Marküteri muhtelif renklerden oluşan ahşap ve ahşap kaplamaların el ustalığı sayesinde aletlerle kesilerek hiçbir katkı maddesi ve boya kullanılmadan yapılan ahşap oyma sanatıdır. Marküteri sanatı tarih dönemlerinde ilk kez Mısırlılar tarafından uygulanmıştır. Mısırın ünlü kraliçesi Kleopatra sarayında sanat üzerinde tüm el maharetlerini sergileyen ustalar tarafından gerçekleştirilmiştir. Kleopatra istediği figürleri ve modelleri bu ustalara yaptırmıştır. Kraliçenin zalim olmasından çekinen ve korkan şarküteri ustaları onun göz zevklerine uygun eserleri ortaya çıkarabilmek adına rekabetin içinde olmuş ve değişik tarzlarda süsleme teknikleriyle eserleri meydana çıkarmıştır.
Bunların içinde bulunan Mısırlı bir usta bu teknik üzerinden tasarladığı tüm eşyaların üzerinde her türlü geometrik şekiller ve motifleri bir araya getirmiş, Kleopatra tarafından beğeni kazanmıştır. Marküteri sanatı bu sahada çalışmalar yapan ustaların kraliçeye yönelik yaptıkları eserlerdeki rekabetin ortaya çıkmasıyla başlar. Saraya yapılan bu tarz eşyalar daha sonraları İtalya, İran, Fransa vb. ülkelere emsal olarak Marküteri tüm dünyada yaygınlaşan sanat dallarından biri olmuştur. Estetik, zarafet ve stil olarak beğeni kazanan sanatta ilerleyen akımlar çoğalarak ilk zamanda yapılan eserler karşısında esprisini kaybeden sanatlardan biri olmuştur. Marküteri sanatı 20. Yüzyıla gelindiğinde duraklamaya girerek sadece Fransa’da icra edilmektedir.
Osmanlıda bu sanat sadece Fatih Sultan Mehmet zamanında icra edilerek bazı saray ve kasırlarda zamanın ustaları tarafından uygulanmıştır. Fatih Sultan Mehmet Han tarafından önemsenerek geliştirilen bu sanat zaman geçtikçe unutulmaya yüz tutmuş ve çok azalan sanatlar arasına girmiştir. Marküteri herkes tarafından kendine özel yapılan sanat olmuş, bir ikincisinin tekrarı mümkün değildir. Özellik ahşap desenlerinin değişmesinden ötürü aynı desenin tutturulması oldukça zordur. Dolayısıyla Marküteri sanatındaki eserlerin sahibi olmak şimdilerde ayrıcalık taşır.
Reklam
Her ne kadar tarihten silinmiş olmasıyla birlikte günümüzde tamamen orijinal eserleri yapamayan günümüz sanatçıları bu sanatı günümüz teknolojileri doğrultusunda lazer teknikleri kullanılarak gerçekleştiriyor. Çeşitli motifler, desenler, yöresel anlatımlar, çiçek desenleri ahşap sanatta yeni akıma dönüştürülmüş durumdadır. Bu sanatın altında yatan özellik olağanüstü zarafet ve kalite anlayışındaki hassasiyetlerdir. Marküteri sanatı bu konuda en yüksek bilgi düzeyi, uygulama ve estetikte son noktaları ahşap üzerine yansıtır. Dayanıklı ve masif malzemeler en ideal materyaller olarak kullanılmaktadır. Marküteri içeren eserler her noktada bulunmaz. Çünkü maliyeti oldukça pahalıdır. Bu tür uygulamalar saray restoreleri, çok lüks konutlar vb. elit mekânlarda uygulanıyor. Marküteri sadece kuru zeminlerde uygulanan bir çalışmadır. Islak zeminde uygulanması çok sağlıklı neticeler vermez. Genelde sandık, yemek odası, yatak odası, sehpalar üzerine uygulanan ahşap tekniklerinden biridir.
Süsleme tekniğinde kullanılan malzemeler 5 mm. kalınlıktaki ahşap malzemelerin yan yana birleştirilmesinden oluşur. Bozuk ve pütürlü zeminlere yapılacak uygulama öncesi yüzey çok iyi temizlenmeli ve düzgün bir satıh oluşturulmalıdır. Parke, taş ve emsal yüzeylerin temizliği kimyasal asit içeren temizleyicilerle yapılmalıdır. Bu aşamadan sonra çift komponentli astar çekilerek bir süre bekletmek suretiyle özel şap uygulamasına geçilir ve sertleşmesi için bekletilir. Bu uygulama parke zemin üzerine tatbik edilecekse parkelerin sistirelenip cilası ortadan kaldırılır.
