Yaygın Günlük Hayat Kimyasalları

📅 03 Mayıs 2023|02 Mayıs 2023
Yaygın Günlük Hayat Kimyasalları

Konu Özeti

Günlük hayatta sıklıkla karşılaştığımız kimyasallar, temizlik maddeleri, polimerler, kozmetik ürünler ve ilaçlar gibi birçok farklı alanda kullanılır.

Bu konuda
  • Temizlik Maddelerinin özelliklerini
  • Deterjan ve sabun arasındaki farklılıkları
  • Yaygın polimerlerin neler olduğunu
öğreneceksiniz.
Instagram Logo
Bikifi Instagram'da

Temizlik Maddelerinin Özellikleri

Temizlik maddeleri, hayatımızın vazgeçilmez bir parçasıdır. Hem kişisel hijyenimizi sağlamak hem de evimizi, iş yerlerimizi, toplu alanları temizlemek için kullanılır.

Sabun ve deterjan, temizlik maddeleri arasında en yaygın olanlarıdır. Sabun, doğal yağlar ve alkali maddelerin karışımından yapılmıştır. Deterjanlar ise, sentetik malzemelerden oluşur ve kimyasal bazlıdır. Her ikisi de yüzey aktif maddeler içerir, yani su ve yağın karışabilmesini sağlarlar. Sabun ve deterjanlar, kir ve yağın yüzeylerden çıkarılmasına yardımcı olurlar. Ancak, deterjanlar daha etkilidir çünkü sabuna göre daha fazla köpürürler ve daha fazla yağ çıkarırlar.

Yüzey aktif maddeler (surfaktanlar), sıvıların yüzey gerilimini düşürerek farklı bileşenlerin bir araya gelmesini kolaylaştıran kimyasal maddelerdir. Yüzey aktif maddeler, molekül yapısında hem hidrofilik (su çeken) hem de hidrofobik (su iten) kısımlara sahip oldukları için, suda ve yağda çözünen maddelerin karışımında köprü görevi görürler.

Sabunlar ve Deterjanların Kıyaslanması

SabunlarDeterjanlar
Çevre kirliliğine neden olmaz.Çevre kirliliğine neden olur
Ham maddesi doğal bitkisel ve hayvansal yağlar ile NaOH, KOH gibi bazlardır.Ham maddesi petrol ürünleridir.
Bazik özellik gösterir.Bazik özellik gösterir.
Doğada kolay parçalanır.Doğada kolay parçalanamaz.
Sert sularda çökeldikleri için etkili değildir.Sert sularda temizlikte etkilidir.
Cilde zararı azdır.Cildi tahriş eder.
SabunlarDeterjanlar

Kişisel Temizlik Maddelerinin Fayda ve Zararları

Kişisel temizlik maddeleri, kişisel hijyenimizi sağlamak için kullanılır. Bunlar arasında şampuan, vücut yıkama jeli, diş macunu, deodorant ve parfüm gibi ürünler bulunur. Bu ürünlerin kullanımı, kötü kokuları önler, cildi ve saçı temizler, bakterileri öldürür ve vücudu ferahlatır. Ancak, bazı kişisel temizlik ürünleri, ciltte tahrişe neden olabilir veya cildin doğal nem dengesini bozabilir. Ayrıca, içerdikleri kimyasalların bazıları cildimize zararlı olabilir.

Şampuanlar, saç temizliği için kullanılır ve çeşitli kimyasal maddeler içerir. Sabunlar, günlük temizlik amacıyla kullanılır, katı ve sıvı formlarda bulunur ve cilt ve saç sağlığı için faydalıdır. Antibakteriyel sabunlarda triklosan kullanılır, ancak alerji ve hormonal bozukluklara neden olabilir. Diş macunları, ağız ve diş temizliği için önemlidir, ancak bazı maddeler zararlı olabilir. Diş macunlarında flor, diş minelerini güçlendirir ve çürümeleri önler. Magnezyum hidroksit, asitleri nötralleştirir. Sodyum florit, damar ve sinir sistemine zarar verebilir, kalsiyum florit ise fazla alındığında diş ve kemiklere zararlıdır.

