Ünlemler: bir anda duygularımızı ifade etmek için kullandığımız sesler, kelimeler, yansıma kelimeler, tehdit, emir, dilek bildiren kelimelerdir. Ünlemler temel olarak asıl ünlemler ve ünlem gibi kullanılan kelimeler olmak üzere 2 ana başlıkta incelenir.
Asıl Ünlemler
Asıl ünlemler sadece ünlem görevinde kullanılırlar. Asıl ünlemleri kendi içerisinde seslenme ve duygu ünlemleri olmak üzere 2 alt başlıkta inceleyebiliriz.
Seslenme Ünlemleri
Bir kişiye, topluluğa, herhangi bir varlığa seslenmek için kullandığımız ünlemlere seslenme ünlemleri denir.
Örnekler:
- Ey!
- Hey!
- Hu!
- Ayol!
- Şist!
- Hişt!
- Bre!
- Hop!
- Hoppala!
Duygu Ünlemleri
Sevinç, acı, isyan, şaşma ve hüzün gibi duygularımızı ifade ederken kullandığımız ünlemlere duygu ünlemleri denir.
Örnekler:
- Aman!
- Ay!
- Ah!
- Aaaa!
- Tüh!
- Eyvah!
- Of!
- Vah!
- Be!
- Ha!
- Oooo!
- Oha!
- Oh!
- Eh!
- Yaa!
- Vay!
- Pöh!
- İmdat!
- Dikkat!
Ünlem Gibi Kullanılan Kelimeler
Aslında ünlem olmayan ama birilerine seslenirken veya duygularımızı ifade ederken kullandığımız kelimelerdir.
Örnekler:
- Abla! Çabuk buraya gel.
- Şoför! Hemen arabayı durdur.
- Kardeşim! Bize iki çay getirir misin?
- Mehmet! Otobüs gidecek.
- Dur yolcu! Bilmeden gelip bastığın…
Yansıma kelimeler de ünlem olarak kullanılabilir.
Örnekler:
- Pat!
- Vın!
- Gıcır!
- Şırıl!
- Hışır!
- Zır!
- Çıt!