Adi Konkordato – Konkordato Komiseri ve Alacaklılar Kurulu

1- Rehinli Alacaklılarla Müzakere ve Borçların Yapılandırılması

• Borçlu her rehinli alacaklı ile ayrı anlaşma yapabilir. Alacaklılar arasında eşitlik gözetilmez. Rehinli alacaklılarla yapılan anlaşma, ancak adi alacaklılar yapılan konkordatonun tasdik edilmesi şartıyla geçerlidir. Alacaklı ön projede belirtmek üzere rehinle temin edilmiş borçların yapılandırmasını talep edebilir. Teklif halinde, komiser, kesin mühlet içinde rehinli alacaklıları anapara indirimi, faiz indirimi, ödeme tekliflerini müzakere etmek üzere davet eder. Borçlu her alacaklı ile ayrı ayrı müzakere edebilir, teklifi kabul ettirebilir. Oylama, konkordatoya tabi alacaklılarla yapılan oylamadan ayrı yapılır.

Madde 308/h-1-2- Adi konkordatoda borçlu, ön projede belirtmek suretiyle, alacaklı lehine rehin tesis edilmiş borçlarının yapılandırılmasını bu madde uyarınca talep eder. Komiser, kesin mühlet içinde uygun göreceği zamanda bütün rehinli alacaklıları borçlunun anapara indirimi, faiz indirimi, vadelendirme veya diğer ödeme tekliflerini müzakere etmek üzere tebligat çıkartarak davet eder.

• Müzakereden itibaren 7 GÜNLÜK iltihak süresi içinde alacaklılar, alacak miktarı gereği 2/3’yi aşan çoğunlukla öneriyi kabul eder ve anlaşılırsa komiser tutanağa geçirir ve alacaklılara imzalatır. Komiser bunu ayrı olarak rapor eder.

Madde 308/h-3- Müzakerede ve müzakereyi takip eden yedi günlük iltihak süresi içinde rehinli alacaklıların, alacak miktarı itibarıyla üçte ikiyi aşan çoğunluğu ile bir anlaşma hasıl olursa, komiser, imzalanan anlaşmaları tutanağa bağlar ve rehinli alacaklılarla anlaşma yapıldığını 302 nci madde uyarınca mahkemeye tevdi edeceği gerekçeli raporuna ayrı ve bağımsız bir başlık altında işler.

• Rehinli alacaklılarla yapılan anlaşmanın tüm rehinli alacaklıları bağlaması için konkordato alacaklıları ile yapılan anlaşmanın kabulü ve tasdik edilmesi gerekir.

Madde 308/h-6 – Mahkeme, rehinli alacaklılarla yapılan anlaşmaları üçte iki oranına ulaşılıp ulaşılmadığı ve anlaşmaya varılamayan rehinli alacaklılar varsa bunlara uygulanacak ödeme planının bu maddede öngörülen şartlara uyup uymadığı bakımından kontrol ettikten sonra anlaşmaları ve ödeme planını, 305 inci ve 306 ncı maddeler uyarınca vereceği karara dahil eder.

• Adi alacaklılar için konkordato tasdik edilmezse, rehinli alacaklılarla yapılan anlaşma konkordato tasdiki için yetmez.

Madde 308/h-7 – 302. madde uyarınca yapılacak alacaklılar toplantısı borçlunun konkordato projesini kabul etmezse, bu madde uyarınca anlaşma yapmış olan rehinli alacaklıların borçluyla akdetmiş bulundukları anlaşmalar ve anlaşma yapmamış olan rehinli alacaklılar için hazırlanmış olan ödeme planı geçerli hâle gelmez.

• Alacak tutarı bakımından 2/3’yi aşan rehinli alacaklı ile anlaşmaya varıldığı durumda, borçlu ile anlaşamayan rehinli alacaklılar, taraflar arasındaki sözleşmede belirlenen temerrüt öncesi faiz oranı uygulanmak üzere diğer rehinli alacaklılar yapılan anlaşmalardan en uzun vadelisine tabi olurlar.

