Haciz İşlemi

Yayınlanma: 02 Şubat 2019Son Güncellenme: 06 Temmuz 2021
Haciz İşlemi

Konu Özeti

Takibin kesinleşmesinden sonra haciz aşamasına geçilir. Ancak burada borçlunun her malı haczedilemez. Hacze kabil mallar, kısmen hacze kabil mallar ve haczedilemeyecek mallar ayrıntılı olarak belirtilmiştir.

Bu konuda
  • Hacze kabil malların neler olduğunu
  • Kısmen hacze kabil mallar ile haczedilemeyecek malların neler olduğunu
  • Haczin yapılmasını
öğreneceksiniz.

Haciz

  • Takibin kesinleşmesinden sonraki aşama hacizdir.
  • Borçlunun takibin kesinleşmesine rağmen borcunu ödememesi durumunda haciz işlemine başlanır.
  • Haciz, para alacaklarının ödenmesini sağlamak için borçluya ait mal ve haklara icra dairesi tarafından hukuken el konulmasıdır.
  • Kesin haciz doğrudan borcun ödenmesini sağlamaya yöneliktir. Geçici haciz ile ihtiyati hacizde ise doğrudan borcun ödenmesi amaçlanmaz. Tamamlama haczi ile ilave haciz ise eksik kalan kesin haczin tamamlanmasını sağlar.
  • Takip kesinleştikten sonra alacaklının talebi ile haciz uygulanmaya başlanır. İcra dairesi kendiliğinden haciz yapamaz.
  • Vekilde haciz talep edebilir. Vekil, haczin kaldırılmasını ise sadece özel yetkisi varsa isteyebilir.
  • Alacaklı, yazılı veya tutanağa geçirilmek üzere sözlü olarak daireden haciz talep edip gerekli giderleri ödemelidir.
  • Haczin talep edilmesi için mal beyanının gerçekleşmiş olması gerekmez.
  • Haciz ödeme emrinin tebliğinden itibaren 1 YIL içinde istenmelidir.
  • İtirazın kaldırılması, iptal davası veya taksit sözleşmesinde geçen süreler 1 yıllık süre hesabında dikkate alınmaz.
  • Alacaklı süreyi geçirir veya süre içinde haczi geri alır ve 1 yıllık sürede yenilemezse dosya işlemden kaldırılır.
  • Zamanaşımı süresi içinde dosya yenilenebilir. Ancak zamanaşımı süresi dolduktan sonra takip yenilenirse, borçlu zamanaşımını ileri sürüp takibin ertelenmesini isteyebilir.
  • Yenileme talebi borçluya tebliğ edilir. İlamsız takiplerde yenileme üzerine, yeniden harç alınır ve borçlu haksız olsa bile tekrar bunlar borçluya yüklenmez.
    • Madde 78 – Ödeme emrindeki müddet geçtikten ve borçlu itiraz etmiş ise itirazı kaldırıldıktan sonra mal beyanını beklemeksizin alacaklı haciz konmasını isteyebilir. Ancak, alacaklı dilerse haciz talebinde bulunmaksızın Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi üzerinden, bu sisteme entegre bilişim sistemleri vasıtasıyla borçlunun mal, hak veya alacağı olup olmadığını sorgulayabilir. Sorgulama sonunda sistem mal, hak veya alacağın mahiyeti ve detayı hakkında bilgi veremez; sadece mal, hak veya alacağın genel olarak olup olmadığı konusunda bilgi verebilir. Borçlunun mal, hak veya alacağının varlığının tespiti hâlinde Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi üzerinden de haciz talep edilebilir.
    • Haciz istemek hakkı, ödeme emrinin tebliği tarihinden itibaren bir sene geçmekle düşer. İtiraz veya dava halinde bunların vukuundan hükmün katileşmesine kadar veya alacaklıyla borçlunun icra dairesinde taksit sözleşmeleri yapmaları halinde taksit sözleşmesinin ihlaline kadar geçen zaman hesaba katılmaz.
    • Alacaklı isterse, haciz talebinin vukuuna dair bir vesika verilir. Bu vesika hiç bir harç ve resme tabi değildir.
    • Haciz talebi kanuni müddet içinde yapılmaz veya geri alındıktan sonra bu müddet içinde yenilenmezse dosya muameleden kaldırılır. Yeniden haciz istemek, alacaklı tarafından vuku bulan yenileme talebinin borçluya tebliğine mütevakkıftır. İlama müstenit olmayan takiplerde yenileme talebi üzerine yeniden harç alınır. Yenileme masraf ve harçları borçluya tahmil edilmez.

