Mülkiyet Çeşitleri

Yayınlanma: 10 Mart 2020Son Güncellenme: 10 Temmuz 2021
Mülkiyet Çeşitleri

Konu Özeti

Paylı mülkiyet, bir mal üzerinde mülkiyet hakkının, paylı olarak birden fazla kimseye ait olmasıdır. Paylı mülkiyet kanundan doğabilir, idari makam veya mahkeme kararı ile oluşabilir veya tarafların hukuki işlemi ile meydana gelebilir. Paylı mülkiyette, oran belirtilmediği sürece paydaşların payı eşittir.

Bu konuda
  • Mülkiyet çeşitlerinden paylı mülkiyetin ne olduğunu
  • Paylı mülkiyetin oluşma şekillerini
  • Paylı mülkiyette paydaşların tasarruf haklarını
  • Paylı mülkiyetin sona erme nedenlerini
öğreneceksiniz.

PAYLI MÜLKİYET

  • Paylı mülkiyet, bir mal üzerinde mülkiyet hakkının, paylı olarak birden fazla kimseye ait olmasıdır.
    • Madde 688/1- Paylı mülkiyette birden çok kimse, maddî olarak bölünmüş olmayan bir şeyin tamamına belli paylarla maliktir.
  • Kanundan hareketle paylı mülkiyet aşağıdaki unsurlardan meydana gelir:
    • Paylı mülkiyete tabi şey bütün olarak tek bir mülkiyete konu olur.
    • Malın niteliği gereği parçalanıp mülkiyet bölünürse birden çok kişinin ayrı ayrı mülkiyeti söz konusudur.
    • Tek mülkiyet üzerinde bütün paydaşlar eşyanın her yerinde hak sahibidir.
    • Tek mülkiyetten, birden çok kişiden kaynaklanan paylı mülkiyet birliği söz konusudur.
    • Paylı mülkiyet birliği tüzel kişiliğe sahip değildir.
    • Birden çok kişi söz konusu tek mülkiyet üzerinde bir paylı mülkiyete sahiptir.
    • Paylı mülkiyet kanundan kaynaklanabilir veya bir hukuki işlem gereği, idari makam işlemi, mahkeme kararı ile doğabilir.
  • Kanundan Doğan Paylı Mülkiyet:
    • Madde 721- İki taşınmazı birbirinden ayırmaya yarayan duvar, parmaklık, çit gibi sınırlıklar, aksi ispat edilmedikçe, her iki komşunun paylı malı sayılır. İki taşınmazı birbirinden ayırmaya yarayan çit, duvar gibi sınırlar aksi ispat edilmedikçe her iki komşunun paylı mülkiyetindedir.
    • Madde 776- Birden çok kişinin taşınır malları önemli bir zarara uğratılmadan veya aşırı bir emek ve para harcanmadan ayrılmayacak şekilde birbiriyle birleşmiş veya karışmışsa o kişiler, yeni şey üzerinde kendi taşınırlarının birleşme veya karışma zamanındaki değerleri oranında paylı mülkiyete sahip olurlar.
    • Madde 222/2- Eşlerden hangisine ait olduğu ispat edilemeyen mallar onların paylı mülkiyetinde sayılır.
  • İdari Makam veya Mahkeme Kararı ile Paylı Mülkiyet:
    • Belediyelerce, fertlere paylı olarak dağıtılan taşınmazlar, sulh hakimi kararı ile tereke malların bir kısmı veya tamamı üzerinde paylı mülkiyete karar verilir.
  • Hukuki İşlem İle Paylı Mülkiyet:
    • Tek başına malik diğer kişilere payı devrederse veya birkaç kişi birlikte malı satın alarak kazanırlarsa hukuki işlem ile paylı mülkiyet kurulmuş olur. Paylı mülkiyet aslen veya devren kazanılabilir. Ancak elbirliği mülkiyetin doğmasına neden olacak bir işlemin olmaması gerekir.