Hijyen Amacıyla Kullanılan Temizlik Maddeleri

Hijyen amacıyla kullanılan temizlik maddeleri, evlerimizi, iş yerlerimizi ve toplu alanları temizlemek için kullanılır. Bu maddeler, çeşitli mikroorganizmaları öldürür veya engeller. Bu nedenle, çamaşır suyu gibi temizlik maddeleri, evlerimizde ve iş yerlerimizde sık sık kullanılır. Çamaşır suyu, ağartıcı özelliği ile bilinir ve özellikle beyazlatıcı olarak kullanılır. Ancak, çamaşır suyu cilde veya göze temas ettiğinde zararlı olabilir ve hatta solunması tehlikeli olabilir.

Kireç kaymağı, temizlik maddeleri arasında daha az bilinen bir üründür. Kireç kaymağı, suyun sertliğini azaltmak için kullanılır. Su sertliği, suda bulunan kalsiyum ve magnezyum minerallerinin miktarı ile belirlenir.

Yaygın Polimerlerin Kullanım Alanları

Polimerler, uzun zincirli moleküllerden oluşan malzemelerdir ve günümüzde çok çeşitli uygulamalarda kullanılmaktadırlar.

Kauçuk, polietilen (PE), polietilen teraftalat (PET), kevlar, polivinil klorür (PVC), politetraflor eten (TEFLON) ve polistiren (PS) günlük yaşantımızda sıklıkla kullanılan polimerler arasındadır. Kauçuk, lastik üretiminde kullanılırken, PE plastik şişeler, çöp torbaları ve ambalaj malzemelerinde kullanılır. PET, pet şişeler ve tekstil ürünleri üretiminde kullanılırken, kevlar yüksek dayanıklılık gerektiren uygulamalarda, özellikle zırhlı araçların zırhlarında kullanılır. PVC, kabloların ve su borularının üretiminde, TEFLON yüksek sıcaklıklara dayanıklı kaplamalar ve yapıştırıcılar üretiminde, PS ise, bardak, tabak ve diğer ambalaj malzemeleri üretiminde kullanılır.

Polimerlerin olumlu yönleri, genellikle hafif, dayanıklı, esnek ve kolay şekillendirilebilen malzemeler olmalarıdır. Bu özellikleri, birçok endüstriyel ve tıbbi uygulamalarda kullanılmalarına olanak tanır. Öte yandan, bazı polimerlerin olumsuz özellikleri de vardır. Bazı polimerler, çevreye zararlı olabilen kimyasallar içerirler ve geri dönüşümü zordur. Bazı polimerler ayrıca, yüksek sıcaklıklarda zararlı gazlar açığa çıkarabilirler ve bu da çevresel risklere yol açabilir.

Polimer malzeme bulunduran oyuncak ve tekstil ürünlerinin zararları, plastikleştiriciler ve bisfenol-A gibi kimyasalların sağlık üzerindeki etkileri ile ilişkilidir. Plastikleştiriciler, polimerleri yumuşatmak ve şekillendirmek için kullanılan kimyasallardır. Bunlar, hormonal dengesizliğe neden olabilirler ve uzun vadede kanser ve diğer hastalıklara neden olabilirler. Bisfenol-A, birçok polimerde bulunan bir kimyasaldır ve hormonal bozukluklara neden olabilir. Elyaf, etilen glikol, polipropilen (PP), polivinil klorür (PVC), polibromo bifeniller (PBB) ve polistiren gibi diğer polimerler de zararlara neden olabilirler. Özellikle tekstil ürünlerinde kullanılan elyaf, solunması tehlikeli olabilen mikroskobik partiküller açığa çıkarabilir. Etilen glikol, antifriz olarak kullanılır ve ciltte tahrişe neden olabilir. PP, PVC, PBB ve polistiren gibi diğer polimerler de çevreye zararlıdır ve geri dönüşümü zordur.

Geri Dönüşümün Ülke Ekonomisine Katkısı

Geri dönüşüm, atıkların toplanması, ayrıştırılması ve yeniden işlenmesi sürecidir. Bu süreç, atıkların azaltılması ve doğal kaynakların korunması açısından son derece önemlidir.

Metal geri dönüşümü, ülke ekonomisine katkısı en yüksek geri dönüşüm türlerinden biridir. Metal geri dönüşümü, atık metallerin toplanması, ayrıştırılması ve yeniden işlenmesi yoluyla gerçekleştirilir. Metal geri dönüşümü, demir, alüminyum, bakır ve çinko gibi metallerin yeniden kullanılmasını sağlar. Bu da, ham madde üretiminde kullanılan enerji, su ve diğer kaynakların tüketimini azaltır. Metal geri dönüşümü ayrıca, iş fırsatları yaratır ve ülke ekonomisine katkıda bulunur.