Haczin Yapılması

  • Hacizde yetkili icra dairesi, takibin yapıldığı yer icra dairesidir. Yetkili icra dairesi sadece kendi bölgesindeki malları haczedebilir. Kendi bölgesi dışındaki mallar için diğer icra dairelerinden istinabe talep eder.
  • İstinabe talep edilen icra dairesi malları haczeder ve hacze ilişkin şikayetlerde bu icra dairesinin bağlı olduğu icra mahkemesine yapılır.
  • Alacak ve ücretlerin haczinde ise doğrudan yetkili daire kendi çevresinde olmasa dahi yazı ile haczi yapar.  Resmi sicile kayıtlı malların haczi de kayda işlenerek yapılır.
  • İcra dairesi haciz talebinden itibaren 3 GÜN içinde haciz gerçekleştirilir. Geç yapılsa da yapılan haciz geçerli olur. İcra memurunun kusuru varsa Devletin sorumluluğu yoluna gidilebilir.
    • Madde 79 – İcra dairesi talepten nihayet üç gün içinde haczi yapar. Haczolunacak mallar başka yerde ise haciz yapılmasını malların bulunduğu yerin icra dairesine hemen yazar. Bu halde hacizle ilgili şikayetler, istinabe olunan icra dairesinin tabi bulunduğu icra mahkemesince çözümlenir. Resmî sicile kayıtlı malların haczi, takibin yapıldığı icra dairesince, kaydına işletilmek suretiyle doğrudan da yapılabilir.
  • Haciz müdür, yardımcısı veya katip tarafından da yapılabilir.
  • Borçlu haczin yapıldığı yerde bulunuyorsa, haciz huzurunda yapılır, bulunması mümkün durumda ise hemen çağırılır, bulunmuyorsa haciz yokluğunda da yapılabilir.
  • Haczin önceden borçluya bildirimi gerekli değilken, alacaklıya bildirimi uygundur.
  • Borçlu haciz esnasında borcunu öderse haciz yapılmaz. Bunu dışında borçlu haczin yapılmasına engel olamaz.
  • İcra müdürünün takdiri ile malın haczedilip haczedilmeyeceğine karar verilir. Hacze kabil mallar haczedilir ve kıymet takdiri yapılır. Gerekirse bilirkişiye de başvurulur.
  • Kıymet takdirine göre sadece borcu karşılayan mallar haczedilir.
  • Borçlu talep halinde kilitli yerleri açmaya, malları göstermeye mecburdur. İcra müdürü gerekirse zor kullanabilir. Kolluk kuvvetleri yazılı talep olursa icra memuruna yardım etmek zorundadır. Cüzdan, para, banka kartlarına da el konulur.
    • Madde 80 – İcra memuru haczi kendi yapabileceği gibi yardımcı veya katiplerinden birine de yaptırabilir.
    • Borçlu haciz sırasında malın bulunduğu yerde bulunmaz ve hemen bulundurulması mümkün olmazsa haciz, gıyabında yapılır.
    • Talep vukuunda borçlu kilitli yerleri ve dolapları açmaya vesaire eşyayı göstermeye mecburdur. Bu yerler icabında zorla açtırılır.
    • Haczi yapan memur, borçlunun üzerinde para, kıymetli evrak, altın veya gümüş veya diğer kıymetli şeyleri sakladığını anlar ve borçlu bunları vermekten kaçınırsa, borçlunun şahsına karşı kuvvet istimal edilebilir.
  • Haczi kabil hiç mal bulunmaz ise tutulan tutanak kesin aciz belgesi, mallar alacağı ve gideri karşılamazsa tutanak geçici aczi belgesi niteliği taşır.
  • Haciz tutanağı ispat vasıtasıdır.
  • Tutanağın bir örneğinin taraflara tebliği zorunlu olmamakla birlikte icra dairesi alacaklı ve borçluya tutanağı incelemeleri için vereceği üç günlük süreyi davetiye ile bildirir. (103 Davetiyesi)
  • Davetiye gönderilmese dahi haciz geçerlidir. Ancak alacaklı ve borçlu için süreler bu davetiye ile başlayacaktır. Alacaklı davetiye almadan da satış isteyebilir ancak borçlu davetiye almadan satış yapılamaz.
    • Madde 81 – Zor kullanma hususunda bütün zabıta memurları icra memurunun yazılı müracaatı üzerine kendisine muavenet ve emirlerini ifa etmekle mükelleftirler.
    • Köylerde haczi yapan memurun emirlerini muhtarlar da ifaya mecburdurlar.