Paylı Mülkiyette Paylar

  • Madde 688/2- Başka bir şekilde belirlenmedikçe, paylar eşit sayılır.
  • Oranlı bir pay söz konusu olabilir. Oran paylı mülkiyetin kurulmasına yol açan durumlarda belirtilebilir.
  • Paylı mülkiyete tabi taşınmazlarda kütükteki mülkiyet kaydı, tescile yol açan hukuki sebeple belirlenen pay oranını gösterir. Hukuki sebepten farklı bir oran gözüküyorsa veya oran yazılı değilse, sicilin düzeltilmesi dava edilebilir.
  • Pay oranı belirlenmemişse payların eşit olduğu kabul edilir.
  • Pay oranı, pay sahibinin yönetimde söz sahibi olmasını, karşılayacağı gideri, vergi ve sair yükümlülüklerin oranını tayin eder. Sözleşme ile bu hususlar paylarından bağımsız olarak da düzenlenebilir.
  • Paylı mülkiyetin sona ermesi halinde pay oranına göre paydaşın eline geçecek mal belirlenir.
  • Tapuya kayıtlı taşınmazlarda da mülkiyet kaydı pay oranını da gösterir. Ancak pay oranı hukuki sebepten farklı ise veya oran yazılı değilse sicilin düzeltilmesi davası açılabilir. Ayrıca pay oranının değiştirilmesi içinde resmi senet ile yeniden tescil yapılması gerekir

Pay Üzerinde Tasarruf

  • Madde 688/3- Paydaşlardan her biri kendi payı bakımından malik hak ve yükümlülüklerine sahip olur. Pay devredilebilir, rehnedilebilir ve alacaklılar tarafından haczettirilebilir.
  • Her bir paydaş kendi payı bakımından maliktir ve malik hak ve yükümlülüklerine sahiptir. Payını devredebilir, rehin edebilir veya alacaklıları tarafından payı haczettirilebilir. Pay miras olarak mirasçılara intikal edebilir. Payın tamamı veya bir kısmı devredilebilir. Ancak mülkiyetin devri dışındaki haklar payın tamamı üzerinde kurulmalıdır.
  • Pay üzerinde taşınmaz yükü veya intifa hakkı kurulabilir, ön alım, geri alım ve alım sözleşmeleri yapılabilir ve bunlar kütüğe şerh ettirilebilir. Ancak pay üzerinde irtifak hakkı kurulamaz, kira sözleşmesine konu olamaz ancak paylı mülkiyetli mal paydaşlardan birine kiralanabilir.
  • Paylı mülkiyete konu olan taşınmazın payının satışında, paydaşlar kanundan kaynaklanan bir ön alım hakkına sahiptir. ( Bu hak engellenebilir madde 731)
  • Paydaşların payının devrini kısıtlama konusunda paydaşların yapacağı sözleşmeler sadece tarafları bağlar.
  • Paylı mülkiyetin bir payı taşınmaza bağlı kılınmışsa artık taşınmazdan ayrı devredilemez ve taşınmaz devredilirken payda devredilir.
  • Paydaş payından feragat edebilir ancak bu feragat terkin değildir. Feragat ile pay diğer paydaşlar arasından paylaşılır.
  • Her paydaş kendi payı bakımından, mülkiyetin koruyucu yetkisinden kaynaklanan istihkak ve el atmanın önlenmesi davası açabilir. Davalar diğer paydaşlara veya üçüncü kişilere karşı açılabilir.
  • Bir zarar oluşmuşsa veya paydaşın payından yararlanması engellenmişse paydaş tazminat davası açabilir.
  • Paydaş diğer paydaşlara zilyetlik davası da açabilir. Ancak paylı malın fiili hakimiyetinin o paydaşa verildiğine dair anlaşma olmalıdır.
  • Payı yolsuz olarak tescil edilen paydaş kaydın düzeltilmesi davası da açabilir.
  • Ortak menfaat ile sağlanan korumada herhangi bir paydaşın başvuracağı tedbirlerden diğer paydaşlar da yararlanır.

