İçeriğe geç
Okul Seçim - Blog » Tercih Dönemi Bilgi Bankası » ÖSYS Nedir?

ÖSYS Nedir?

Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Sistemi (ÖSYS), Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) tarafından her yıl yapılan, Türkiye’deki ve bazı yabancı ülkelerdeki yükseköğretim kurumlarına öğrenci yerleştirmeye yönelik bir sınavdır. Öğrenciler, bu sınav sonucuna göre bir yükseköğretim programına yerleştirilirler.

ÖSYS Sisteminin Gelişimi

ÖSYS sisteminin gelişimi dönemin ihtiyaçları ve o dönemde uygulanan çözümlerin iyileştirilmesiyle geliştirilmiş ve son halini almıştır.

Kural Koyarak Öğrenci Kabulü Dönemi

1960’lı yıllara gelinceye kadar üniversiteler lise mezunlarının ancak bir kısmını kabul etmekteydi. Daha sonra artan başvurular ve üniversitelerdeki kısıtlı kontenjan sebebi ile fakülteler (üniversiteler) aşağıdaki yöntemler ile adayları kabul etmeye başladılar:

  • Başvuru sırasına göre ihtiyaç kadar adayı kabul etmek
  • Fakültede verilen eğitimin niteliğini dikkate alarak liselerin fen ya da edebiyat kolu mezunlarını kabul etmek
  • Başvuranları lise bitirme derecesine göre sıralayarak bu sıraya göre öğrenci almak

Lise mezunlarının artması ve lise dengi okullara da başvuru hakkının verilmesi sonucu yukarıda verilen seçme yöntemleri de kullanışsız hale gelmeye başladı.

Üniversitelerin Kendi Sınav Uygulamaları Dönemi

Daha sonra üniversiteler kendi beklentilerine yönelik sınavlar ile öğrencileri seçmeye başladı. Fakat öğrencilerin üniversitelerin hazırladığı sınava girmesi için şehir değiştirmesi gerekiyordu ki bazı sınavların aynı gün ve saatte olması da dezavantaj oluyordu. Bu durum adaylar tarafından oldukça şikayet edilen bir durumdu ve sonrasında bazı üniversiteler birlikte hareket etme yoluna gitmeyi tercih ederek ortak sınavlar hazırlayarak sorunu çözmeye çalışmışlardır.

ÜSYM Dönemi (1974 – 1980)

Aday sayısındaki artış, sınavlarda çok sorulu ve objektif testlerin hazırlanmasını, başvuru, puanlama, seçme ve yerleştirme, sonuçları bildirme gibi işlemlerde bilişim yöntem ve araçlarından yararlanılmasını gerektirmiştir. 1974 yılında, Üniversitelerarası Kurul, üniversiteye giriş sınavlarının tek merkezden yapılmasına karar vererek 19 Kasım 1974 tarihinde Üniversitelerarası Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezini (ÜSYM) kurmuştur. Üniversitelere öğrenci seçme ve yerleştirme işlemleri, 1981 yılına kadar bu merkez tarafından yürütülmüştür.

ÖSYM Dönemi (1981 ve Sonrası)

ÜSYM, 1981 yılında 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 10. ve 45. maddeleriyle Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) adı ile Yükseköğretim Kurulunun bir alt kuruluşu hâline dönüştürülmüştür.

Dünyada orta öğretimden yüksek öğretime geçişi organize eden bir çok kurum vardır. Ülkemizde de üniversiteye giriş sisteminde tarihsel süreç içinde değişiklikler ile sistem geliştirilmiş (ÖSS, YGS-LYS, YKS vb.) ve 2017 yılında üniversiteye giriş sistemi son halini almıştır.

Güncel sınav sistemi hakkında bilgi edinmek için tıklayınız.

ÖSS Sistemi (1981 – 2010)

Sınav, 1981 yılından itibaren iki basamaklı hale getirilmiştir. İlk basamağı Öğrenci Seçme Sınavı (ÖSS), ikinci basamağı ise Öğrenci Yerleştirme Sınavı (ÖYS) adını almıştır. 1982 yılından itibaren ortaöğretim kurumlarından adayların diploma notları alınarak, bu notlar Ortaöğretim Başarı Puanı (OBP) adı altında belli ağırlıklarla sınav puanlarına eklenmiş ve sınav puanları bu şekilde oluşturulmuştur.

1981 yılında uygulanmaya başlanan iki basamaklı ÖSS ve ÖYS sınav sistemi, daha sonra tek çatı altında toplanarak 1999 yılında tek basamaklı bir sınav sistemi olarak ÖSS adı altında birleştirilmiştir (ÖYS sınavı kaldırılmıştır). Fakat sadece sistemin adı ve şekli değişmiş olup sınavlarda sorulan soru tipleri ve müfredat değiştirilmemiştir.

