Alkollerin Kimyasal Tepkimeleri

📅 07 Temmuz 2018|19 Eylül 2022
Alkollerin Kimyasal Tepkimeleri

Konu Özeti

Birincil alkollerde 2 tane, ikincil alkollerde 1 tane H bağlıdır. Reaksiyonlar bu bağlardaki değişimlere göre sınıflandırılır. Buna göre alkollerin 6 tane kimyasal tepkimesini inceleyeceğiz.

Bu konuda
  • Alkollerin bağ sayısına göre girdiği reaksiyonları ve bunların gerçekleştiği koşulları
öğreneceksiniz.
Instagram Logo
Bikifi Instagram'da

Birincil alkollerde 2 tane, ikincil alkollerde 1 tane H bağlıdır. Reaksiyonlar bu bağlardaki değişimlere göre sınıflandırılır. Buna göre alkollerin 6 tane kimyasal tepkimesini inceleyeceğiz. Bu tepkimeler; alkollerin yanma tepkimeleri, alkollerden su ayrılması, alkollerin halojen asitlerle tepkimeleri, alkollerin yükseltgenme reaksiyonları, alkollerin karboksilik asitlerle tepkimeleri ve alkollerin metallerle tepkimeleri.

Yanma Tepkimeleri

Alkoller de diğer organik bileşikler gibi yandıkları zaman su ve karbondioksit oluştururlar. Alkollerin oksijenle yanma tepkimeleri ayrıca yüksetgenme tepkimesidir. Yanma tepkimelerinin genel formülü aşağıdaki gibidir.

Yanma tepkimelerini bir soruyla açıklayarak pekiştirelim;

Örnek: 37 gram n-bütil alkolün (C4H9OH) artansız yakılması sonuzu oluşan CO2 gazı N.Ş.A’da kaç litre hacim kaplar? (H:1, C:12, O:16)

Çözüm: Önce bütil alkolün mol sayısı bulunur.
MA=4,12+1,10+1,16=74 g/mol
Butil alkolün mol kütlesi 74 g/mol olduğuna göre

n=0,5 mol
Reaksiyon denklemi yazarak denkleştirirsek

1 mol C4H9OH’den, 4,22 litre CO2 gazı elde edildiğine göre 0,5 mol C4H9OH’den 44,8 litre CO2 gazı oluşur.

Alkollerden Su Ayrılması

Alkollerden H2SO4 katalizörlüğünde su ayrılmasıyla iki farklı şekilde meydana gelir. Bu tür tepkimeler ayrılma tepkimeleridir. Birinci tepkime grubunda sıcaklık 170°C derecededir ve 1 mol alkolden su çekilmesiyle alken oluşumu gözlemlenir.

İkinci tepkime de ise; iki alkol kendi aralarında 140°C derecede tepkime verirler. Bunun sonucunda ürün olarak eter oluşur.

Aşağıda iki tepkime türünü ve örneklerini de görebilirsiniz.

Alkollerin Halojen Asitlerle Tepkimeleri

Alkoller derişik H2SO4 katalizörlüğünde hidrojen halojenürler ile (halojen asitlerle) nükleofilik yer değiştirme tepkimesi vermektedirler. Alkoldeki hidroksil grubu alkil halojenürdeki halojen ile yer değiştirir ve bunun sonucunda alkil halojenür oluşur. Tepkimenin genel denklemi ve örneği aşağıdaki gibidir;

Yükseltgenme Reaksiyonları

Alkoller asidik ortamda K2Cr2O7 ve KMnO4 ile bazik ortamda ise KMnO4 ile yükseltgenirler. Alkolün kaç basamak yükseltgeneceği, birincil, ikincil ya da üçüncül alkol olmasına bağlıdır. Buna göre primer alkoller iki basamak yükseltgenirler. Sekonder alkoller bir basamak yükseltgenirler. Tersiyer alkollerde hidroksil grubunun bağlı olduğu karbon atomunda hidrojen molekülü olmadığı için yüseltgenmezler. Primer alkollerin bir basamak yükseltgenmesi ile aldehitler, iki basamak yükseltgenmesiyle organik asitler meydana gelirler.

Primer alkollerden aldehit ve organik asit oluşumu aşağıdaki gibidir.

İkincil Alkollerin yükseltgenmesi ile ketonlar elde edilmektedir.

Sekonder alkollerden keton oluşumu aşağıdaki gibi örneklendirilebilir.

Üçüncül alkoller yükseltgenme tepkimesi vermezler.

Alkollerin Karboksilik Asitlerle Tepkimeleri

Alkol ile organik asitler derişik H2SO4‘lü ortamda esterleri meydana getirir. Bu tepkimede alkolün hidrojeniyle asidin hidroksili birleşerek su oluşturur. Bu tepkimeye esterleşme tepkimesi denir ve kondenzasyon tepkimesi olarak sınıflandırılır. Tepkime aşağıdaki gibi gerçekleşmektedir.

Alkollerin Metalle Tepkimeleri

Alkoller 1A grubundaki aktif metallerle tepkime vererek alkolat ve hidrojen gazı oluşmasını sağlar. Tepkime ZnCl2 katalizörlüğünde gerçekleşir.

Benzer İçerikler
Alkollerin Elde Edilme Yolları
Güncel
Kimya

Alkollerin Elde Edilme Yolları

İçeriğe Git>
Alkenlerin Elde Edilme Yolları
Güncel
Kimya

Alkenlerin Elde Edilme Yolları

İçeriğe Git>
Alkanların Elde Edilme Yolları
Güncel
Kimya

Alkanların Elde Edilme Yolları

İçeriğe Git>
Alkinlerin Elde Edilme Yolları
Güncel
Kimya

Alkinlerin Elde Edilme Yolları

İçeriğe Git>
Aminler
Güncel
Kimya

Aminler

İçeriğe Git>
Aldehit ve Ketonların Elde Edilme Yöntemleri
Güncel
Kimya

Aldehit ve Ketonların Elde Edilme Yöntemleri

İçeriğe Git>
Copyright © 2024 Bikifi
Star Logo
tiktok Logo
Pinterest Logo
Instagram Logo
Twitter Logo