Reklam

Paylı Mülkiyet Birliği ve İdaresi

  • Paydaşların paylı malla ilgili olarak yapacakları yararlanma, kullanma ve yönetim sözleşmelerinin geçerliliği oy birliği ile alacakları karara bağlanmıştır. Paydaşların anlaşması iki durumda paydaşın sahip olduğu hak ve yetkiler kaldırılamaz ve sınırlandırılamaz. Aksi takdirde geçersiz olacaktır.
    • Madde 689/1- Paydaşlar, kendi aralarında oy birliğiyle anlaşarak yararlanma, kullanma ve yönetime ilişkin konularda kanun hükümlerinden farklı bir düzenleme yapabilirler. Ancak, böyle bir anlaşmayla paydaşların aşağıdaki hak ve yetkileri kaldırılamaz ve sınırlandırılamaz:
    • Konusu eşyanın kullanılabilirliğinin ve değerinin korunması için zorunlu olan yönetim işlerini yapmak ve gerektiğinde mahkemeden buna ilişkin önlem alınmasını istemektir.
    • Eşyayı bir zarar tehlikesinde veya artmasından korumak için derhal alınması gereken önlemleri bütün paydaşlar hesabına olmak.
  • Anlaşma sonucu alınan kararlar paydaşlardan ziyade külli haleflerini ve daha sonra paydaş olan veya ayni hak kazananlar için bağlayıcıdır.
  • Taşınır mallarda mutlak geçerlidir. Taşınmazlarda ise şerh edilmesi durumunda sonradan gelenler için geçerlidir. Taşınmazlara ilişkin anlaşmalar imzalarının noterlikçe onaylanması koşuluyla paydaşlardan birinin başvurusu üzerine tapu kütüğüne şerh verilebilir.
    • Madde 689/2 – Taşınmazlarla ilgili anlaşmalar imzalarının noterlikçe onaylanması koşuluyla paydaşlardan birinin başvurusu üzerine tapu kütüğüne şerh verilebilir.
  • İmza onayı şerhin koşuludur. Bu yetki paydaşa kanunla veriliyorsa ayrıca şerh anlaşmasına gerek yoktur.
  • Çoğunluk aksine karar almadıkça, paydaşlardan her biri küçük onarımlar gibi olağan yönetim işlerinin icra etmeye yetkilidir. (tarımsal işler, acele gereken koruma önlem)
    • Madde 690/1-Paydaşlardan her biri olağan yönetim işlerini yapmaya, özellikle küçük onarımları yaptırmaya ve tarımsal işleri yürütmeye yetkilidir.
  • Paydaşlar yönetim işleri yapmaya yetkili ise de mecbur değildir.
  • Paydaşlar zorunlu ve ivedi işlere ilişkin hükümler saklı kalmak kaydıyla paydaş sayısının çoğunluğu ile olağan işlerin görülmesindeki yetkiyle ilgili farklı düzenleme kabul edebilirler.
    • Madde 690/2 –Zorunlu ve ivedi işlerin yapılmasına ilişkin kanun hükümleri saklı kalmak kaydıyla, paydaşların çoğunlukla alacağı kararla olağan yönetim işlerinde yetkiyle ilgili farklı düzenleme getirilebilir.
  • Olağan yönetim işi hukuki işlem yapmayı gerektiriyorsa, paydaş diğer paydaşları temsile yetkisi olduğu kabul edilmelidir. Üçüncü kişinin bunu (olağan yönetim işinin sınırlandırılması, kaldırılması) bildiği ölçüde ona karşı ileri sürülebilir.
  • Paylı malın özgülendiği amacın değiştirilmesi ( bağın tarlaya çevrilmesi tarlanın inşaata açılması, korumanın ve olağan yönetim işini aşan yapı işleri) gibi olağanüstü yönetim işleri paylı malın devri veya üzerindeki sınırlı ayni hak kurma gibi tasarruf işlemlerinde paydaşların oy birliği aranır.
    • Madde 692/1 -Paylı malın özgülendiği amacın değiştirilmesi, korumanın veya olağan şekilde kullanmanın gerekli kıldığı ölçüyü aşan yapı işlerine girişilmesi veya paylı malın tamamı üzerinde tasarruf işlemlerinin yapılması, oy birliğiyle aksi kararlaştırılmış olmadıkça, bütün paydaşların kabulüne bağlıdır.
  • Önemli yönetim işleri için pay ve paydaş çoğunluğuyla karar verilmelidir. Olağan yönetim sınırını aşan ve paylı malın değerinin, elverişliliğinin korunması için gerekli bakım, onarım ve yapı işlerinde de aynı çoğunluk aranır.
    • Madde 691/1- İşletme usulünün veya tarım türünün değiştirilmesi, adî kiraya veya ürün kirasına ilişkin sözleşmelerin yapılması veya feshi, toprağın ıslahı gibi önemli yönetim işleri için pay ve paydaş çoğunluğuyla karar verilmesi gerekir.
  • Çift çoğunlukla karar alınmalıdır.
  • A: 3/8 B:2/8 C:1/8 D:1/8 E:1/8    
    • A ve B : pay çoğunluğu var paydaş çoğunluğu yok
    • C, D ve E : pay çoğunluğu yok paydaş çoğunluğu var
    • A, C ve D : pay ve paydaş çoğunluğu vardır.
  • Paydaşların çoğunluğu ve bunların payların çoğunluğunun bütün payların yarısından fazla olması gerekir.
  • Sadece iki paydaş varsa oy birliği şarttır.
  • Çoğunluk sağlanamazsa mahkemeye başvurulur. Hakim hakkaniyete göre karar vermelidir. Gerekirse paydaşlardan birini veya dışarıdan birini kayyım olarak atayabilir.
    • Madde 691/3 – Pay ve paydaşların eşitliği hâlinde hâkim, paydaşlardan birinin istemi üzerine bütün paydaşların menfaatini gözeterek hakkaniyete uygun bir karar verir; gerekli gördüğü işlerin yapılması için paydaşlar arasından veya dışarıdan bir kayyım atayabilir.
  • Paylı malın tamamı veya bir kısmı üzerinde adi kira veya ürün kirasına ilişkin sözleşme yapılması da önemli yönetim işidir. Fakat paydaşlar, paylı malı her birinin kendisine özgülenen kısmı kiraya vermesinin olağan yönetim işlerinden sayılması düşünülebilir. Bunun için çoğunlukla alınan bir kararla paydaşlara bu yolda bir yetki verilmiş olmasına bağlıdır.
  • Çoğunluk bulunmadan paydaş malın tamamı veya kısmi kiraya verilmişse diğer paydaşlar bu sözleşme ile bağlı değildir. Şayet tüm paydaşlar adına yapılmışsa temsil veya vekaletsiz iş görme hükümleri uygulanır. Paydaş sözleşmeyi kendi namına yapmışsa diğer paydaşlar bu duruma engel olursa paydaş, sözleşmenin gereği gibi ifa edememe hükümlerine tabi olur.
  • Mevcut kira sözleşmesinin feshi de önemli yönetim işidir.
  • Olağan yönetim sınırını aşan bakım, onarım ve yapı işleri için malın elverişliliğinin, mevcut hakinin korunması için gereklilik aranır. Aksi halde sadece faydalı veya zevk içinse oy birliği aranır.
    • Madde 691/2 –Olağan yönetim sınırlarını aşan ve paylı malın değerinin veya yarar sağlamaya elverişliliğinin korunması için gerekli bakım, onarım ve yapı işlerinde de aynı çoğunluk aranır.