Haczedilemeyen Mallar ve Haklar

  • Haczedilemeyen mal ve haklar kanunun 82. maddesinde haczedilemeyen mal ve haklar ile 83. maddede kısmen haczedilemeyen mallar olarak belirtilmiştir.
  • Haczedilmeyen mal ve haklar maddi hukuktan kaynaklanır.
  • Maddi hukuka göre başkasına devri yasak olan mal ve haklar haczedilemez.
  • İntifa hakkı, teminat mektubu, önalım hakkı, aile yurdu ve eklentileri haczedilemez. Parasal değeri olmayan şeyler haczedilmez.
  • Yetişmemiş mahsullerin haczi yetişmeden en az 2 ay önce yapılabilir.
  • Haczedilemezlik hem cüzi hem de külli icrada söz konusudur. İcra hukuk ailenin varlığının yok olmaması için bir kısım malların haczini yasaklamış veya kısıtlamıştır.
  • Ayrıca insan onuru ile bağdaşmayan icralarda yasaklanmıştır. Borçlunun ağır hastalığı, ailesinin birinin ölümü durumunda takip işlemleri yasaklanmıştır.
  • Haczedilmezlikten, hacizden önce feragat edilmez. Bunu içeren anlaşmalar geçersiz olup feragat sadece takip yapan alacaklı için geçerlidir.
  • Haczedilemezlik kararı icra müdürü tarafından verilir. Bu karara karşı şikayet yoluna başvurulabilir. Şikayeti icra mahkemesi takdir eder. Şikayet süresi 7 gün olmakla birlikte kamu düzenini ilgilendiren hususlara aykırılıkta süresizdir.

Reklam

Tamamen Haczedilemeyen Mallar ve Haklar – 82. Madde

  • Haczedilemeyecek mal ve haklar madde 82’de sayılmıştır. Sınırlı sayıda olan bu haklar ve mallar genişletilemez.
  • Madde 82 –Aşağıdaki şeyler haczolunamaz:
    • Devlet malları ile mahsus kanunlarında haczi caiz olmadığı gösterilen mallar, devletin borcunu ödeyeceği ve kamu yararının üstünlüğünden dolayı haczedilmez,
    • Ekonomik faaliyeti, sermayesinden ziyade bedenî çalışmasına dayanan borçlunun mesleğini sürdürebilmesi için gerekli olan her türlü eşya,
    • Para, kıymetli evrak, altın, gümüş, değerli taş, antika veya süs eşyası gibi kıymetli şeyler hariç olmak üzere, borçlu ve aynı çatı altında yaşayan aile bireyleri için lüzumlu eşya; aynı amaçla kullanılan eşyanın birden fazla olması durumunda bunlardan biri,
    • Borçlu çiftçi ise kendisinin ve ailesinin geçimi için zaruri olan arazi ve çift hayvanları ve nakil vasıtaları ve diğer eklenti ve ziraat aletleri; değilse, sanat ve mesleki için lüzumlu olan alet ve edevat ve kitapları ve arabacı, kayıkçı, hamal gibi küçük nakliye erbabının geçimlerini temin eden nakil vasıtaları,
    • Borçlu ve ailesinin idareleri için lüzumlu ise borçlunun tercih edeceği bir süt veren mandası veya ineği veyahut üç keçi veya koyunu ve bunların üç aylık yem ve yataklıkları,
    • Borçlunun ve ailesinin iki aylık yiyecek ve yakacakları ve borçlu çiftçi ise gelecek mahsul için lazım olan tohumluğu,
    • Borçlu bağ, bahçe veya meyve veya sebze yetiştiricisi ise kendisinin ve ailesinin geçimi için zaruri olan bağ bahçe ve bu sanat için lüzumlu bulunan alet ve edevat, geçimi hayvan yetiştirmeye münhasır olan borçlunun kendisive ailesinin yaşamı için zaruri olan (3 ay) miktarı ve bu hayvanların üç aylık yem ve yataklıkları,
    • Borçlar Kanunu’nun 510 uncu maddesince haczolunmamak üzere tesis edilmiş olan kaydı hayatla iratlar,
    • Memleketin ordu ve zabıta hizmetlerinde malul olanlara bağlanan emeklilik maaşları ile bu hizmetlerden birinin ifası sebebiyle ailelerine bağlanan maaşlar ve ordunun hava ve denizaltı mensuplarına verilen uçuş ve dalış tazminat ve ikramiyeleri,
    • Askeri malullerle, şehit yetimlerine verilen terfi zammı ve 1485 numaralı kanun hükmüne göre verilen inhisar beyiye hisseleri,
    • Bir muavenet sandığı veya cemiyeti tarafından hastalık, zaruret ve ölüm gibi hallerde bağlanan maaşlar,
    • Vücut veya sıhhat üzerine ika edilen zararlar için tazminat olarak mutazarrırın kendisine veya ailesine toptan veya irat şeklinde verilen veya verilmesi lazım gelen paralar,
    • Borçlunun haline münasip evi, evin ipotekli olması kişinin meskeniyet iddiasından feragat ettiğini göstermez,
    • Öğrenci bursları.
    • Medeni Kanun’un 807’nci maddesi hükmü saklıdır. 2, 3, 4, 5, 7 ve 12 numaralı bentlerdeki istisna, borcun bu eşya bedelinden doğmaması haline münhasırdır.
    • Birinci fıkranın (2), (4), (7) ve (12) numaralı bentlerinde sayılan malların kıymetinin fazla olması durumunda, bedelinden haline münasip bir kısmı, ihtiyacını karşılayabilmesi amacıyla borçluya bırakılmak üzere haczedilerek satılır.
    • İcra memuru, haczi talep edilen mal veya hakların haczinin caiz olup olmadığını değerlendirir ve talebin kabulüne veya reddine karar verir.