ÖSS sisteminde sınav, Ortak Testler ( Türkçe, Sosyal Bilimler 1, Matematik 1, Fen Bilimleri 1) ve Alan Testleri (Edebiyat, Sosyal Bilimler 2, Matematik 2, Fen Bilimleri 2) olmak üzere iki bölümden oluşturulmuştur.

YGS ve LYS Sistemi (2010 – 2017)

2010 yılında sınav sistemi yeniden değiştirilmiş, YGS ve LYS adı altında iki aşamalı bir sisteme geçilmiştir.

Yükseköğretime Geçiş Sınavı (YGS); değişen sistemin 1. aşamasıdır. YGS’ye tüm adayların girmesi ise bir zorunluluk haline getirilmiştir. Bu sınavda alınan puanların, adayların nihai puanlarına %40 gibi bir etkisi olmuştur. YGS; Türkçe, Sosyal Bilimler, Temel Matematik ve Fen Bilimleri olmak üzere 4 bölümden oluşmuş, her bölümden 40 soru olmak üzere toplamda 160 soru sorulmuştur.

LYS’ye girmeye hak kazanabilmek için herhangi bir puan türünde 180 puanın geçilmesi gerekmiştir. YGS sonuçlarına göre baraj puanını geçebilen adaylar LYS’ye girme hakkı elde etmişlerdir. YGS sonuçlarına göre baraj puanını geçemeyen adaylar ise ikinci aşama olan LYS’ye girememişlerdir. Sınav sonuçları; YGS-1, YGS-2, YGS-3, YGS-4, YGS-5, YGS-6 olmak üzere 6 farklı puan türünden açıklanmıştır.

Lisans Yerleştirme Sınavı (LYS) ise; değişen sistemin 2. aşamasıdır. Bu sınav ile öğrencilerin açık öğretim dışındaki lisans programlarına yerleşmesinde esas olarak alınacak başarı puanları belirlenmiştir. LYS, Matematik, Geometri Sınavı (LYS 1), Fen Bilimleri Sınavı (Fizik, Kimya, Biyoloji) (LYS 2), Türk Dili ve Edebiyatı, Coğrafya 1 Sınavı (LYS 3), Sosyal Bilimler Sınavı (Tarih, Coğrafya 2, Felsefe grubu) (LYS 4), Yabancı Dil Sınavı (LYS 5) olmak üzere beş alanda ve genellikle haziran ayında iki hafta sonunda ve ayrı ayrı oturumlarda yapılmıştır.

İki aşama arasındaki fark ise; YGS yorum yeteneğini ölçen soruların ağırlıklı olduğu ve sınav kapsamının 9 ve 10. sınıf konularının oluşturduğu bir sınavken, LYS ise bilgi ağırlıklıdır ve daha çok 11 – 12. sınıf konularından oluşan bir sınavdır. Bu sınav sistemi 2017 yılında tekrar değiştirilmiştir.

YKS Sistemi (2017 ve Sonrası)

2017 yılından sonra ÖSYM’nin uyguladığı Yükseköğretim Kurumları Sınavı (YKS), 2 farklı sınav olmak üzere uygulanmaktadır. Bu sınavlar Temel Yeterlilik Testi (kısaca TYT) ve Alan Yeterlilik Testleri (AYT)’dir. İlk adım olarak TYT sınavına girilmiş ise AYT sınavına da girilir. 2022 öncesi TYT de belirli bir barajı geçme zorunluluğu vardır fakat 2022 sonrası bu baraj kaldırılmıştır ve tek koşul AYT ye girmiş olmaktır. Bu sınavlar her yıl yapılır ve TYT sonucu iki yıl geçerliyken AYT sonuçları sadece bir yıl (yapıldığı yıl) geçerlidir. Sınava girmenin herhangi bir sınırı yoktur. İlgili koşulları taşıyan her aday istediği kadar ÖSYS sınavlarına girebilir. ÖSYS’ye başvuru koşulları, değerlendirme sistemi ve diğer konular sınavdan önce her yıl yayımlanan “başvuru kılavuzunda ayrıntılı olarak ilan edilir.

📝 Tercih Dönemi Sözlüğü: Tercih döneminde karşınıza çıkacak terimler hakkında bilgi edinin.

ÖSYS sınavları ile ilgili duyuruları osym.gov.tr adresinden ulaşabilirsiniz. Aynı zamanda kayıt ve sınav sonuçlarını öğrenme işlemleri yine ÖSYM’nin resmi internet sitesinden yapılır.

0 0 votes
Article Rating
Subscribe
Bildir
guest

0 Yorum
Inline Feedbacks
View all comments