Madde 308/h-4-5 – Borçlunun tekliflerinin alacak miktarı itibarıyla üçte ikiyi aşan çoğunlukla kabul edilmesi hâlinde, borçlu ile anlaşamayan rehinli alacaklı, konkordato talep tarihinden itibaren, taraflar arasındaki sözleşmede kararlaştırılan temerrüt öncesi faiz oranı uygulanmak suretiyle, diğer rehinli alacaklılarla yapılan anlaşmalardan en uzun vadelisine tabi olur. Bu husus ve anlaşmaya varılamayan rehinli alacaklılara borçlu tarafından yapılacak ödemelere ilişkin plan komiser tarafından tutanağa geçirilir ve komiserin 302. madde uyarınca mahkemeye tevdi edeceği gerekçeli rapora da işlenir.

• Anlaşma sağlandıktan ve konkordato tasdik edildikten sonra, anlaşmaya uygun ödeme yapılmayan rehinli alacaklılardan birisi, anlaşmanın feshini sağlayabilir, konkordatonun kısmen feshini isteyebilir. Fesih sonunda çoğunluk kaybedilirse anlaşma tüm rehinli alacaklılar bakımından zorunlu olmaktan çıkar. İsteyen rehinli alacaklı anlaşmayla bağlı kalabilir.

Madde 308/h-8 – Yapılan anlaşmaya uygun olarak kendisine karşı ifada bulunulmayan her rehinli alacaklı tasdik kararını veren mahkemeye başvurarak o rehinli alacağa ilişkin anlaşmayı feshettirebilir. Ancak bu fesih sonucunda üçüncü fıkrada belirtilen üçte iki oranının altına düşüldüğü takdirde, borçlunun teklifini kabul etmeyip ödeme planına tabi tutulan rehinli alacaklılar bu planla bağlı olmaktan çıkar, borçlu ile anlaşmış olan rehinli alacaklılar ise anlaşmayı sona erdirebilir. Madde 308/h-9 – Bu madde münhasıran adi konkordatoda borçlunun, alacaklı lehine rehin tesis edilmiş borçlarının yapılandırılması teklifinde bulunması hâlinde uygulanır. 285 ilâ 309/l maddeleri, açıkça belirtilmedikçe rehinli alacaklılar hakkında uygulanmaz.

2 – Kesin Mühletin Kaldırılması

• Madde 292’de belirtilen ortaya çıkmışsa kesin mühlet kaldırılır, iflas kararı verilir.
  • a) Borçlunun malvarlığının korunması için iflasın açılması gerekiyorsa kesin mühlet kaldırılır ve iflasa tabi ise resen iflasa karar verilir.
  • b) Konkordatonun başarıya ulaşamayacağı anlaşılıyorsa,
  • c) Yasak tasarrufları mahkeme izni olmadan yapması, komiserin talimatına uymaması.
  • d) Sermaye şirketi veya kooperatif borca batık olduğu halde konkordato teklifinden feragat ederse kesin mühlet kaldırılır ve iflasa karar verilir.
  • İflâsa tabi olmayan borçlu bakımından ise birinci fıkranın (b) ve (c) bentlerindeki hâllerin kesin mühletin verilmesinden sonra gerçekleşmesi durumunda, komiserin yazılı raporu üzerine mahkeme kesin mühleti kaldırarak konkordato talebinin reddine resen karar verir. Mahkeme, bu madde uyarınca karar vermeden önce borçlu ve varsa konkordato talep eden alacaklı ve alacaklılar kurulunu duruşmaya davet eder; diğer alacaklıları ise gerekli görürse davet eder.
• Kesin mühlet içinde borçlu borca batıklıktan çıkmışsa, ödeme güçlüğü sona ermişse, ödeme güçlüğü tehlikesi kalkmışsa, mali durumu düzelmişse kesin mühlet kaldırılır.
• Mühletin kaldırılması gereken hallerde komiser rapor düzenler ve asliye ticaret mahkemesinden mühletin kaldırılmasını ister. Mahkeme borçluyu, alacaklılar kurulunu ve gerekirse diğer alacaklıları da dinleyerek kararını verir.