Kısmen Haczedilemeyen Mallar ve Haklar – 83. Madde

  • Madde 83 :
    • Maaşlar, tahsisat ve her nevi ücretler, SSK ücretleri borçlunun açık muvafakati ile haczedilebilir,
    • intifa hakları ve hasılatı, kendisinin ve ailesinin geçimi için lüzumlu olan miktar düşürülünce haczedilir.
    • ilama müstenit olmayan nafakalar,
    • tekaüt maaşları, sigortalar veya tekaüt sandıkları tarafından tahsis edilen iratlar,
    • borçlu ve ailesinin geçinmeleri için icra memurunca lüzumlu olarak takdir edilen miktar tenzil edildikten sonra haczolunabilir. 
    • Ancak haczolunacak miktar bunların dörtte birinden az olamaz. Birden fazla haciz var ise sıraya konur.
    • Azami kesinti yapılmışsa, sonraki alacaklıların aynı anda hacze katılmaları söz konusu olmaz.
    • İlk haczi koydurmuş alacaklıların kesintisi bitmedikçe sonraki hacizler için kesinti yapılmaz.
    • Sırada önde olan haczin kesintisi bitmedikçe sonraki haciz için kesintiye geçilemez.
    • Ücreti haczedilen işçinin amirine haciz tebliğ edilir. Tebligatı alan, 1 hafta içinde borçlunun ücretini bildirir. Kesinti yapıp icra dairesine göndermelidir.
  • Diğer Hükümler – Madde 83/a/b/c :
    • 82 ve 83 üncü maddelerde yazılı mal ve hakların haczolunabileceğine dair önceden yapılan anlaşmalar muteber değildir.
    • Hayvan hacizlerinde, anaları tarafından beslenme ve bakılmaya muhtaç olan yavrular analarından ayrı haczedilemiyecekleri gibi bunların anaları da yavrularından ayrı haczedilemezler.
    • Taşınmaz rehni ipotek akit tablosunda sayılı bulunan eklenti taşınmazdan ayrı olarak haczedilemez. Türk Kanunu Medenisinin 777 nci maddesi hükmü saklıdır.
Benzer İçerikler
Tasfiye İşlemi ve Alacaklılar Toplantısı
İcra İflas Hukuku

Tasfiye İşlemi ve Alacaklılar Toplantısı

İflas masasının oluşmasından sonra gerekli işlemler yapılarak malların tespiti ve muhafazası sağlanı...

İçeriğe Git>
Rehnin Paraya Çevrilmesi Yoluyla Takip – Taşınmaz Rehni
İcra İflas Hukuku

Rehnin Paraya Çevrilmesi Yoluyla Takip – Taşınmaz Rehni

Rehinli mallara yönelik takipler için rehnin paraya çevrilmesi yoluyla takibe başvurulabilir. Rehnin...

İçeriğe Git>
İflas Organları ve İflasa Tabi Olanlar
İcra İflas Hukuku

İflas Organları ve İflasa Tabi Olanlar

İflas hukukuna yönelik olarak genel özelliklerin bahsedildiği yazımızda iflasa tabi olanlar, iflas i...

İçeriğe Git>
İhtiyati Haciz
İcra İflas Hukuku

İhtiyati Haciz

HMK'da düzenlenen geçici hukuki korumalar gibi İcra İflas Kanununda da geçici hukuki korumalara yer...

İçeriğe Git>
Cebri İcra Çeşitleri ve İlkeler
İcra İflas Hukuku

Cebri İcra Çeşitleri ve İlkeler

Cebri icra cüzi icra ve külli icra olarak ayrıma tutulabilir. Cüzi icra bireylerin alacaklarını elde...

İçeriğe Git>
Menfi Tespit ve İstirdat Davaları
İcra İflas Hukuku

Menfi Tespit ve İstirdat Davaları

Menfi tespit ve istirdat davalarını açıkladığımız yazımızda özellikle takipten önce veya sonra açıla...

İçeriğe Git>
Copyright © 2023 Bikifi
Instagram Logo
Twitter Logo
Facebook Logo