Paydaşların Malın Bütünü Bakımından Yetkileri

  • Yönetime Katılma: Olağan yönetim işlerinde yetki durumunda söz edildi.
  • Paylı Malı Kullanma ve Ondan Yararlanma Yetkisi: Her paydaş, diğer paydaşların yararları ile bağdaşmamak üzere paylı maldan yararlanabilir ve onu kullanabilir.
    • Madde 693/1- Paydaşlardan her biri, diğerlerinin hakları ile bağdaştığı ölçüde paylı maldan yararlanabilir ve onu kullanabilir.
  • Ürünler paydaşlar arasında, payları oranında aynen bölüştürülür. Oy birliği ile yapacakları anlaşma ile yararlanma düzenini değiştirebilirler.
  • Paydaş malı diğer paydaşların kullanma hakları ile bağdaşacak şekilde, istediği gibi ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde kullanma yetkisi vardır.
  • Paydaş bağımsız olarak paylı malı sınırsız olarak kullanma imkanına sahip olduğu durumlarda, paydaşın malı kullanması sınırlamaya bağlı değildir. Böyle bir imkana sahip olmadığı hallerde her paydaşın kullanma yetkisinin ölçüsü, diğer paydaşların haklarına saldırı olmamasıdır.
  • Paydaşlar malı kullanma tarzını oy birliği ile kabul edecekleri anlaşma ile düzenleyebilirler. Anlaşma, külli- cüzi halfleri, sonradan paydaş veya ayni hak kazananları da bağlar. Taşınmazlarda noterce imzanın onaylanması ile tapuya şerh ile daha sonradan katılan paydaşlar için de bağlayıcı olacağı kabul edilmiştir.
    • Madde 695-Yararlanma, kullanma ve yönetime ilişkin konularda paydaşların yaptıkları düzenleme ve aldıkları kararlar ile mahkemece verilen kararlar, sonradan paydaş olan veya pay üzerinde aynî hak kazanan kimseleri de bağlar.Taşınmazlarda yararlanma, kullanma ve yönetime ilişkin kararların sonradan paydaş olan veya pay üzerinde aynî hak kazananları bağlaması için, bunların tapu kütüğüne şerh edilmesi gerekir.
  • Anlaşma yoksa, uyuşmazlık halinde kullanma- yararlanma şeklini hakim belirler. Hakim pay oranlarını da göz önünde tutar. Karar paydaşları, halefleri, sonradan paydaş olanları, ayni hak kazananları bağlar.
    • Madde 693/2 –Uyuşmazlık hâlinde yararlanma ve kullanma şeklini hâkim belirler. Bu belirleme, paylı malın kullanılmasının zaman veya yer itibarıyla paydaşlar arasında bölünmesi biçiminde de olabilir.
  • Malın Tamamını Kapsayan Tasarruf Yetkileri:Paydaşların, malın tamamı üzerinde tasarruf işlemi yapma yetkisi yoktur. Devir, rehin, sınırlı ayni hakla yükümlü kılınması için tüm paydaşların rızası şarttır.
  • Pay üzerinde taşınmaz yükü veya taşınmaz rehni varsa tekrar kayıtlayamazlar. Paydaşlar, oy birliği ile bir paydaşa malın tamamı için tasarruf yetkisi verirse, bu yetki temsil yetkisidir.
    • Madde 692/2 – Paylar üzerinde taşınmaz rehni veya taşınmaz yükü kurulmuşsa, paydaşlar malın tamamını benzer haklarla kayıtlayamazlar.
  • Ortak Menfaatleri Koruma:Her paydaş kendi için başvuracağı koruma önlemi niteliği gereği bölünemeyen ortak menfaati içeriyorsa diğer paydaşlar da bundan yararlanır.
    • Madde 693/3 –Paydaşlardan her biri, bölünemeyen ortak menfaatlerin korunmasını diğer paydaşları temsilen sağlayabilir.
  • Paylı taşınmazda, yolsuz olarak tescil edilen geçit irtifakının terkinini bir paydaş dava edip kazanırsa bundan tüm paydaşlar yararlanır. Davayı kaybederse diğer paydaşları bağlamaz. Davacı paydaşı kendilerini temsil etmiş değildir. Paylı malın bütünü için açılan dava tüm paydaşlara yöneltilmeli.