Madde 291- Konkordato talebi ile amaçlanan iyileşmenin, kesin mühletin sona ermesinden önce gerçekleştiğinin komiserin yazılı raporuyla mahkemeye bildirilmesi üzerine mahkemece resen, kesin mühletin kaldırılarak konkordato talebinin reddine karar verilir. Bu karar, 288. madde uyarınca ilân edilir ve ilgili yerlere bildirilir. Mahkeme, bu madde kapsamında kesin mühletin kaldırılmasına karar vermeden önce borçlu ve varsa konkordato talep eden alacaklı ve alacaklılar kurulunu duruşmaya davet eder; diğer alacaklıları ise gerekli görürse davet eder.

• Kesin mühletin kaldırılmasıyla, mühletin alacaklılar bakımından sonuçları ve borçlunun tasarruf yetkisiyle ilgili sonuçları sona erer. Kesin mühletin doğurduğu diğer sonuçlar ileriye etkili olarak kalkar, takiplere, işlemlere devam edilir.
• Kesin mühletin kaldırılması kararına karşı kanun yoluna gidilebilir

3 – Konkordato Komiseri

• Kesin mühlet kararıyla, tecrübeli Türk vatandaşı asliye ticaret mahkemesi tarafından komiser olarak atanır. Atanan kabul ettiğinde görevi başlar. Komiserin görevi, istifa, azil veya mahkemenin konkordatoyu tasdiki ile sona erer.

Madde 290/1 – Dosyayı teslim alan komiser kesin mühlet içinde, konkordatonun tasdikine yönelik işlemleri tamamlayarak dosyayı raporuyla birlikte mahkemeye iade eder.

• Borçlu ile hizmet, vekalet ve diğer ilişkisi bulunanlar, hakim ve savcılar, tüzel kişiler komiser olarak atanamaz.
• Komiser bilirkişilik bölge kuruluna bildirilir. Bir kişi beşten fazla dosyada komiser olamaz.

Madde 290/5 – Komiserler, bilirkişilik bölge kurulları tarafından oluşturulan komiser listesinden seçilir. Listeye kayıt için Adalet Bakanlığı tarafından izin verilen kurumlardan alınacak eğitimin tamamlanmış olması zorunludur. Ayrıca, Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu, komiser olarak görevlendirilebilecek, yetkilendirilmiş bağımsız denetçileri liste hâlinde bilirkişilik bölge kurullarına bildirir. Listede görevlendirilecek komiser bulunmaması hâlinde liste dışından görevlendirme yapılır ve bu durum bölge kuruluna bildirilir. Bir kişi eş zamanlı olarak beşten fazla dosyada geçici komiser ve komiser olarak görev yapamaz. Komiserin sorumlulukları hakkında 227. maddenin dördüncü ve beşinci fıkrası hükümleri uygulanır.

• Komiser atama kararı çekişmesiz yargı kararı olup basit yargılama usulü ile verilir. Bu karara karşı istinafa gidilebilir.
• Borçlu, alacaklılar kurulu haklı nedenlerle ticaret mahkemesine başvurarak komiserin görevden alınmasını isteyebilir. Ayrıca komiserin işlemlerine karşı mahkemeye şikayet yoluna gidilebilir.

Madde 290/3 – Komiserin konkordatoya ilişkin işlemleri ile ilgili şikayetler, asliye ticaret mahkemesi tarafından kesin olarak karara bağlanır.

