Ekonomik faaliyet; insanların yaşamlarının devamı, temel ihtiyaçlarının karşılanabilmesi veya daha iyi yaşam şartlarına sahip olabilmeleri amacıyla yapmış oldukları etkinliklerin geneline denilmektedir.
Mal; insanların maddi ihtiyaçlarını gideren, fiziksel özelliğe sahip olan varlıklardır. Hizmet ise; insana fayda sağlayan faaliyetlerdir.
İnsanların ihtiyaçlarını karşılamak için kullanılan mal ve hizmetleri meydana getirmek, fayda sağlamak veya faydayı artırmak amacıyla yapılan her türlü faaliyete üretim adı verilir. Kısacası üretim; mal ve hizmetlerin bir dizi işlemden geçirilerek kullanılabilir hale getirilmesidir. Üretim faaliyetleri; yetiştirme ve imalat olarak ikiye ayrılmaktadır. Yetiştirme; tarım, hayvancılık, ormancılık, balıkçılık, madencilik gibi ihtiyaçların doğrudan veya dolaylı olarak karşılanmasıdır. Örneğin; çiftçinin çay, mısır üretmesi veya süt, yumurta elde etmesidir. İmalat ise; sanayi, enerji üretimi ve inşaat sektörü gibi alanlarda ham maddenin çeşitli süreçlerden geçirilerek kullanıma hazır hale getirilmesidir. Örneğin; televizyonun imal edilmesi, ilaç üretimi, dokuma fabrikasında halı imal edilmesidir.
Dağıtım; mal ve hizmetlerin üretim alanlarından tüketim merkezlerine veya tüketiciye ulaştırılmasıdır. Kısacası; mal ve hizmetlerin tüketiciye ulaştırılması işlemine dağıtım adı verilir. Üretim ile tüketim arasındaki köprü dağıtımdır. Dağıtımın olmaması üretimi de tüketimi de olumsuz etkilemektedir. Ulaşım alanındaki gelişmeler neticesinde dağıtım işlemi hız kazanarak üretimi de tüketimi de artırmıştır.
Tüketim ise; malların insan ihtiyaçlarını karşılaması amacı ile kullanılmasıdır. Kısacası; üretilen mal ve hizmetlerin kullanılmasıdır.
⭐Ekonomik faaliyetler;
- Ekonomik faaliyetler tek başına ele alınamaz.
- Tüketim için üretim, üretim için tüketim gerekir.
- Üretim, tüketime olan talep ile değişir.
- Üretim ile tüketim arasındaki bağlantı dağıtımdır.
- Dağıtımdaki teknolojik gelişmeler, üretim ve tüketimi de etkiler.
Ekonomik Faaliyetleri Etkileyen Doğal Faktörler
İklim
İklim, ekonomik faaliyetleri en çok etkileyen faktördür. İklim koşulları; tarım, hayvancılık, enerji üretimi, balıkçılık, inşaat ve sanayide kullanılan ham maddeleri doğrudan etkilemektedir.
İklim koşullarından özellikle sıcaklık ve yağış dağıtımı doğrudan etkilemektedir. Örneğin; Doğu Anadolu’da kar yağışı, don ve buzlanma kış aylarında dağıtımı da olumsuz etkilemektedir. İklim koşulları tüketimi de etkilemektedir. Örneğin kış aylarının soğuk geçtiği yerlerde doğal gaz, deri ve yünlü elbise, ısınma araçları gibi şeyler çok tüketilirken sıcak bölgelerde ise klima ve soğutucu tüketimi daha fazladır. Yer şekillerinin sade ve yükseltinin az olduğu bölgelerde üretim, dağıtım ve tüketim fazladır.
İklim koşulları en fazla tarım ve hayvancılık faaliyetlerini etkilemektedir. Örneğin; yağış azlığına ve kuraklığa bağlı olarak oluşan bozkırlarda küçükbaş, yaz mevsiminin seri ve yağışlı geçtiği çayırlarda ise büyükbaş hayvancılık yapılmaktadır.
İklim koşullarından sanayi faaliyetleri de etkilenmektedir. Örnek vermek gerekirse; ilkbahar aylarının kurak geçmesi buğday tarımını olumsuz etkilerken ham maddesi buğday olan sanayi kolları da bu durumdan olumsuz etkilenir.
Aynı zamanda olumsuz hava şartları üretimi etkilerken bir yandan da dağıtımı etkiler ve bu durum tüketimin de azalmasına yol açar. Üretimin azalması ve ürünlerin dağıtımının yapılmaması ürün fiyatlarını yükselterek tüketimi yine azaltır.
Yer Şekilleri
Yer şekillerinin yüksek ve engebeli olduğu alanlar tarımsal faaliyetlerin kısıtlandığı alanlardır. Bu nedenle yüksek ve engebeli yerler hayvanlık, madencilik, kış turizmi gibi faaliyetlerin ön plana çıktığı yerlerdir. Yer şekillerinin sade olduğu yerlerde ulaşım, yerleşme, tarım ve sanayi kolları daha fazla gelişmektedir.
Yükseltinin ve engebenin fazla olması aynı zamanda ulaşımı da olumsuz yönde etkiler. Dolayısıyla dağıtım ve tüketim faaliyetleri de olumsuz etkilenir. Örneğin; ham maddenin fabrikaya ulaşması, üretilen ürünün tüketiciye ulaştırılması ulaşıma bağlıdır.
Toprak yapısı da ekonomik faaliyetler üzerinde etkilidir. Toprağın yapısı ve humus miktarı tarımsal üretimde etkilidir.
Ham Madde ve Enerji Kaynakları
Ham madde ve enerji kaynakları özellikle üretim için önem arz etmektedir. Ham madde ve enerji kaynaklarının fazla olduğu alanlar, aynı zamanda önemli üretim sahaları olarak dikkat çeker.
Bazı ham maddeler çabuk bozulur. Bu nedenle sanayi tesislerini kendi bölgelerine çeker. Örneğin; konserve fabrikaları sebze ve meyve yetiştirilebilen bölgelerde kurulmaktadır. Ham maddelerin işletmelere ulaştırılması büyük masraflar gerektirebilir. Bu nedenle işletmeler ham maddenin bulunduğu bölgeye kurulur. Örneğin; çimento, kereste fabrikaları. Ham madde ve pazar ilişkisi de sanayi tesislerini yerini belirlemektedir. Örneğin; Eskişehir, Kütahya kumlu ve çakıllı toprakların varlığına bağlı olarak kiremit ve tuğla fabrikaları kurulmaktadır.
Su Kaynakları
Su kaynakları, özellikle tarım faaliyetlerinde üretimin artışını ve çeşitliliğini etkilemektedir. Balıkçılık, hidroelektrik sahaları, nükleer ve termik santral için de su kaynakları önem arz etmektedir.
Bazı ham maddelerin işlenmesi sırasında bol su gerekir. Özellikle kağıt, demir-çelik, nükleer santraller su kaynaklarının yanına kurulur.