Cam geri dönüşümü, cam atıkların toplanması, ayrıştırılması ve yeniden işlenmesi sürecidir. Cam geri dönüşümü, çevrenin korunmasının yanı sıra, enerji tasarrufu sağlar. Cam geri dönüşümü ile, yeni cam üretiminde kullanılan enerjinin %25-30’u tasarruf edilir. Cam geri dönüşümü ayrıca, iş fırsatları yaratır ve ülke ekonomisine katkıda bulunur.

Polimer geri dönüşümü, plastik atıkların toplanması, ayrıştırılması ve yeniden işlenmesi sürecidir. Polimer geri dönüşümü, petrol tüketimini azaltır ve enerji tasarrufu sağlar. Ayrıca, geri dönüştürülen plastikler, yeniden kullanılabilir ürünlerin üretiminde kullanılır. Polimer geri dönüşümü ayrıca, iş fırsatları yaratır ve ülke ekonomisine katkıda bulunur.

Kâğıt geri dönüşümü, kâğıt atıkların toplanması, ayrıştırılması ve yeniden işlenmesi sürecidir. Kâğıt geri dönüşümü, ormanların korunmasına ve enerji tasarrufu sağlar. Kâğıt geri dönüşümü ile, yeni kâğıt üretiminde kullanılan enerjinin %40’ı tasarruf edilir. Kâğıt geri dönüşümü ayrıca, iş fırsatları yaratır ve ülke ekonomisine katkıda bulunur. Kâğıt geri dönüşümü ile, yeniden kullanılabilir ambalaj malzemeleri, ofis malzemeleri, kitaplar ve gazeteler üretilebilir. Bu da, ham madde tüketimini azaltır ve doğal kaynakları korur.

Kozmetik Malzemelerin İçerdiği Zararlı Kimyasallar

Günümüzde birçok kişi tarafından kullanılan kozmetik ürünler, içerdikleri kimyasallar nedeniyle sağlık açısından risk oluşturabilirler.

Koruyucular, kozmetik ürünlerin raf ömrünü uzatmak için kullanılan kimyasallardır. Bazı koruyucular, özellikle parabenler, östrojen benzeri etkilere sahiptir ve hormonel bozukluklara neden olabilirler. Ayrıca, bazı koruyucuların alerjik reaksiyonlara veya cilt tahrişine neden olabileceği bilinmektedir.

Ağır metaller, kozmetik ürünlerin bazı formlarında bulunurlar. Kurşun, civa ve arsenik gibi ağır metaller, kozmetik ürünlerde boyaların bir bileşeni olarak kullanılır. Bu metaller, uzun süreli maruziyet durumunda ciltte tahrişe, cilt lezyonlarına ve diğer sağlık sorunlarına neden olabilirler.

Koku maddeleri, birçok kozmetik ürününde bulunur. Bu maddeler, alerjik reaksiyonlara ve hatta migren baş ağrılarına neden olabilirler. Bazı koku maddeleri ayrıca, kanserojen veya endokrin bozukluklarına neden olan kimyasallar içerebilirler.

Ftalatlar, kozmetik ürünlerin bazı formlarında bulunurlar ve özellikle parfüm, tırnak cilası ve saç spreyi gibi ürünlerde yaygındır. Bazı ftalatlar, hormonel bozukluklara ve hatta üreme problemlerine neden olabilirler.

Parfüm, saç boyası, kalıcı dövme boyası ve jölede bulunan kimyasallar arasında, formaldehit, benzen ve toluen gibi kimyasallar bulunur. Formaldehit, kanserojen bir kimyasaldır ve uzun süreli maruziyet cilt tahrişine, alerjik reaksiyonlara ve solunum yolu hastalıklarına neden olabilir. Benzen ve toluen ise, kan hücrelerinin üretimini bozabilir ve sinir sistemi, böbrekler ve diğer organlara zarar verebilir.

Kalıcı dövme boyaları, cilt altına enjekte edilirler ve uzun süreli maruziyet durumunda kanser, cilt tahrişi ve diğer sağlık sorunlarına neden olabilirler. Saç boyaları ve saç jöleleri de kimyasallar açısından zengindirler ve uzun süreli maruziyet durumunda cilt tahrişi, alerjik reaksiyonlar ve hatta kanser gibi sağlık sorunlarına neden olabilirler. Bazı saç boyaları ayrıca, amonyak ve peroksit gibi kimyasallar içerirler. Bu kimyasallar, uzun süreli maruziyet durumunda saç dökülmesine, saç derisi tahrişine ve diğer sağlık sorunlarına neden olabilirler.