• Komiser, hukuki açıdan kusurundan doğan zararlardan sorumludur. Eylemleri bakımından kamu görevlisi sayılır.
• Yükümlülükleri
  • Yapmış olduğu bütün işlemlerde tutanak düzenlemek zorundadır.
  • Kendisi veya başkası hesabına hukuki işlem yapamaz, kesin hükümsüzdür.
  • Kendisinin, karı veya kocasının, nişanlısının yahut kan ve sıhri alt ve üst veya üçüncü derece dahil olmak üzere bu dereceye kadar olan kan ve kayın hısımlarının, kanuni temsilcisi veya vekili yahut müstahdemi bulunduğu bir şahsın, menfaati olan işleri göremez. Buna karşı asliye ticaret mahkemesine şikayet edilebilir.
  • Görevini kısmen veya tamamen başkasına devredemez, vekalet veremez. Kendi görev alanına işi diğer komisere bırakamaz.
  • Tüm konkordato ilgililerine karşı eşit işlem yapmak zorundadır. (Şikayet ile iptal)
  • Kurula ve talepte bulunan alacaklılara, konkordatonun seyri ve borçlunun mali durumu hakkında bilgi vermelidir. İltihak süresinin bitiminden itibaren en geç 7 GÜN içinde konkordatoya ilişkin bütün belgeleri, projenin kabul edilip edilmediğine ve tasdikin uygun olup olmadığına daire gerekçeli raporu mahkemeye tevdi eder.
  • Suç halinde, işlem yapılması için durumu yetkili makamlara bildirmelidir.
  • Sır saklama yükümlülüğü vardır.
• Görevleri
• Madde 290/2 – Borçlunun tasarruflarını denetlemek ve işlemlere katılmak. Ağır ihlallerde mahkemeye bildirmelidir.
• Borçlunun malvarlığı defterini tutmak. Borçlunun mevcudunu tespit için defteri tutar ve kıymet takdiri yapar. Rehinli malların takdirini ise alacaklıların incelemesine sunmak zorundadır. Kıymet takdiri kararı, alacaklılar toplantısından önce yazılı olarak rehinli alacaklılara ve borçluya bildirilir. İlgililer tebliğden itibaren 7 GÜN içinde gerekli masrafı karşılayarak ticaret mahkemesine itiraz edebilirler. Yeni kıymet takdiri ile eskisi arasında açık bir fark varsa, alacaklı, borçludan kıymet takdiri için yapmış olduğu masrafları isteyebilir.
• Madde 298- Komiser, görevlendirilmesini müteakip borçlunun mevcudunun bir defterini yapar ve malların kıymetlerini takdir eder. Borçlunun başka yerlerde malları varsa bu muamele o yer icra dairesi marifetiyle yaptırılabilir. Komiser rehinli malların kıymetinin takdirine ilişkin kararını alacaklıların incelemesine hazır bulundurur; kıymet takdiri kararı alacaklılar toplantısından önce yazılı olarak rehinli alacaklılara ve borçluya bildirilir. İlgililer, yedi gün içinde ve masrafını önceden vermek kaydıyla, mahkemeden rehinli malların kıymetini yeniden takdir etmesini isteyebilirler. Eğer yeni kıymet takdiri bir alacaklı tarafından istenmiş ve takdir edilen kıymet, kayda değer bir şekilde değişmişse alacaklı borçludan masraflarının ödenmesini talep edebilir. Rehinli taşınmaz malların bu madde kapsamındaki kıymet takdiri, 6/12/2012 tarihli ve 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu uyarınca gayrimenkul değerleme uzmanlığı lisansı ile yetkilendirilen kişilere yaptırılabilir.
• Madde 299 – İlan ile alacaklıları davet etmek. Projeyi müzakere için toplantıdan 15 GÜN önce ilan yapılır ve toplantıdan önceki 7 GÜN içinde belgeleri inceleyebilecekleri bildirilir.
• Madde 301 – Konkordato projesinin hazırlanması, alacakların bildirilmesi ve tahkiki tamamlandıktan sonra komiser, 288 inci madde uyarınca yapacağı yeni bir ilânla alacaklıları, konkordato projesini müzakere etmek üzere toplanmaya davet eder. Toplantı günü ilândan en az on beş gün sonra olmak zorundadır. İlanda alacaklıların, toplantıdan önceki yedi gün içinde belgeleri inceleyebilecekleri de bildirilir. Ayrıca, ilânın birer sureti adresi belli olan alacaklılara posta ile gönderilir.
• Kendisine bildirilen alacakları incelemek. Çekişmeli alacakların, geciktirici koşula bağlı veya vadesi belirsiz alacaklıların dikkate alınıp alınmayacağına mahkeme karar verir.
• Madde 300- Komiser, borçluyu iddia olunan alacaklar hakkında açıklamada bulunmaya davet eder. Komiser, alacakların varit olup olmadığı hakkında borçlunun defterleri ve belgeleri üzerinde gerekli incelemelerde bulunarak bunların neticesini 302. madde gereğince vereceği raporda belirtir.
• Mahkeme talebi üzerine ara raporlar düzenler.