Paydaşların Giderlere ve Yükümlülüklere Katılması

  • Gider ne tarzda ödenmiş olursa olsun, kanuna uygun şekilde yapılmış veya doğmuş olmak şartıyla paydaşı payları oranında gider payını ödemekle yükümlü kılmış, ayrıca payına düşenden fazlasını ödemiş olan paydaş diğer paydaşlara pay oranında sorumludur. Payından fazla ödeyen paydaşlar müteselsilen değil, payları oranında sorumludur. Payını ödemeyen veya aciz, iflas haline düşen paydaşın gider payı, diğerlerinden tahsil edilemez.
    • Madde 694- Paylı mülkiyetten doğan veya paylı malı ilgilendiren yönetim giderleri, vergiler ve diğer yükümlülükler, aksine bir hüküm bulunmadıkça, paydaşlar tarafından payları oranında karşılanır.Payına düşenden fazlasını ödemiş bulunan paydaş, diğerlerine payları oranında rücu edebilir.
  • Onarım için ödenecek para, elektrik gideri, kapıcı aylığı gibi kişisel olarak her paydaşa tahakkuk ettirenler dışında paylı mala ait vergi ve diğer kamu hukuku yükümlülükleri için her paydaşa payı oranında gider payı düşer. Bu borç, kanundan doğan paya bağlı bir borç olup her paydaş, paylı malik olarak bulunduğu devreye ait masraflara katılmaya mecburdur.
  • Gider kanuna uygun değilse bir karar da alınmadan paydaşlar büyük bir narım yaptırmışsa yaptığı giderleri diğerlerinden talep edemez. Ancak vekaletsiz iş görme veya sebepsiz zenginleşme hükümlerine dayanabilir.
  • Katılma oranı bakımından yapılmış anlaşma söz konusu ise bu anlaşma yönetime ilişkin olduğu için paydaşları külli- cuzi haleflerine sonradan katılan paydaş veya sınırlı ayni hak kazanan kimseleri de bağlar.
  • Taşınmazda ise ancak terk edilmişse sonradan paydaştan veya sınırlı ayni hak sahibini de bağlar.