İlaç Formları

Günümüzde, insanların sağlık sorunlarını tedavi etmek için çeşitli ilaç formları kullanılmaktadır.

Haplar, en yaygın ilaç formlarından biridir ve genellikle ağız yoluyla alınır. Haplar, tablet veya kapsül formunda olabilirler ve genellikle bir bardak su ile yutulurlar. Haplar, özellikle uzun süreli tedaviler için tercih edilirler.

Şuruplar, sıvı ilaç formlarından biridir ve genellikle tatlı bir tatları vardır. Şuruplar, özellikle çocuklara yönelik ilaçlar için tercih edilirler ve genellikle bir ölçüm kabı ile alınır.

İğneler, ilaçların direkt olarak kana enjekte edildiği ilaç formlarından biridir. İğneler, genellikle intravenöz (damar içi), intramüsküler (kas içi) veya subkütan (deri altı) enjeksiyon yoluyla uygulanırlar. İğneler, hızlı bir etki için kullanılırlar.

Merhemler, ciltteki sorunları tedavi etmek için kullanılan ilaç formlarından biridir. Merhemler, genellikle topikal (cilt yüzeyine uygulanarak) bir şekilde kullanılırlar ve genellikle ciltteki tahriş, egzama veya mantar gibi problemlerin tedavisi için kullanılırlar.

Yanlış veya gereksiz ilaç kullanımı, birçok sağlık sorununa neden olabilir. İlaçların doktor tarafından reçete edilmesi, ilaçların doğru bir şekilde kullanılmasını sağlamak için önemlidir. İlacın dozajı, ilacın gerektiği gibi çalışması için önemlidir. İlaçların dozaj aralığı da önemlidir, çünkü ilaçlar belirli aralıklarla alınmalıdır. İlaçların uygulanma şekli, ilacın etkisini artırabilir veya azaltabilir. İlaçların saklanma koşulları da önemlidir, çünkü bazı ilaçlar, ışık veya nemden etkilenebilirler ve etkinliklerini kaybedebilirler.

Sonuç olarak, ilaçların doğru bir şekilde kullanılması, sağlık sorunlarının etkili bir şekilde tedavi edilmesini sağlar. Yanlış veya gereksiz ilaç kullanımı, sağlık sorunlarına ve hatta ölüme neden olabilecek yan etkilere neden olabilir. Bu nedenle, ilaçların sadece doktor tarafından reçete edildiği şekilde kullanılması, ilaç dozajlarının doğru bir şekilde takip edilmesi ve ilaçların doğru bir şekilde saklanması önemlidir. Ayrıca, ilaçların yan etkileri ve etkileşimleri hakkında bilgi sahibi olmak da önemlidir. İlaçların gereksiz yere kullanımından kaçınmak ve ilaçlar hakkında bilinçli kararlar vermek, sağlıklı bir yaşam sürdürmek için önemlidir.

✍ Ders Notları
12 Ders Saati📂 10. Sınıf Kimya
Sistememizde bu yazıda bahsi geçen kişilere ait bir biyografi bulunamamıştır.
Benzer İçerikler
Kimya Uygulamalarında İş Sağlığı ve Güvenliği
Kimya

Kimya Uygulamalarında İş Sağlığı ve Güvenliği

İçeriğe Git>
Enerji Kaynakları: Alternatif Enerji Kaynakları
Kimya

Enerji Kaynakları: Alternatif Enerji Kaynakları

İçeriğe Git>
Hazır Gıdalar ve Yenilebilir Yağlar
Kimya

Hazır Gıdalar ve Yenilebilir Yağlar

İçeriğe Git>
Homojen Karışımlar ve Özellikleri
Kimya

Homojen Karışımlar ve Özellikleri

İçeriğe Git>
Kimya Disiplinleri ve Kimyacıların Çalışma Alanları
Kimya

Kimya Disiplinleri ve Kimyacıların Çalışma Alanları

İçeriğe Git>
Modern Atom Teorisi: Atom Kavramının Tarihsel Gelişimi
FizikKimya

Modern Atom Teorisi: Atom Kavramının Tarihsel Gelişimi

İçeriğe Git>
Copyright © 2024 Bikifi
Star Logo
tiktok Logo
Pinterest Logo
Instagram Logo
Twitter Logo