bir metinde kahramanın kafasının içinin doğrudan okuyucuya aktarıldığı tekniktir.
Amaç; bilincin bağımsız olarak okuyucuya sunulmasıdır.
Derin psikolojik çözümlemeler yapılması, insanın iç dünyasını öne sermesinden dolayı anlatma tekniğinden çok gösterme tekniğidir.
Bilinç akışı tekniği ile esere doğallık katılmış olur. Çünkü insanın iç dünyası olduğu gibi aktarılır.
Metindeki karakterin iç dünyası tüm boyutları ile okuyucuya aktarılır.
Aynı zamanda duygu ve düşünceler hızlı ve düzensiz olarak resmedilmeye çalışılır. Mantık aranmaz. Bu nokta çok önemlidir; iç konuşma tekniğinden bilinç akışı tekniği ayıran özelliktir.
Kahraman bakış açısı ön plandadır.

Montaj Tekniği

Yazarın, başkasına ait bir metni kendi eseri ile ilişkilendirerek eserine aktarması tekniğidir.
Esere eklenen metin ile yazarın metninin uyuşması gerekir.
Alınan metnin esere zenginlik veya derinlik katması beklenir.

Diyalog Tekniği

Hikayedeki kişilerin karşılıklı konuşması tekniğidir.
En sık kullanılan tekniklerden biridir.
Eserdeki kahramanlar arasında iletişim sağlanan bir tekniktir.
Bu teknik ile kahramanların düşüncelerini ve birbirleriyle olan çatışmalarını okuyucunun anlaması amaçlanır.

İç Diyalog Tekniği

Karakterin karşısında bir başkası varmış gibi kendisiyle konuşması tekniğidir.
Konuşmalar dil bilgisi kurallarına uygundur.
Herhangi bir bilinç akışı görülmez. Mantık çerçevesinde konuşmalar gerçekleşir. İç diyalog tekniği bu özelliği ile bilinç akışı tekniğinden ayrılır.
Sohbet havası hakimdir. Anlatıcı aradan çekilir ve anlatım kahramanın kendi ile yapılır.

İç diyalog tekniği ile bilinç akışı arasındaki en büyük fark; iç konuşma tekniğinde cümleler uzun ve birbirleriyle bağlantılıdır. Kısacası iç diyalog tekniğinde cümleler mantıklıdır. Bilinç akışı tekniğinde mantıklı cümleler aranmaz ve konudan konuya geçilebilirken; iç konuşma tekniğinde konudan konuya geçiş olmaz.

Geriye Dönüş Tekniği

Bu teknikte eserin olayı, içinde bulunduğu zamandan alınıp karakterin geçmişine veya olayın meydana geldiği zamana götürülür.
Kısacası bu teknik anlatma zamanı ile ilgilidir.
Geriye dönüş tekniğinin bir başka yönü; hatırlamadır.
Geriye dönülse bile şimdiki zaman jargonu kullanılır.
Kişiler ve olaylar hakkında bilgi verilirken kullanılması tercih edilir.

İç Çözümleme Tekniği

İç çözümleme tekniği; kahramanların iç dünyası, duygu, düşünce ve hayallerinin ifade edildiği anlatım tekniğine denir.
İç konuşma tekniğinde olduğu gibi bu teknikte de duygu ve düşüncelerin okuyucuya anlatılması amaçlanır.
Bu teknikte duygu ve düşünceler üçüncü bir ağız (yazar) tarafından anlatılır.
İlahi bakış açısı hakimdir.
Ruhsal betimlemeler ağırlıklıdır.

İç çözümleme tekniği ile iç konuşma tekniği arasındaki en büyük fark; anlatımdaki bakış açısıdır. İç çözümleme tekniğinde duygu ve düşünceler yazar tarafından anlatılırken; iç konuşma tekniğinde kahramanın kendisi dile getirir.

Özetleme Tekniği

En sık kullanılan tekniklerden biridir.
Yazar olayları veya kişileri özetleyerek anlatır.
Buradaki en temel amaç; hikayede olayların dağılmaması ve tekrara düşmemektir.

Betimleme Tekniği (Tasvir)

Olaylar, olayların geçtiği mekanlar ve kahramanlar kelimeler ile betimlenerek okuyucunun zihninde canlandırması amaçlanır.
Romantizmle birlikte gelişmiş bir tekniktir.
Betimleme sadece fiziksel olarak yapılmaz. Ruhsal betimlemelerde oldukça kullanılır.

Pastiş Tekniği (Öykünme)

Başka sanatçıların eserlerinin taklidi ile meydana getirilen sanat eseridir.
Bir yazarın dil ve anlatım özelliklerine alay etmek amacıyla onu çağrıştıran bir biçimde öykünmedir.
Bire bir kopya değildir.
Asıl amaç güldürmek değildir. Bu özellik pastiş tekniğini, parodi tekniğinden ayıran özelliğidir.
Taklidin anlaşılması önceki eserin bilinmesine bağlıdır.

Parodi Tekniği (Yansılama)

Ciddi bir eserin bir bölümü veya bütününü alaya alarak, biçimini bozmadan ama ona başka bir özellik vererek biçimle öz arasındaki ayrılıktan gülünç etki yaratan oyun türüne parodi denir.
Çoğunlukla edebiyat alanında kullanılır. Fakat sinema ve tiyatro da sıklıkla bu teknik görülmektedir. Tiyatroda da özellikle kabare ve orta oyununda karşımıza çıkmaktadır.
Kısacası, ciddi tarzda yazılmış bir eserin daha komik hale getirilmesidir.
Amacı; güldürmektir. Pastiş tekniğinden bu noktada ayrılmaktadır.

İroni Tekniği

İroni; mimik, jest ve tonlama ile söylemek istenen şeyin altını dolaylı olarak çizer.
İronik anlatımın en önemli noktası; gizlemektir.
Yazar gerçeği bilmesine rağmen bilinçli bir şekilde bilmemezlik sergilemektedir.
İronik anlatımın bir önemli noktası de eleştirel bakıştır.
Yazar gerçeğe vurgu yaparak sarsıcı etki yaratmak ister.
Güldürme amacı yoktur.