Paylı Mülkiyetin Sona Ermesi

  • Paylı mülkiyeti sona eren, paylı mülkiyet birliğinden de çıkmış olur. Mal üzerinde paylı mülkiyet tüm paydaşlar için sona ermişse paylı mülkiyet birliği ortadan kalkmıştır.
  • a. Paylı mülkiyetin bir veya birkaç paydaş için sona ermesi: Payın devri hususuyla pay üzerinde tasarruf mümkün olduğundan payın devri yoluyla paydaş bakımından mülkiyet sona erer. Yapılan devir işlemi geçerlilik şartlarına uymuş olmalıdır.
  • b.Bir paydaşın mahkeme kararı ile paydaşlıktan çıkarılması:(m. 696)
  • Hakim çıkarmayı haklı görürse mal eğer ayrılmaya olanaklıysa bu ayırmayı yaparak ayrılan parçanın paydaşa özgülenmesine karar verilir.
  • Aynen ayrılmasına olanak yoksa maldaki payın dava tarihindeki değeri ile kendilerine paydaşlara devrini işlemesini paydaşı işlemi ile beraber ileri sürmelidir.
  • Hükmün uygulanması için paydaşın kusurlu olması aranmaz. Çıkarma şartlarının oluşup oluşmadığı hakimin takdirindedir.
  • Davranış, ağır yükümlülük ve ortaklığın devamı için tehlike arz ediyorsa bu karar verilmelidir.
  • Pay üzerinde intifa, sınırlı ayni hak ya da şerh edilmiş kişisel hak söz konusuysa bunlar hakkında da kıyas yoluyla bu hüküm uygulanabilir.
  • c. Terkin: Terk işlemi oybirliği ile yapılmadığı için terkinin bağlayıcı olmayacağı şekilde görüş vardır. Payı hukuki niteliğine aykırıdır. Paydaşlardan birinin payını terk ettiği halde diğer paydaşların haklarını payları oranında terk edilen pay kadar büyüdüğü kabul edilmektedir.
  • d. Paylı mülkiyetin bütün paydaşları için sona ermesi – taksim: Paylı mal deviredilirse veya terk edilirse paylı mülkiyet sona erer. Devir ve tasarruf işlemidir, oy birliği gerekir.
  • Paylı malın yok olması, kamulaştırma, cebri icra ile satış da böyledir.
  • İyiniyetli üçüncü kişinin paylaştıkça veya zamanaşımı ile malın mülkiyetini kazanmasında da paylı mülkiyet sona erer.
  • Paylaşma İsteme Hakkı
    • Paydaşlara tanına yenilik doğuran haktır.
    • Hak paya bağlıdır.
    • Dava veya dava dışı tüm paydaşlara yöneltilmelidir.
    • Bir paydaş bu hakkını kullanırsa bütün paydaşlar paylaşmayı yerine getirme borcu altına girer.
    • Hakkın kullanılması böylece paylaşma yapma borcu doğurur.
  • Paylaşma İsteme Hakkının Sınırları
    • Paylı mal sürekli olarak özgülenmişse paylaşma istenemez.
    • Görüş, sürekli amaca özgülenme paylı maldan yararlanma konusunda paydaşlar arasında sürekliliği sağlanmış amaç birliğidir.
    • Ortak malın mülkiyetini paydaşlara ait diğer malların mülkiyetine bağlanmış olması paylı mülkiyetin eşyaya bağlı paylı mülkiyet olması ile mümkündür.
    • Şartlar oluşmamışsa paydaşların kararı ile veya sözleşme ile sürekli amaca özgülenme söz konusu olamaz.
    • Görüş, paydaşlar arasında sürekli ve ortak ekonomik menfaate yönelik tahsis sürekli amaca özgülenme bakımından yeterlidir.
    • Paydaşlar sözleşme ile paylaşma isteme hakkının kullanılması 10 yıl için kaldırmış olabilir. On yılın sonunda tekrar sözleşme yapılması mümkündür veya paydaşlar rıza göstermeyip paylaşmada isteyebilir.
    • Sözleşmeye rağmen önemli sebep varsa paylaşma istenebilir.
    • Taşınmaz dışındaki paylı malda şekil serbestisi geçerlidir. Taşınmazlarda ise resmi şekil aranır.
    • Tapuya şerh edilirse sonradan paydaşlar veya sınırlı ayni hak sahipleri de uymak zorundadır.