4 – Alacaklılar Kurulu

• Asliye ticaret mahkemesi kesin mühlet kararıyla birlikte alacaklılar kurulu oluşturabilir. Bu konuda hakimin takdir yetkisi vardır. Kurulda kimlerin yer alacağını hakim belirler. Kurul 7 alacaklıyı geçmemek üzere tek sayıda olmalıdır. Kurulda farklı alacak sınıfından alacaklılar yer alacaktır. Komiserinde bu konuda görüşü alınır. Kurul, kesin mühlet içinde komiserin faaliyetlerine nezaret eder ve tavsiyelerde bulunur. Bütün alacaklıların hakkını eşit şekilde savunmalı, alacaklıların temsilcisi olarak borçludan bağımsız olmalı, koruma odaklı olmalıdır.

Madde 289/4 – Mahkemece, kesin mühlet kararıyla beraber veya kesin mühlet içinde uygun görülecek bir zamanda yedi alacaklıyı geçmemek, herhangi bir ücret takdir edilmemek ve tek sayıda olmak kaydıyla ayrıca bir alacaklılar kurulu oluşturulabilir. Bu durumda alacakları, hukuki nitelik itibarıyla birbirinden farklı olan alacaklı sınıfları ve varsa rehinli alacaklılar, alacaklılar kurulunda hakkaniyete uygun şekilde temsil edilir. Alacaklılar kurulu oluşturulurken komiserin de görüşü alınır. Alacaklılar kurulu her ay en az bir kere toplanır ve hazır bulunanların oy çokluğuyla karar alır. Komiser bu toplantıda hazır bulunarak alınan kararları toplantıya katılanların imzasını almak suretiyle tutanağa bağlar. Alacaklı sayısı, alacak miktarı ve alacakların çeşitliliği dikkate alınarak alacaklılar kurulunun zorunlu olarak oluşturulacağı hâller ile alacaklılar kuruluna ilişkin diğer hususlar Adalet Bakanlığınca yürürlüğe konulan yönetmelikte gösterilir.

• Kurul, komiseri yetersiz bulursa görevden alınmasını talep edebilir. Mahkeme borçluyu ve komiseri dinledikten sonra kesin kararını verir.

Madde 290/7 – Alacaklılar kurulu, komiserin faaliyetlerine nezaret eder; komisere tavsiyelerde bulunabilir ve kanunun öngördüğü hâllerde mahkemeye görüş bildirir. Alacaklılar kurulu komiserin faaliyetlerini yeterli bulmazsa, mahkemeden komiserin değiştirilmesini gerekçeli bir raporla isteyebilir. Mahkeme bu talep hakkında borçluyu ve komiseri dinledikten sonra kesin olarak karar verir.

• Kurul her ay en az 1 kez toplanır ve hazır bulunanların oy çokluğu ile kararlar alınır. Komiser toplantıda hazır bulunur ve imzalarını alarak tutanak tutar.
• En az üç alacaklı sınıfının bulunması kaydıyla, alacaklı sayısının 250’yi bulması veya alacak miktarının 125 milyon lirayı aşması halinde alacaklılar kurulu kurulması zorunludur. ( Yönetmelik )

5 – Alacaklılar Toplantısı

• Toplantının amacı, alacaklıları bilgilendirmek ve konkordatoya onay vermelerini sağlamaktır.

Madde 302/1- Komiser alacaklılar toplantısına başkanlık eder ve borçlunun durumu hakkında bir rapor verir.

• Toplantıya alacaklı olduğunu bildirenler ile bilançoda gösterilenler katılabilir. Alacağı resmi sicilde tespit edilenlerde katılabilmelidir.

