Avrasya’da İlk Türk İzleri

Bikifi Instagram'da

Türk adına ve anlamına gerek kaynaklarda gerekse araştırmalarda çeşitli anlamlar verilmiştir.

Türk adı, 552’de bağımsızlığını ilan eden Kök Türk Devleti’yle resmi bir kimlik kazanmıştır.

Coğrafi ad olarak Türkiye kelimesi, ilk olarak VI. yüzyılda Bizans kaynaklarında “Orta Asya” için kullanmış, XI-XIII. yüzyıllarda Mısır ve Suriye’ye Türkiye denmiş, XII. yüzyıldan itibaren Anadolu ise Türkiye olarak tanınmaya başlanmıştır.

Orta Asya Kültür Merkezleri

Türklerin bilinen ilk ana yurdu Orta Asya’dır. Orta Asya; batıda Hazar Denizi, kuzeyde Kırgız bozkırları ve Altay Dağları, doğuda Moğolistan ve Çin’in batısı, güneyde ise Tibet Platosu ve Hindukuş Dağları arasında yer almaktadır.

Orta Asya’da yapılan arkeolojik kazılar sonucunda yazıdan önceki döneme ait önemli kültür merkezleri ortaya çıkarılmıştır. Bu kültür merkezleri; Anav, Afanesyevo, Andronova, Karasuk, Tagar kültürleridir.

Anav Kültürü (MÖ 4000-MÖ 1000)

Orta Asya’nın en eski kültürüdür. Günümüzde Aşkabat’ın güneydoğusunda bir yerleşim bölgesidir. bu dönem insanlarının tarımla uğraştıklarına, yerleşik yaşama geçtiklerine, seramikten de eşyalar yaptıklarına rastlanılmıştır. At ilk önce bu kültürde görülmüştür.

Afanesyevo Kültürü (MÖ 2500-MÖ 1700)

Türklerin en eski kültürdür. Altay-Sayan Dağları’nın güneybatı bölgesinde buluntu yerine bağlantılı olarak Afanesyevo adıyla bilinmektedir. Çakmak taşından ok uçları, bıçaklar, kemik iğneler, bakır eşyalar, basit çömlekler bu kültürün belli başlı eserleridir.

Andronova Kültürü (MÖ 1700-MÖ 1200)

Orta Asya’da en geniş alana yayılmış olan kültür bölgesidir. Yenisey yakınlarındaki Andronova kültür bölgesi bir önceki Afanesyevo kültürünün gelişmiş şeklidir. Türklerin ilk defa tunç ve altını işledikleri görülmüştür.

Karasuk Kültürü (MÖ 1200-MÖ 700)

Andronova kültürü ile benzerlik gösteren Karasuk kültürü adını Karasuk Nehri’nden almıştır. Dünyanın pek çok bölgesine göre demir daha erken işlenmeye başlamıştır. Dokumacılığın yapıldığı kültürdür. Atlı-göçebe kültürünün Orta Asya’ya yayılmasını sağlamışlardır.

Tagar Kültürü (MÖ 700-MÖ 300)

Karasuk kültürünün takipçisidir. Kendinden önceki Türk kültürlerinin bir sentezi ve gelişmiş şeklidir. Tunçtan bıçak, ok uçları, küçük hayvan heykelleri, çeşitli hayvan tasvirleri ve otağ şeklinde ağaç evler bu kültürün belli başlı eserleridir.

İlk Türk Devletleri ile İlgili Önemli Siyasi Gelişmeler