    • Sınırlama olmasa bile paylaşma uygun olmayan zamanda istenemez. Uygun zaman, olağanüstü sebep sonucu paylaşmanın zararlı olacağı zamandır. Zararın uygunluğu dürüstlük kuralına göre belirlenmelidir.  Hakkın böyle bir zamanda kullanılması geçerli sayılmamak veya paylaşma davası açılmışsa reddedilmesi gerekir. Davanın görülüğü kararın icra edilmeyeceği de tartışmalıdır.
    • KMK Madde 7: Kat mülkiyetine veya kat irtifakına tabi taşınmazlarda istenemez.
  • Paylaşmanı Yapılışı:
    • Rızai Paylaşma: Paydaşın geçerli bir paylaşma istemi ile paylaşma borcu dışında borç rızaen yerine getirilirse ve mülkiyet sona ererse söz konusudur.
    • Aynen Paylaşma: Taraflar paylaşmayı malı parçalara ayırarak yapması.
    • Bedelin Bölüşülmesi: Bedelini paylaşmak üzere malı pazarlık suretiyle veya artırma ile içlerinden veya üçüncü kişiye satılmasıdır.
    • Bu durumda paylaşma taksim veya paylaşma sözleşmesi ile anılan sözleşme yapılmış olup geçerlilik koşulları da paylı mülkiyet taşınır ve taşınmaz resmi şekle göre değişecektir.
    • Kazai Paylaşma: Paydaş paylaşmaya yanaşmaz veya paylaşma tarzına onay vermezse paylaşımın mahkeme tarafından yapılmalıdır. Dava eda davasıdır ve sulh hukuk mahkemesinde görülür.
    • Hakim davada aynen bölünme mümkünse malı yanen bölerek aynen bölerek paylaştırılmasına karar verecektir.
    • Aynen bölünme mümkün değilse veya hakim tarafından duruma uygun görülmezse, malın önemli bir değer kaybına uğramadan bölünme imkanı yoksa açık artırma ile satışına karar verir.
    • Satışın paydaşlar arasında artırma ile satmak için paydaşların hepsinin rızası gerekir. Böyle olmazsa mevcutsa hakim pazarlık ile satışa izin veremez.
    • Mal paylaştırılıncaya kadar veya mal satılıp mülkiyet devredilinceye kadar paylı mülkiyet sona ermez.
    • Paydaşlardan birinin pay üzerinde intifa hakkı mevcutsa diğer paydaşlar da bu intifa hakkının kuruluşunun tebliğinden itibaren 3 ay içinde paylaşma talebinde bulunursa satış yolu ile yapılacak paylaşmada pay üzerinde intifa hakkı bulunmaksızın satışın yapılmasına ve intifak hakkı söz konusu paya düşen bedeli üzerinden devam etmesi kabul edilir. Üç aydan sonra yapılacak paylaşma işleminden intifa hakkı etkilenmez.
    • Taşınmazın paylaşılmasına ilişkin karar gereğince taşınmaz parsellere ayrılıp tapu kütüğünde ayrı sayfalara kaydedilmedikçe parçaları hukuki varlığı yoktur. Hukuken bağımsız varlığı olmayan parçalar üzerinde mahkeme ilamı ile mülkiyet kazandırma mümkün olmaz.
    • Bölme işleminin hallerde durum ve koşullara uygun görüleceğini hakim belirler.
    • Paylı malın paylara göre bölünmesi için önemli bir değer azalması yani bütününe göre değerinden çok düşük olması buna örnek şekil eder.
    • Paylı malın paylara göre bölünmesi ve parçaların değerinin pay oranına uymaması halinde kanun eksik parçalara para eklenmesi ile denkliğin sağlanacağını kabul etmiştir. Hakim bazı paydaşlara para bazılarına da madden parça verilmesine karar veremez. Aynen paylaştırma ancak malın değer farkı bulunsa bile paylara uygun sayıda aynı vasıfta parçalara ayrılmasını zorunlu kılar. Bölünme veya para eklemesi ile paylar belirlenince payların özgülenmeleri öncelikle paydaşların rızasına bağlıdır. Paydaşlar özgülenmede anlaşamazsa Yargıtay kura çekilmek suretiyle özgülenmenin yapılmasını kabul eder.
    • Satış yoluna başvurulmuşsa elde edilen bedel bölüştürülür. Paranın nasıl bölüştürüleceği mahkeme kararında belirtilmelidir.
Benzer İçerikler
Tüzel Kişiler
Medeni Hukuk