Madde 302/2 – Borçlu da toplantıda bulunmak zorundadır. Toplantı katılanlar gerçekleştirilir. Komiser toplantı başkanıdır.

• Toplantı sonunda tutanak düzenlenir ve konkordatoyu kabul etmek isteyen alacaklılar ve komiser tutanağı imzalar. Konkordatoya muvafakat etmek isteyen alacaklılar, toplantıdan sonraki 7 GÜN boyunca kabul beyanını bildirebilirler. Toplantıda onay vermeyen biri daha sonra süresinde onay verebilir. Ancak toplantıda onay veren birisi daha sonra bu kabul onayından vazgeçerek konkordatoyu reddedemez.

Madde 302/7 – Konkordato projesinin müzakereleri sonucunda oluşturulan konkordato tutanağı, kabul ve ret oylarını içerecek şekilde derhal imza olunur. Toplantının bitimini takip eden yedi gün içinde gerçekleşen iltihaklar da kabul olunur.

• Sürenin bitiminden sonra komiser, konkordatonun kabul edilip edilmediğini ve tasdike uygun olup olmadığı konusunda gerekçeli raporla birlikte ticaret mahkemesine tevdi eder.
• Konkordatonun kabulü için alacaklı ve alacak çoğunluğu aranır.

Madde 302/3 – Alacak ve alacaklıların yarısı veya alacaklıların 1/4‘ü ve alacakların 2/3‘ü tarafından imzalanmışsa konkordato kabul edilmiş sayılır. Madde 302/4 – Oylamada sadece projeden etkilenen alacaklılar oy kullanabilir. Madde 206 birinci sıradaki alacaklılar ile borçlunun eşi, çocuğu ile kendisinin ve evlilik bağı ortadan kalkmış eşinin anası, babası ve kardeşi alacak ve alacaklı hesabında dikkate alınmazlar.

• İmtiyazlı alacaklı bu imtiyazdan feragat etmişse yine dikkate alınır. Rehinle temin edilmiş alacaklarda teminatsız kaldıkları kısım için hesaba katılırlar.

Madde 302/5 – Rehinle temin edilmiş olan alacaklar, 298. madde uyarınca takdir edilen kıymet sonucunda teminatsız kaldıkları kısım için hesaba katılırlar.

• 206. Madde birinci sıra alacaklar, devlet alacakları ve rehinli alacaklar konkordato hükümlerine tabi değildir.
• Konkordatoya kaydedilmiş rehinli alacaklar, kıymet takdirine göre, rehinle karşılanmayan alacak tutarı için çoğunluğun hesabında dikkate alınır. Bunun için konkordato borçlusu borçtan şahsen sorumlu olmalıdır. Şahsen sorumlu olunan alacak, üçüncü kişinin malı üzerindeki bir rehinle teminat altına alınmış ise rehinli alacağın tamamı hesaba katılır.
• Mühlet içinde komiserin izniyle akdedilmiş borçlar, adi konkordatoda konkordato şartlarına tabi değildir, malvarlığının terki suretiyle konkordatoda veya sonraki iflasta masa borcu olur.
• Komisere yazdırılan ancak borçlunun reddettiği alacaklar, nizalı alacaklar, taliki şarta bağlı alacakların ve belirsiz vadeli alacakların çoğunluk hesabında dikkate alınıp alınmayacağına mahkeme karar verir. Bunun için alacaklılar mahkemeye başvurmalıdır.

Madde 302/6 – Çekişmeli veya geciktirici koşula bağlı yahut belirli olmayan bir vadeye tabi alacakların hesaba katılıp katılmamasına ve ne oranda katılacağına mahkeme karar verir. Şu kadar ki bu iddialar hakkında ileride mahkemece verilecek hükümler saklıdır.

• Faiz alacağı konkordato çoğunluğunun hesabında dikkate alınır. (Mühlet kararına kadarki)
• Yabancı para alacakları mühlet kararı verilen tarihteki kur üzerinden Türk parası olarak dikkate alınır.