İyelik Eki Nedir ve Örnekleri
İyelik eki; isim veya isim soylu sözcüklere eklenerek, onların kime veya neye ait olduklarını gösteren eklere denir. Bu eklere aynı zamanda sahiplik ya da aitlik eki adı da verilmektedir. İyelik ekleri, belirttikleri kişiyle birlikte anılır.
⭐İyelik eklerinin çekimi;
- Ben (1. tekil şahıs) ➡ -ım, -im, -um, -üm = Kitabım
- Sen (2. tekil şahıs) ➡ -ın, -in, -un, -ün = Kitabın
- O (3. tekil şahıs)➡ -ı, -i, -u, -ü = Kitabı
- Biz (1. çoğul şahıs) ➡ -mız, -miz, -muz, -müz = Kitabımız
- Siz (2. çoğul şahıs) ➡ -nız, -niz, -nuz, -nüz = Kitabınız
- Onlar (3. çoğul şahıs) ➡ -ları, -leri = Kitapları
📌 NOT: Eklerin hangi şahsa ait olduğunu bulmak için başlarına “benim, senin, onun, bizim, sizin, onların” eklenmelidir.
📚 EK BİLGİ: İyelik ekleri, isim tamlamalarında tamlanan eki olarak kullanılır. Bu neden tamlanan eki olarak da adlandırılır. Örneğin;
- Gürkan’ın araba-sı = Hem iyelik eki hem de tamlanan ekidir.
- Sizin anne-niz = Hem iyelik eki hem de tamlanan ekidir.
📚 EK BİLGİ: İyelik ekleri, şahıs ekleri ile karıştırılmamalıdır! İyelik ekleri isimlere gelir ve ismin sahibini bildirirken; şahıs ekleri fiillere gelir ve eylemi yapanı bildirir. Örneğin;
- Oyuncağım kırıldı = İyelik eki (İsme gelmiştir)
- Haftaya cuma görüşeceğim = Şahıs eki (Fiile gelmiştir)
📚 EK BİLGİ: 3. tekil kişi iyelik eki (-ı, -i, -u, -ü) sesli ile biten isimlerden sonra getirilirse “s-” kaynaştırma harfi araya gelerek “-sı, -si, -su, -sü” şeklinde kullanılır. Örneğin;
- Parası hesabına yeni yatmış.
❗❗ Burada dikkat edilmesi gereken husus; bu kuralı sadece “su” ve “ne” kelimeleri bozar. Bu kelimelerden sonra gelen iyelik ekinin arasına “y-” kaynaştırma harfi girer. Örneğin; suyu, neyi gibi.
📚 EK BİLGİ: 3. tekil şahıs iyelik eki “i” ileismin “i” hali ile karıştırılmamalıdır! Örneğin;
- Şiiri çok güzel = Onun şiiri çok güzel olabildiği için iyelik eki olarak kullanılmıştır.
- Şiiri çok güzel okudu = Onun şiiri çok güzel okudu olmadığı için iyelik eki olarak kullanılmamıştır.
📚 EK BİLGİ: 3. tekil şahıs iyelik eki “i” ilefiilden isim yapma eki olan “i” eki ile karıştırılmamalıdır! Örneğin;
- Kazı çok güzel = Onun kazı çok güzel olduğu için iyelik eki olarak kullanılmıştır.
- Kazı sen mi kaçırdın = Onun kazı sen mi kaçırdın olmadığı için iyelik eki olarak değil ismin “-i” hali olarak kullanılmıştır.
- Kazı çalışmalarını bitiremediler = Fiilden isim yapma eki olarak kullanılmıştır.
📚 EK BİLGİ: 2. tekil şahıs iyelik eki “-in” ile isim tamlamalarında kullanılan tamlayan eki “-in” karıştırmamalıdır! Örneğin;
- Kitabın kapağı güzel tasarlanmış = Belirtili isim tamlamasında tamlayan eki olarak kullanılmıştır.
- Kitabın yok mu? = Senin kitabın yok mu olduğu için iyelik eki olarak kullanılmıştır.
📚 EK BİLGİ: 2. tekil şahıs iyelik eki “-in” ile “-n” kaynaştırma harfi almış 3. tekil şahıs iyelik eki de karıştırılmamalıdır. Örneğin;
- Kalemini kaybettim = Senin kalemini kaybettim denilerek “sen” şahsına aitliği de belirtiyor olabilir; onun kalemini kaybettim denilerek “o” şahsına aitliği de belirtiyor olabilir.
📚 EK BİLGİ: 1. tekil şahıs iyelik eki “-im” ile fiilden isim yapma eki “-im” ve ek fiil geniş zamanının 1. şahıs eki “-im” ile karıştırılmamalıdır. Örneğin;
- Cevaplarımı anlamak zordur = iyelik eki
- Alım-satım yapmak zordur = fiilden isim yapma eki
- Onlara göre fakirim = (ben) ek fiil geniş zamanının 1. şahıs eki
🚀İyelik eki bulmanın en kolay yolu; sözcüğün başına “benim, senin, onun, bizim, sizin, onların” kelimeleri getirmektedir.