Tüzel Kişiler

Kişiler Hukuku kitabının ikinci başlığı altında Tüzel Kişiler düzenlenmiştir. Tüzel kişiler ortak bi...

İçeriğe Git>
Tasfiye İşlemi ve Alacaklılar Toplantısı
İcra İflas Hukuku

Tasfiye İşlemi ve Alacaklılar Toplantısı

İflas masasının oluşmasından sonra gerekli işlemler yapılarak malların tespiti ve muhafazası sağlanı...

İçeriğe Git>
Taşınmaz Mülkiyetinin Kazanılması
Medeni Hukuk

Taşınmaz Mülkiyetinin Kazanılması

Taşınmaz mülkiyetinin kazanımı çeşitli yollarla gerçekleşebilir. Aslen kazanma, devren kazanma, tesc...

İçeriğe Git>
Tasarrufun İptali – İcra Suçları
İcra İflas Hukuku

Tasarrufun İptali – İcra Suçları

Cebri icra hukuku kapsamında önemli bir yer tutan tasarrufun iptali ve icra suçları aynı yazıda ele...

İçeriğe Git>
Kayıtların Hükmü
Medeni Hukuk

Kayıtların Hükmü

Sicile kayıt düşülebilen hususlarda bu kayıtların olumlu veya olumsuz hükmü vardır. Özellikle üçüncü...

İçeriğe Git>
İflas Organları ve İflasa Tabi Olanlar
İcra İflas Hukuku

İflas Organları ve İflasa Tabi Olanlar

İflas hukukuna yönelik olarak genel özelliklerin bahsedildiği yazımızda iflasa tabi olanlar, iflas i...

İçeriğe Git>
Copyright © 2023 Bikifi
Instagram Logo
Twitter Logo
Facebook Logo